Charlie Chaplin’in 1915 Yılında Charlie Chaplin’e Benzeyenler Yarışmasına Gizlice Katıldığı ve 20. Olduğu İddiası Doğrulanamıyor
Charlie Chaplin’in ünüyle birlikte kendisine benzeyenler yarışmalarının düzenlendiği biliniyor. Ancak, Charlie Chaplin’in kendisine benzeyenlerle birlikte bir yarışmaya girip 20. olduğuna yönelik iddiayı doğrulayacak bir kaynak bulunamıyor.
Bugünkü konumuz, yüz yıllık bir iddia.
Tarihin en çok taklit edilen ünlüleri listesinde karakteristik bıyığı, ceketi, bastonu, şapkası ile Charlie Chaplin (1889-1977), namıdiğer Şarlo, zirveyi zorlayabilir. Charlie Chaplin ile ilgili en ünlü şehir efsanesi de görünüşü ile ilgili.
İddiaya göre “‘Şarlo’yu en iyi kim taklit edecek’ diye bi yarışma düzenlenmiş. Yarışmaya Charlie Chaplin de gizlice katılmış. Ama ancak 6. olabilmiş.”
Günümüzde haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında bahse konu iddiayı aktaran yüzlerce örnek mevcut. Ancak biz, yüz yıl öncesinden örnekler sunacağız.
1915 yılında Charlie Chaplin gizlice katıldığı ”Charlie Chaplin’e benzeyenler” yarışmasında 3. olduğu iddiası 14 Haziran 1929 tarihli Akşam gazetesinin 7. sayfasında şöyle aktarılmış:
“Şarloyu taklit!
Be adam sen ömründe Şarloyu görmedin mi?
Geçenlerde meşhur komik Şarlonun başından gayet garip bir vaka geçmiştir. Malum ya son zamanlarda dünyanın hemen her tarafında bu büyük artistin bir çok mukallitleri türemiştir.
Hatta İstanbul’da bile… Şarlo bir gün Amerikada dolaşırken aklına esmiş bir tiyatroya girmiştir. O esnada sahnede herifin biri Şarlonun taklidini yapıyormuş..
Halk gülmekten kırılıyor, tiyatro binası kahkahadan sarsılıyormuş..
Lâkin adam Şarlonun taklidini o kadar berbat, o kadar feci, o kadar fena yapıyormuş ki nihayet Şarlo fena halde kızarak sahneye fırlamış ve halka:
— Ben Şarlonun taldidini daha iyi yaparım… Diye hemen yapma bıyığını takmış malum kıyafete girmiş ve kendi tabii hareketlerini tekrar etmeğe başlamıştır. Lâkin Şarlo, o meşhur paytak yürüyüşü ile sahnede dolaşmağa başlayınca tiyatroda bir alkış tufanıdır kopmuş, seyirciler:
— Yuha, yuha.. Bunun neresi Şarlo’ya benziyor… Sen ömründe biç Şarlo’yu görmedin mi?
Diye bağırmağa başlamışlardır. Bunun üzerine Şarlo’ya hiç benzemeyen adam, yani bizzat Şarlo sahneden inmeğe mecbur olmuştur.. Ne dersiniz bu işe?”
Akşam’da aktarılan bu iddia, 9 yıl öncesinde İngiltere kaynaklı ortaya çıkmış, akabinde Singapur ve Yeni Zelanda basınında kendine yer bulmuş. İddiaya yer veren kaynaklarda Chaplin’in yarışmada aldığı derece de farklı şekilde aktarılmış.
İddianın gazete köşelerindeki ilk dönemlerindeki sergüzeştini (I’m A Useless Info Junkie‘nin tespitlerinden istifadeyle) aktaracak olursak;
Sheffield Evening Telegraph adlı gazetede 1 Temmuz 1920 tarihinde “Günün Dedikoduları” (“To-day’s Gossip”) bölümünde Charlie Chaplin’in kendine benzeyenler yarışmasına girip kaybettiğine değinilmiş.
Sheffield Evening Telegraph’da yayımlanan bu iddia kısa süre içerisinde tüm dünyaya yayılmış.
Singapur’da yayımlanan The Straits Times adlı gazetede 10 Ağustos 1920 tarihinde bu iddia aktarılmış.
Yeni Zelanda’da yayımlanan Poverty Bay Herald adlı gazetede 25 Ağustos 1920 tarihinde Charlie’nin kendisine benzeyenler yarışmasına katıldığı iddiasına yer verilmiş.
İskoçya’da yayımlanan Dundee Courier 27 1920 tarihinde “Günün Erkeği ve Kadını” (“Men and Women of To-day”) başlıklı bölümde Charlie Chaplin’in kendine benzeyenler yarışmasına fark edilmeden katıldığı iddiası aktarılmış.
Avustralya’dan Albany Advertiser ise 23 Mart 1921 tarihinde bu iddia yayımlanmış.
