Nefes Tutma Egzersizi Yaparak Koronavirüs Tespiti Yapılabileceği İddiası Doğru Değil
Koronavirüsün akciğer tutulumu yaptığı ve akciğerlerde hasara yol açtığı biliniyor. Bununla bağlantılı olarak koronavirüs hastalarında nefes güçlükleri de kayıtlara geçmiş durumda. Ancak tek başına belirli bir saniye kadar nefes tutmak ya da tutamamak hiçbir şekilde koronavirüs hastalığı gibi viral bir enfeksiyonu tek başına tespit etmeye yeterli olamaz. Viral enfeksiyonların tanısı laboratuvarlarda yapılan çeşitli testler sonucu konulur.
Hastalık, kişileri farklı düzeylerde etkilediğinden dolayı büyük bir akciğer hasarı olmayan koronavirüs hastalarının nefeslerini “sözde testler”deki süre içerisinde tutma ihtimalleri varken, çeşitli nedenlerden ötürü akciğer kapasitesi düşük kimseler, koronavirüs enfeksiyonu geçirmiyor olsalar bile nefeslerini tutamayabilirler.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), nefesinizi herhangi bir rahatsızlık duymadan 10 saniye ya da daha fazla süre tutmanızın koronavirüs bulaşının bulunmadığı anlamına gelmediğini belirtmişti. DSÖ, nefes testi ile koronavirüs tespiti yapılabileceği iddiasının doğru olmadığını, “koronavirüs mitleri”ni ele aldıkları sayfada özel bir bölümde açıklamıştı.
Bugün, COVID-19 pandemisinin başlangıcından beri pek çok kez karşımıza çıkan “nefesimizi tutarak kendi kendimize koronavirüs teşhisi koyabileceğimiz” iddiasını inceleyeceğiz. Sosyal medyada ve çeşitli sitelerde defalarca paylaşılan bu iddianın geçmişinin Şubat ayına kadar gittiğini görüyoruz.
Salgının ilk dönemlerinde nefes tutarak koronavirüs olup olmadığının anlaşılabileceği yönünde paylaşımlara rastlamıştık. Ancak, geçen süreye rağmen hâlâ bu gibi iddiaların paylaşılmaya devam edildiğine şahit oluyoruz.
Farklı mecralarda bazı ufak değişikliklerle aktarılan bu iddianın en yaygın formlarından biri şu şekilde:
Tayvanlı uzmanlar, her sabah yapabileceğimiz basit bir öz kontrol öneriyorlar:
Derin bir nefes alın ve nefesinizi 10 saniyeden fazla tutun. Öksürme, rahatsızlık, tıkanıklık veya gerginlik vb. olmadan durabilirseniz, akciğerlerinizde fibroz olmadığını ve temelde enfeksiyon olmadığını gösterir.
Şüphelendiğiniz veya kritik zamanlarda, her sabah temiz hava bulunan bir ortamda kendi kendine bunu kontrol edin!.
İddianın son günlerde tekrar gündeme gelen farklı bir versiyonu da aşağıdaki gibi:
Korona için akciğer testi olduğu söyleniyor!
Videodaki kırmızı topun B noktasına gelme süresince, B ye kadar nefesinizi tutabiloyorsanız, hasta değilsiniz demektir. Covid 19 a dirençlisiniz.
“Koronavirüs için akciğer testi” olduğu iddiasıyla paylaşılan video ise şu şekilde idi:
Nefes tutma egzersizi yaparak koronavirüs tespiti yapmak mümkün değil.
"Koronavirüs için akciğer testi" bir video ile yapılmaz.
Videodaki kırmızı top B noktasına gelene kadar nefesinizi tutabilmeniz Covid-19'a dirençli olduğunuzu kesinlikle ortaya koymaz. pic.twitter.com/y0xzZVjgxt
Ancak sanılanın aksine, videodaki kırmızı top B noktasına gelene kadar nefesinizi tutabilmeniz Covid-19’a dirençli olduğunuzu kesinlikle ortaya koymaz.
