• Anasayfa
  • Hakkında
  • Tüm Yazılar
  • Köşe Yazarları
  • Köşe Yazarlığı
  • Şehir Efsaneleri
  • Yöntem
  • İletişim
Malumatfuruş
  • Doğrulama / Yanlışlama
  • İnceleme
  • Doğrulama Teknikleri
  • Bizden
Doğrulama / Yanlışlama

Einstein’ın Şoförü Hikâyesi ve Köşe Yazarlarımız

Yazar: malumatfurusorg 30 Ekim 2015
Yazar: malumatfurusorg 30 Ekim 2015 0 yorum

Einstein’ın Şoförü Başlığıyla Paylaşılan Hikâyenin Gerçeklik Payı Bulunmamaktadır

Yanlış İddia

 

Öncelikle, ünlü bilim insanı Albert Einstein’a (1879-1955) atfedilen hikayeyi bir okuyalım:

Einstein konferanslarına hep özel şoförü ile gidermiş. Yine bir konferansa gitmek üzere yola çıktıkları bir gün şoförü Einstein’a; “Efendim, uzun zamandır siz konuşmanızı yaparken ben de arka sıralarda oturup sizi dinliyorum ve neredeyse söyleyeceğiniz herşeyi kelimesi kelimesine biliyorum” demiş.

Einstein gülümseyerek ona bir teklifte bulunmuş: “Peki, şimdi gideceğimiz yerde beni hiç tanımıyorlar… O halde bugün palto ve şapkalarımızı değiştirelim, benim yerime sen konuş, ben de arka sırada seni dinlerim.”

Şoför, gerçekten çok şahane ve başarılı bir konuşma yapmış ve sorulan bütün soruları doğru cevaplamış.

Tam yerine oturacağı sırada konu hakkında bilgili, azıcık da ukala bir profesör, o güne kadar konferansta sorulmamış ağır bir fizik sorusu sormuş. 

Şoför, hiç duraksamadan soruyu soran kişiye dönüp: “Böylesine basit bir soruyu sormanız gerçekten çok garip” demiş. Sonra da salonun arkasında oturan Einstein’ı işaret ederek şöyle devam etmiş:

“Şimdi size arka sırada oturan şoförümü çağıracağım ve sorduğunuz soruyu, göreceksiniz, o bile cevaplayacak.”

 

Her ne kadar bazı internet siteleri (Bkz) çok ciddiye alsa da ve bazı blogcular (Bkz) hikaye üzerinden hayat dersleri çıkarmaya çalışsa da, söz konusu hikaye malesef gerçeği yansıtmıyor. O kadar farklı versiyonları sanal alemde dolaşıyor ki, rastladığımız bir metinde hatta, şoförünün konferansı vermesini Einstein’ın teklif ettiği ve bunu eğlenceli bir oyun gibi gördüğü dile getiriliyordu.

Bu hikayenin gerçeği yansıtmadığı hususunu Yalansavar da ele almıştı.

Kısaca nedenleriyle özetleyelim:

  • Söz konusu hikâye, İngilizce kaynaklarda fıkra, şaka vb. atıflarla anılmaktadır. Hikâyenin gerçekten yaşanmış olduğunu doğrulayan sağlam bir kaynak bulunmamaktadır.
  • Einstein profesör olarak ders verdiği yıllarda da tanınan bir şahıstı. Kendisini konferansa çağıran kişilerin de onu tanımadığı iddiası absürttür.

Einstein ve şoförü hikâyesinin yer aldığı mecralarda aşağıda yer alan fotoğrafın kullanıldığı, fotoda Einstein’ın yanındaki ünlü matematikçi Kurt Gödel’in Einstein’ın şoförü gibi lanse edildiği de gözlemlenmiştir.

 

einstein ve soforu

Einstein ve Ünlü matematikçi Kurt Gödel (Einstein’ın şoförü değil!)

 

Einstein’ın Yerine Şoförünün Ders Verdiğine Dair Hikâyeyi Gerçek Addeden Yazarlar

Şimdi gelelim bu hikayeyi bir gerçek gibi okurlarına sunan köşe yazarlarına:

Nazlı Ilıcak, Sabah Gazetesi’nde yayınlanan 10 Kasım 2013  tarihli “Einstein’ın akıllı şoförü” başlıklı köşe yazısında ve 13 Kasım 2011 tarihli “Einstein ve Şoförü” başlıklı köşe yazısında hikayeyi bir gerçekmiş gibi -herhangi bir uyarı ya da not sunmadan- okuyucularıyla paylaşmış. Sadece bu hikayeden oluşan köşe yazısını da 2 yıl arayla aynen kullanması da cabası.

Olay Gazetesi köşe yazarlarından İsmail Öztat da 30 Aralık 2014 tarihinde yayınlanan “Yaratıcı Düşünce” başlıklı köşe yazısında Nazlı Hanım’a benzer şekilde hikayeyi köşesine taşımış.

Zaman Gazetesi’nin Yorum bölümünde “Asıl felaket ve koruyucu hekimlik” başlıklı yazısı 1 Aralık 2014 tarihinde yayımlanan Veysel Ayhan da aynı hataya düşmüş.