1920 yılında iddianın ilk kaynağı olarak Mary Pickford ismi ön plana çıkıyor. Mary Pickford’un Lady Desborough’a aktardığı iddianın, Lady Desborough tarafından Lord Desborough’a aktarıldığı, daha sonra da Lord Desborough tarafından bu iddianın basına aktarıldığı belirtilmektedir.
Skeptics adlı gruptan bir araştırmacı, Charlie Chaplin Vakfı’na bu iddianın doğruluk payının bulunup bulunmadığına dair bir soru yöneltmiş. Vakfın verdiği yanıtta, ilk izi 1918 yılında İngiltere’de yayımlanan gazetelerde görülen iddianın Mary Pickford’un anlatımına dayandığı, bahse konu yönde bir yarışmanın düzenlendiğine yönelik dönemin basın kaynaklarında başka bir bilginin geçmediği aktarılmış. Anılan yanıt metni şu şekilde alıntılanmış:
“… The only real reference I have ever seen to this story is in English newspaper clippings from 1918, when Mary Pickford was in London at an Anglo Saxon Club dinner, and told a story to Lord Desborough who repeated it to the press that Charles Chaplin entered a Chaplin walk contest at a fair in the US and came in 20th.
This anecdote told by Lord Desborough, whoever he may have been, was quite widely reported in the British press at the time.
There are no other references to such a competition in any other press clipping albums that I have seen so I can only assume that this is the source of that rumour, urban myth, whatever it is.
However, it may be true.”
“Bu hikayeye dair şu ana değin gördüğüm tek referans, Londra’da bir Anglo Saxon Club akşam yemeğinde bulunan Mary Pickford’un Lord Desborough’a anlattığı ve Lord Desborough’nun da basına tekrarladığı Charles Chaplin’in ABD’deki bir fuarda Chaplin gibi yürüme yarışmasına katıldığı ve 20. olduğu hikayesini aktaran 1918’deki İngiliz gazete kupürlerinde geçiyor.
-Her kimse- Lord Desborough’un anlattığı bu anekdot o günlerde İngiliz basınında oldukça yaygın şekilde basıldı.
Bahse konu yarışmaya ilişkin diğer basın küpürlerinde başka bir atfa rastlamadım. Bu nedenle bu söylentinin, şehir efsanesinin -ya da her ne ise- bunun kaynağı olduğunu varsayabilirim.
Ancak bu doğru olabilir.”
Charlie Chaplin Jr.’ın “Babam, Charlie Chaplin” (“My Father, Charlie Chaplin”) adlı kitabında Charlie Chaplin’in bahse konu tarzda bir yarışmaya girdiğine dair bir atfın yer almadığı görülüyor. Dönemin kaynaklarında da bu yönde bir bilgiye rastlanamıyor. Charlie Chaplin biyografilerinde de bahse konu yarışmaya değinilmediği anlaşılıyor.
Charlie Chaplin’in ünüyle birlikte kendisine benzeyenler yarışmalarının düzenlendiği biliniyor. Ancak, Charlie Chaplin’in kendisine benzeyenlerle birlikte bir yarışmaya girip 20. olduğuna yönelik iddiayı doğrulayacak bir kaynak bulunamıyor.
Ciguli Ünlüler ve Benzerleri Yarışmasında Üçüncü Olmuştu
“Charlie Chaplin’e Benzeyenler Yarışması”na tam olarak benzemese de, Savaş Ay’la Sokak Arası programında Savaş Ay, “Ünlüler ve Benzerleri Yarışması” düzenlemiş ve anılan yarışmanın finaline Ciguli’yi finalist olarak davet etmişti. Ve Ciguli, katıldığı yarışmada üçüncü seçilmişti.
Bahse konu yarışmaya ilişkin bir gazete küpürü şu şekildeydi:
Benzerler yarıştı gerçek üçüncü oldu!
‘Ünlülerin Benzerleri Yarışması’na katılanları televizyondan görüp oy verenler gerçek Ciguli’yi üçüncü seçti
Vizyon Ajans’ın düzenlediği ‘Ünlülerin Benzerleri Yarışması’nda televizyon seyircileri, ünlülerin benzerlerini birinci, gerçek Ciguli’yi üçüncü seçti. ‘Ünlüler ve Benzerleri’ yarışması finalistleri, iki gece önce “Savaş Ay’la Sokak Arası” programına konuk oldu. Savaş Ay ile Vizyon Ajans’ın sahibi Atilla Kaplakarslan, seyircilere canlı yayında bir sürpriz yaptı. Ay, şarkıcı Ciguli’yi ‘Ünlüler ve Benzerleri Yarışması’nın bir finalisti gibi programa konuk etti ve seyircilerden, adaylardan en çok hangisinin ünlülere benzediğini seçmesini istedi.
Programa telefon, faks ve elektronik postayla katılan seyirciler Levent Kırca’nın benzeri Muharrem Güven’i birinci, Beyaz’ın benzeri Mehmet Us’u ikinci seçti. Gerçek Ciguli ise ancak üçüncü olabildi.