Sosyal Medyada Paylaşılan “Buradan Metro Geçebilirdi Cumhurbaşkanı Onaylamadı” Sitemini Taşıyan Afiş / Billboard Görselleri (İşbu Yazı Tarihi İtibarıyla) Sadece Dijital Tasarım, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tarafından Panolara Fiziken Asılmış Değil
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) 2022 yılında temin etmek istediği 300 metrobüse dair alım planının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan ve resmi gazetede yayımlanan 2022 Yılı Yatırım Programına alınmaması ve İncirli – Sefaköy – Beylikdüzü metrosu inşaatı planının Ulaştırma Bakanlığı tarafından onaylanmaması kamuoyunda tartışma yaratmıştı. Finansmanları hazır olan projelerin onaylanmamasına İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tepki göstermişti.
Bu süreçte, metro projesinin onaylanmamasının İstanbul halkına duyurulması için kullanıldığı sanılarak üzerinde “Buradan Metro Geçebilirdi Cumhurbaşkanı Onaylamadı” yazısını taşıyan görselin paylaşıldığına şahit olduk.
Örneğin Can Ataklı, Korkusuz’daki “İstanbul’a bir kuruş yok, başka ülkelere cami yapmak için 500 milyon dolar var” başlıklı 19 Aralık 2022 tarihli yazısında bu iddiaya şöyle yer vermişti:
“Diyorum ki “Size yapılan engellemeleri; halk, tam manasıyla bilmiyor. Niye sesinizi yükseltmiyorsunuz. En azından size ait olan billboardlara taşıyın bu intikam alma operasyonunu. Herkes görsün, herkes bilsin”
Önceki gün bir okurum, “Can Bey, nihayet sizi duydular galiba” diyerek bir fotoğraf göndermiş.
Bir duraktaki reklam panosuna “Buradan metro geçebilirdi Cumhurbaşkanı onaylamadı” diye yazmışlar.
Ama bu asla yetmez.
Bütün İstanbul’u donatmaları gerek.
Sonuçta AKP seçmeni de bu intikam dalgasının altında kalıyor.
Herkes bilsin İstanbul’a nasıl fenalık yapıldığını.”
Ali İhsan Karahasanoğlu ve Murat Alan, Akit TV’de yayınlanan “Manşetlerin Dili” adlı programda söz konusu görsel İstanbul sokaklarına asıldığı sanılarak yorumlanmıştı.
Söz konusu görsel sosyal medyada yaygın şekilde gerçek sanılarak paylaşılmıştı.
Sanılanın aksine paylaşılan görsel İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanarak otobüs duraklarına ve reklam panolarına asılmış değil (İşbu yazı tarihi itibarıyla bu yönde bir uygulamanın izine rastlanamıyor).
Üzerinde “Buradan Metro Geçebilirdi Cumhurbaşkanı Onaylamadı” notunu taşıyan bahse konu görsel, tasarım planının örnek modellemesini oluşturan mockup adı verilen dosya kullanılarak oluşturulmuş.
Görsel üzerindeki “renderforest” filigranı da bu durumun bir emaresi. Renderforest adlı dijital tasarım sitesindeki taslaklar incelendiğinde “Otoyol Billboard Paketi” içerisinde paylaşılan görsele ait (değiştirilebilir) taslağın yer aldığı anlaşılıyor.
Tersine görsel arama ile tarandığına bahse konu afiş görselinin farklı kurumlar için kullanıldığı ve farklı ibareler ile görseller taşıdığı görülebiliyor.
“Büyükşehir Çalışıyor” adlı sosyal medya profilinin 16 Ocak 2022 tarihli paylaşımında bahse konu görselin, İBB’nin onay almayan metro projesinin İstanbul halkına duyurup duyurmaması gerektiği sorusuyla birlikte kullanıldığı görülüyor:
“İBB’nin finansmanını ve projesini hazırladığı Sefaköy-İncirli-Beylikdüzü Metro Projesi, Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanmadığı için başlayamıyor. Sizce İBB bunu halka bu şekilde duyurmalı mıdır?”
İBB'nin finansmanını ve projesini hazırladığı Sefaköy-İncirli-Beylikdüzü Metro Projesi, Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanmadığı için başlayamıyor.
