Dostoyevski’ye Ait Sanılan “Hoşgörü Öyle Bir Mertebeye Ulaşacak Ki, Embesilleri Gücendirmemek İçin Akıllı İnsanların Düşünmesi Yasaklanacak.” Sözü

“Hoşgörü Öyle Bir Mertebeye Ulaşacak Ki, Embesilleri Gücendirmemek İçin Akıllı İnsanların Düşünmesi Yasaklanacak.” Sözü Dostoyevski’ye Ait Değil

2019 yılında Rusya merkezli sosyal medya platformlarında dolaşıma giren sözün 2021 yılında Dostoyevski’ye izafe edilmeye başlandığı anlaşılıyor.

Daha önce Malumatfurus.org’da ünlü Rus yazar Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’ye (Dostoyevsky) sahipliği izafe edilen “Şeytan uyuyakaldı bir gün. Rüzgar sert esti. Üç tüy düştü şeytandan dünyaya. Biri paraya yapıştı, diğeri mevkiye, öteki de ihtirasa. Ve o günden sonra hiçbir iş yapmadı şeytan.”, “İyi adamlar yalnızlıktan ölüyor. İyi kadınlar ise kötü adamların balkonundan gökyüzüne bakarken.” ve  “Hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık.” vecizelerini incelemiştik.

Bugünkü konumuz, Dostoyevski imzasıyla paylaşılan “Hoşgörü öyle bir mertebeye ulaşacak ki, ahmakların ahmakları gücendirmemek için düşünmesi yasaklanacak.” sözü.

Bahsi geçen söz, genellikle İngilizce “Tolerance will reach such a level that intelligent people will be banned from thinking so as not to offend the imbeciles.” versiyonundan Türkçemize aşağıdaki gibi farklı şekiller çevrilerek paylaşılıyor.

• “Hoşgörü öyle bir mertebeye ulaşacak ki, ahmakların ahmakları gücendirmemek için düşünmesi yasaklanacak.”

• “Hoşgörü öyle seviyelere gelecek ki, ahmaklara hakaret olmasın diye, akıllı insanların düşünmeleri yasaklanacak.”

• “Hoşgörü öyle bir mertebeye ulaşacak ki, embesilleri gücendirmemek için akıllı insanlar düşünmekten men edilecek.”

• “Hoşgörü öyle bir düzeye ulaşacak ki, ahmakları gücendirmemek için, zeki insanların aksi fikir beyanı/onları ayıplaması yasaklanacak.”

• “Hoşgörü öyle bir seviyeye ulaşacak ki, zeki insanların düşünmeleri aptalları gücendirmemek için yasaklanacak…”

• “Hoşgörü öyle bir hale gelecek ki, akıllı insanlar embesilleri incitmemek için susacaklar.”

Dostoyevski’nin eserlerinde yaptığımız taramada paylaşılan sözün geçmediğini tespit ettik.

Bu sözün Dosyoyevski tarafından sarf edildiği ya da kaleme alındığı yönünde bir delil bulunmuyor.

Mezkûr sözün Dosto’ya atfedilmeye 2021 yılında başlandığı anlaşılıyor.

Bunun öncesinde “Кажется, скоро толерантность дойдёт до того, что умным запретят думать, потому что это оскорбляет чувства тупых.” şeklindeki Rusça versiyonunun sosyal medya platformlarında ve internet forumlarında Dostoyevski’ya izafe edilmeden anonim şekilde paylaşıldığı görülüyor.

Dostoyevski’nin eserlerinde yer verdiği “hoşgörü” temalı bir söz ile yazıyı sonlandıralım…

“Kanun böyle emrediyor, elimizden ne gelir?” der ve kendilerinden kanunu uygulamanın yanında bir de sağduyu ve hoşgörü istenmesine gerçekten şaşırırlar. Hele bu iyi görüşü çoğunlukla gereksiz, katlanılmaz bir lüks sayarlar.”

Ölüler Evinden Anılar (XI: Müsamere)