Yurt Gazetesi köşe yazarı Atıf Ünaldı, 26 Eylül 2015 günü yayınlanan “100 Yanılgı ve İnstagram” başlıklı köşe yazısında bu oltaya gelmemiş (Tebrikler!):

Hazır bilgi servisi serisinin ikinci kitabında, Einstein’ın şoförü ile yaşadığı olayın gerçek olup olmadığını araştırmasını Metin Solmaz’dan rica ediyorum. Türk insanı bu tip hikayelere bayılır. Çoğunluğu dedikodu olan bu hikayeler benim gibi bilimsel gerçeklere inanan insanları paronayak yapar. Gerçi bu aslında bilim adamlarının en önemli özellikleri arasında anlatılmaktaysa da, devamlı sorgulama Türkiye’de yaşıyorsanız hepimizin çokca yapması gereken faaliyetlerden biridir.

Yalansavar’dan alıntı ile ihtisabı noktalayalım: Einstein ve Şoförü hikayesini anlatan web sitelerinde en sık kullanılan fotoğraf da doğruyu yansıtmıyor. Einstein’ın aşağıdaki fotoğrafta yanında duran şahıs şoförü değil, ünlü matematikçi Kurt Gödel’dir.

Kaynaklar:

  • Yalansavar’ın konuya ilişkin blog yazısı
  • “Einstein’s Chauffeur” adlı hikaye
  • “Driving Mr. Einstein” başlıklı hikaye

 

Bu yazıyı paylaşmak isterseniz...

  • WhatsApp
  • Telegram
  • Twitter
  • Facebook
  • E-posta
  • Tumblr
  • Pinterest

İlgili Yazılar

İsmail ÖztatNazlı IlıcakVeysel Ayhan
Paylaş

Bunlara da bakınız

“BİM’e Psikolog Gelmiş” Notuyla Paylaşılan “Mizahî Düzenleme” İçeren...

7 Ağustos 2022

Gece ve Gündüzü Ayıran Aydınlanma Çizgisinin Uzaydan Görüntüsü...

7 Ağustos 2022

Atatürk’ün Üniformasındaki Kemer ve Delikler Hakkındaki Kurgu İddia

7 Ağustos 2022

Dünya Sağlık Örgütü Başkanının Covid-19 Aşısı Olmadığını İtiraf...

6 Ağustos 2022

Yanan Tarlasını Traktörle Hasat Ederek Kurtarmaya Çalışan Çiftçilerin...

6 Ağustos 2022

TİP Genel Başkanı Erkan Baş ve Villa Önünden...

5 Ağustos 2022

15.000 Osmanlı Askerinin Filistinliler Tarafından Kör Edilerek Öldürüldüğü...

5 Ağustos 2022

Süleyman Soylu’nun Yediiklim Yayınları’nı Ziyaretine Ait Sanılan Fotoğraf

4 Ağustos 2022

ABD Donanmasına Bağlı Savaş Uçaklarının Tayvan Yakınlarında Uçuş...

4 Ağustos 2022

NASA’nın Salda Gölü İle İlgili “Ayakkabıyla Bile Girilmemeli”...

4 Ağustos 2022

Yazı İçeriğiyle İlgili Yorum Yapmak İsterseniz Buyrunuz Cevabı iptal et

KÖŞE YAZARLARI

Halime Gürbüz Ergün Diler Murat Bardakçı Fatih Altaylı Bülent Erandaç Şeref Oğuz Hilal Kaplan Emin Çölaşan Yavuz Bahadıroğlu Fuat Uğur Ümit Özdağ Yalçın Bayer Can Dündar Mehmet Y. Yılmaz Necati Doğru Yusuf Kaplan Reha Muhtar Orhan Aydın Orhan Osmanoğlu Bekir Hazar Mine G. Kırıkkanat Nazlı Ilıcak Can Ataklı Sunay Akın Murat Yetkin Güneri Cıvaoğlu Hıncal Uluç Dursun Seyis M. Necati Özfatura Ahmet Maranki Yılmaz Özdil Melih Aşık Rıdvan Bülbül Mehmet Barlas Melih Altınok Abdurrahman Dilipak Hulki Cevizoğlu Engin Ardıç Rahmi Turan Ahmet Hakan Ertuğrul Özkök Soner Yalçın Mustafa Armağan İsmet Berkan Emre Aköz

Son Yazılar

  • “BİM’e Psikolog Gelmiş” Notuyla Paylaşılan “Mizahî Düzenleme” İçeren Afiş Görseli

    7 Ağustos 2022
  • Gece ve Gündüzü Ayıran Aydınlanma Çizgisinin Uzaydan Görüntüsü Sanılan Görsel

    7 Ağustos 2022
  • Atatürk’ün Üniformasındaki Kemer ve Delikler Hakkındaki Kurgu İddia

    7 Ağustos 2022
  • Dünya Sağlık Örgütü Başkanının Covid-19 Aşısı Olmadığını İtiraf Ettiği İddiası

    6 Ağustos 2022
  • Yanan Tarlasını Traktörle Hasat Ederek Kurtarmaya Çalışan Çiftçilerin Görüldüğü Video

    6 Ağustos 2022
Yanlış bilgi sorununa karşı mücadeleyi önemsiyorsanız Patreon üzerinden bize destek olabilirsiniz. Şimdiden teşekkürlerimizle.
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Youtube
  • Rss
  • Ana Sayfa
  • Hakkında
  • Tüm Yazılar
  • Köşe Yazarları
  • Köşe Yazarlığı
  • Şehir Efsaneleri
  • Yöntem
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

@2019 - malumatfurus.org

Malumatfuruş
  • Doğrulama / Yanlışlama
  • İnceleme
  • Doğrulama Teknikleri
  • Bizden