Egzos X Egsoz X Eksoz X Egzost X Eksozt X Egzos X Egsoz X Egzost X Eksozt X
Ülkemizde “motorlu taşıtlarda gaz boşaltma işlemi ve bu işi yapan boru” için kullanılan Latince “exhaurire” kelimesinden türemiş İngilizce “exhaust” kelimesinin Türkçe çevirisi konusunda bir kafa karışıklığı olduğu herkesin malûmu.
Günlük hayatta vatandaşlar tarafından egzos, egsoz, eksoz, egzost, eksozt, egzos, egsoz, eksoz, egzost, eksozt gibi farklı kullanımları gözlemlenmesine rağmen kelimeye ilişkin yerleşen resmî kullanım “egzoz” şeklindedir.
TDK Güncel Türkçe Sözlük’te “içten yanmalı motorlarda yanan akaryakıtın gazı”, “bu gazın boşaltılması”, “bu gazın atılmasını sağlayan düzen” ve “susturucu” olarak tanımlanan kelime için “egzoz” yazımı tercih edilmiştir.
Dil Derneği de aynı şekilde “egzoz” yazımını geçerli kabul etmektedir.
Güncel resmî belgelerde de kelime “egzoz” şeklinde kullanılmaktadır.
Her ne kadar “Egzoz Gazı Emisyon Ölçme Cihazları Muayene Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gibi egzoz gazına yönelik güncel düzenlemelerde “egzoz” kullanılsa da, 2001 yılı öncesinde yayımlanan düzenlemelerde “egzos” yazımının kullanıldığı görülebilmektedir.
Trafikte seyreden motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan egzoz gazı emisyonlarının kontrolüne dair işlemleri gerçekleştiren TÜVTÜRK de “egzoz” yazımını kullanmaktadır.
Egzoz kullanımına dair örnekler sunacak olursak…
“Egzoz borusundan motorun ön kısmına doğru bir nazarlık sallandırılmış”
(Kemal Bilbaşar (1953). Pembe Kurt)
“Yanımızdaki Yıldız motorundan çıkan egzoz gümbürtüsü üzerine ranzalarımızdan fırladığımız zaman sabah olmak üzereydi.”
(Mehmet Kunter (1970). Cennetin Açları)
“Emektar Ford egzozundan ve motorun üstünden dumanlar çıkararak Seki köy meydanına ulaştı.”
(Ünal Şöhret Dirlik. Haydi Mektup Var Da Gel)
Ezcümle, kelimenin doğru yazılışının “egzoz” olduğu kabulü gerekecektir.