Sizce İBB bunu halka bu şekilde duyurmalı mıdır? pic.twitter.com/6GAoz6xkP8
— Büyükşehir Çalışıyor (@tcbuyuksehir) January 16, 2022
İncirli – Sefaköy – Beylikdüzü metro hattı ve metrobüs alımı ile ilgili yatırım onayının verilmemesine sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımlarda tepki gösteren İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Ulaştırma Bakanlığının konuyla ilgili açıklamasıyla ilgili basına verdiği demeçte, kentteki tüm metrobüs duraklarına ve üst geçitlerine, “AKP hükümetinin İBB’nin yapmak istediği işleri engellediğini anlatan” afişler asılacağını söylemişti.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu: Bütün duraklara, üst geçitlere yazacağız; Ey halkımız, sizin metroyla buluşmanızı engelliyorlar. Bugüne kadar bunu yapmadım artık afişe edeceğim. pic.twitter.com/dxsTR9levw
— İBB Haber (@ibbhaberleri) January 19, 2022
İmamoğlu’nun açıklamasından ilgili bölüm şu şekildeydi:
“Ben saatlerce teknik bilgiye sizi boğarım. Yani Beylikdüzü-Sefaköy’ün hattının maliyetinden, nasıl ihaleye çıkacağından, oranın hangi dış finansmanla daha makul bir çözüme ulaştırılacağından, ihale sistemine kadar; o kadar masadayım. Yahu şunu soruyorum: Size dedim ki, ‘2 kez aradım bu hattın önemini anlatmak için.’ Ve bu başlıkla not bıraktım özel kalemine Sayın Bakan’ın. Dönemedi. Ben, o şahsiyeti isminden dolayı değil, bakanlık makamından dolayı arıyorum. O da bana dönmek zorunda. Niye? Cevap vermek zorunda ya da bir ilgiliyi aramak zorunda. Aratmıyorsa, aşağıdaki görüşen insanların yaptığı işe saygı duymak zorunda. Ve bunun çoktan hazine onayı çıkmalıydı. Avan projeyle niye onay verdiniz Konya’daki projeye? Bizim projemizin fersah fersah gerisinde. ‘Niye verdiniz’ derken, helali hoş olsun, verin. Konya’nın da metrosu olsun, Antep’in de metrosu olsun, İstanbul’un da, İzmir’in de Ankara’nın da. Yani bütün halk, bütün millet, bunun partilisi yok, bunun kasten yapıldığını, bunun bir iş engellemesi olduğunu biliyor.”
“Bu işi gören, aklı selim bir biçimde analiz eden bir akıl var. Umuyorum o akıl, İstanbul’daki sorunları çözmeye muktedir olur. O aklın İstanbul’da da olduğunu biliyorum, hissediyorum. Siyasi görev yaptıklarını da anlıyorum, ama anlamak istemiyorum. O muktedir akılla, ‘Arkadaş, sen nasıl bu hatayı yaparsın’ deyip, Beylikdüzü hattına Hazine onayını ek listede hızlıca çıkarırlar. Ben, bütün arkadaşlarıma söyleyeceğim, bütün metrobüs duraklarına, bütün üst geçitlere yazsınlar bunu. Neyi yazsınlar? ‘Ey halkımız; sizin metroyla buluşmanızı engelliyorlar. Sizin 300 tane yeni metrobüs otobüsüyle buluşmanızı engelliyorlar. Zaten geciktirdiler. Çoktan olurdu onlar. Engelliyorlar.’ Ben bunu bugüne kadar yapmadım, şimdi afişe edeceğim. Bunları her yere yazacağım. Ve insanlarımızın duymasını sağlayacağım.”
Ekrem İmamoğlu’nun işbu açıklamasının ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yatırım onayı alamayan metro projesi ile ilgili İstanbul halkını bilgilendirmeye yönelik bir afişin asıldığına işbu yazı tarihi itibarıyla rastlanamadı.
Görselin arka planına Doğrula.org da değinmişti.
İLAVE:
Hürriyet’teki “Engelliyorlar o yüzden hizmet yapamıyorum” başlıklı 18 Ocak 2022 tarihli yazısında bahse konu görseli gerçek sanarak yorumlayan Ahmet Hakan’a yaptığı açıklamada İBB Sözcüğü Murat Ongun şu tekzibi sunmuştu:
“Yazıda bahsettiğiniz afiş (Buradan metro geçebilirdi), hayal mahsulüdür. Milletin Twitter’da yaptığı bir fotoşop. İstanbul’un hiçbir yerinde böyle bir afiş yoktur.”
Ahmet Hakan da söz konusu açıklamaya yer verdiği “Aşk eski bir yalan” başlıklı 20 Ocak 2022 tarihli yazısında ileri sürdüğü yönde bir afişin asılmadığını kabullenmişti.
“Murat Ongun’un sözünü ettiği gibi İstanbul’da benim sözünü ettiğim türde bir afiş asılmamıştır. Ama Başkan Ekrem İmamoğlu, dün öğle saatlerinde şöyle bir açıklama yaptı: “Arkadaşlarıma söyleyeceğim: ‘Ey halkımız, sizin metroyla buluşmanızı engelliyorlar Ey halkımız sizin otobüslere ulaşmanızı engelliyorlar’ diye afişleri İstanbul’un her tarafına asacağız.” Sonuç? Ben “Asıldı” derken hata yapmışım ama “Asılacak” deseymişim kurtarırmış.”
İLAVE 2:
turkificated adlı Twitter profili bahse konu görselin kendi montajı olduğunu belirtti:
Şimdi baktım da Hürriyet, Korkusuz vs de gerçek sanmış. Güya doğrulama platformu olacaksınız. Güya tersine arama, görsel tarama zart zurt uzmanısınız. Biriniz bile asıl kaynağı göstermemiş. @dogrulukpayicom @dogrulaorg @malumatfurusorg https://t.co/BBcbhYibEL
— turkificated (@turkificated) February 13, 2022