Koronavirüs Tespiti Nefes Tutarak Yapılamaz
Koronavirüsün akciğer tutulumu yaptığı ve akciğerlerde hasara yol açtığı biliniyor. Bununla bağlantılı olarak koronavirüs hastalarında nefes güçlükleri de kayıtlara geçmiş durumda. Ancak tek başına belirli bir saniye kadar nefes tutmak ya da tutamamak hiçbir şekilde koronavirüs hastalığı gibi viral bir enfeksiyonu tek başına tespit etmeye yeterli olamaz. Viral enfeksiyonların tanısı laboratuvarlarda yapılan çeşitli testler sonucu konulur. Viral enfeksiyonların tespiti için farklı yöntemler kullanıldığını biliyoruz.
Hastalık, kişileri farklı düzeylerde etkilediğinden dolayı büyük bir akciğer hasarı olmayan koronavirüs hastalarının nefeslerini “sözde testler”deki süre içerisinde tutma ihtimalleri varken, çeşitli nedenlerden ötürü akciğer kapasitesi düşük kimseler, koronavirüs enfeksiyonu geçirmiyor olsalar bile nefeslerini tutamayabilirler.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), nefesinizi herhangi bir rahatsızlık duymadan 10 saniye ya da daha fazla süre tutmanızın koronavirüs bulaşının bulunmadığı anlamına gelmediğini belirtmişti. DSÖ, nefes testi ile koronavirüs tespiti yapılabileceği iddiasının doğru olmadığını, “koronavirüs mitleri”ni ele aldıkları sayfada özel bir bölümde şöyle açıklamıştı:
FACT: Being able to hold your breath for 10 seconds or more without coughing or feeling discomfort DOES NOT mean you are free from COVID-19
The most common symptoms of COVID-19 are dry cough, tiredness and fever. Some people may develop more severe forms of the disease, such as pneumonia. The best way to confirm if you have the virus producing COVID-19 disease is with a laboratory test. You cannot confirm it with this breathing exercise, which can even be dangerous.
GERÇEK: Öksürmeden veya rahatsızlık hissetmeden nefesini 10 saniye veya daha uzun süre tutabilmek COVID-19’a sahip olmadığınız anlamına GELMEZ
COVID-19’un en yaygın semptomları kuru öksürük, yorgunluk ve ateştir. Bazı insanlar, zatürre gibi hastalığın daha şiddetli formlarına sahip olabilir. COVID-19’a yol açan virüsü taşıyıp taşımadığınızı doğrulamanın en iyi yolu laboratuvar testidir. Tehlikeli bile olabilecek bu nefes egzersizi ile koronavirüse sahip olup olmadığınızı teyit edemezsiniz.
Dünya Sağlık Örgütü’nün, nefes tutma yoluyla koronavirüs testinin yapılamayacağını açıkladığı görseli
DSÖ sözcüsü Tarik Jasarevic, bu iddianın hiçbir kanıtı olmadığını dile getirmişti.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Baylor College of Medicine’de enfeksiyon hastalıkları uzmanı olan Dr. Robert Legare Atmar, bu şekilde nefes tutmanın çok büyük akciğer hasarlarını tespit etmeye yardımcı olabileceğini; ancak enfekte ve hafif semptom gösteren kişileri teşhis edemeyeceğini ifade etmişti.
Maryland Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Faheem Younus, 17 Mart 2020 tarihinde kişisel twitter hesabından yaptığı bir açıklama ile nefes tutarak koronavirüs kontrolünün geçerli bir yöntem olmadığını ifade etmişti.
İddianın yanlış olduğuna dair Dr. Amy Edwards, Dr. Arvind Kumar, Dr. Loren Rauch gibi dünyanın farklı noktalarından diğer hekimler de pandemi süresince çeşitli açıklamalar yapmışlardı.
Not 1: Koronavirüs tespiti için en doğru yol, ateş, öksürük, nefes darlığı gibi semptomlar gelişmişse bir sağlık merkezine başvurup konusunun uzmanlarından bilgi almak ve test yaptırmaktır.
Not 2: Etkileşim uğruna internette her gördüğü iddiayı aktaran, insanları yanıltmaktan çekinmeyen, uzman olmayan kişilerin bilimsel arka planı bulunmayan dayanaksız paylaşımlarını kale almayınız…
