B Sınıfı ehliyet sahibi olanların motosiklet kullanabilmeleri için 2 yıllık geçerli sürücü belgesine sahip olmaları, sağlık muayenesini geçmeleri, direksiyon eğitimi almaları ve uygulama sınavını geçmeleri gerekmektedir.
10 Şubat 2024 günü Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile B sınıfı ehliyet sahibi olanlara otomatik olarak silindir hacmi 125 santimetreküpü (125 cc) aşan motosikletleri kullanabilme yetkisinin tanındığı algısı oluşmuş.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle B sınıf ehliyeti bulunanların 125 cc motosiklet kullanma hakkının tanındığını ileri süren aktarımlardan örnekler şöyle sunulabilir:
Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile B sınıfı sürücü belgesine sahip olanların doğrudan 125cc motosiklet kullanma hakkına eriştiği iddiası doğru değil.
B sınıfı ehliyete sahip olanlar, ancak belirli koşulları sağlamaları hâlinde 125 cc’ye kadar olan motosikletleri kullanılabilecek.
18 Temmuz 1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği‘ne göre B sınıfı ehliyetli bir vatandaşarın 125 cc üzeri motosikletleri kullanabilmesi için sürücü kursunda eğitim alıp uygulama sınavına girip başarılı olup sağlık muayenesini geçmesi gerekmektedir.
M sınıfı sürücü belgesi iki, üç ve dört tekerlekli motorlu bisikletleri (moped) kullanacaklara, A1 sınıfı sürücü belgesi silindir hacmi 125 santimetreküpü, gücü 11 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,1’i geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara, B sınıfı sürücü belgesi otomobil ve kamyonet kullanacaklara verilmektedir. B sınıfı sürücü belgesi ile M, B1 ve F ınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
MADDE 1- 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 85 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“B sınıfı sürücü belgesi ile;
a) Deneyim bakımından en az 2 yıllık B sınıfı geçerli sürücü belgesine sahip olmak,
b) Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelikte iki tekerlekli araçları kullanacaklar için aranan sağlık şartlarını taşımak,
c) Başvuru tarihinden itibaren geriye doğru beş yıl içinde 2918 sayılı Kanuna istinaden daha önce sürücü belgesi geçici veya daimi olarak geri alınmamış olmak,
koşullarıyla Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde bu fıkrada belirtilen şartları taşıyanlar için belirlenen direksiyon eğitimi dersinin tamamlanarak uygulama sınavında başarılı olunması ve buna dair Millî Eğitim Bakanlığınca düzenlenen A1 sınıfı sertifikanın sürücü belgesi sistem kayıtlarına işlenmesi halinde her türlü ticari faaliyette kullanılan motosikletler hariç olmak üzere ülkemiz sınırları içerisinde A1 sınıfı sürücü belgesi ile kullanılabilen motosikletler de sürülebilir. Bu duruma ilişkin olarak sürücü belgesi sistem kayıtlarına gerekli kod eklenir, ayrıca sürücü belgesi üzerine kod yazılmaz. Ancak söz konusu kişiler istemeleri halinde 2 yıl içerisinde sertifikalarını sürücü belgesine işletebilirler. Sistem kayıtlarında bu koda sahip olan kişinin bu fıkrada sayılan şartlardan herhangi birini kaybetmesi ya da 2918 sayılı Kanuna istinaden sürücü belgesinin geçici veya daimî olarak geri alınması halinde başka bir işleme gerek kalmaksızın bu yetkisi trafik kolluğu veya sürücü belgesi vermeye yetkili birimlerce iptal edilir.”
MADDE 2- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanları birlikte yürütür.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre M, B1, A, A1, A2, B, C, D, D1, F, G, BE, C1, C1E, CE, D1E, DE olmak üzere toplamda 17 adet sürücü belgesi sınıfı mevcuttur.
Sürücü belgesi sınıfları ile belge sahiplerine sürme yetkisi verilen motorlu araçlar ve özellikleri şöyle sıralanmaktadır:
M sınıfı sürücü belgesi: İki, üç ve dört tekerlekli motorlu bisikletleri (moped) kullanacaklara verilir.
A1 sınıfı sürücü belgesi: Silindir hacmi 125 santimetreküpü, gücü 11 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,1’i geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.
A2 sınıfı sürücü belgesi: Gücü 35 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,2’yi geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.
A sınıfı sürücü belgesi: Sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.
B1 sınıfı sürücü belgesi: Net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı 400 kilogramı, yük taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı geçmeyen dört tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir. Elektrik ile çalışan araçların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.
B sınıfı sürücü belgesi: Otomobil ve kamyonet kullanacaklara verilir. Belge sahibi, ilgili tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak ve 29/5/2013 tarihli ve 28661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde belirtilen; eğitimi tamamlamak ya da yetenek ve davranış sınavını geçmiş olmak kaydıyla azami yüklü ağırlığı 4.250 kilograma kadar olan birleşik araçları da kullanabilir.
BE sınıfı sürücü belgesi: B sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen römork veya yarı römork içeren birleşik araçları kullanacaklara verilir.
C1 sınıfı sürücü belgesi: Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramın üzerinde olan ve 7.500 kilogramı geçmeyen kamyon ve çekicileri kullanacaklara verilir.
C1E sınıfı sürücü belgesi: C1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan ve katar ağırlığı 12.000 kilogramı geçmeyen birleşik araçlar ile B sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan ve katar ağırlığı 12.000 kilogramı geçmeyen birleşik araçları kullanacaklara verilir.
C sınıfı sürücü belgesi: Kamyon ve çekici kullanacaklara verilir.
CE sınıfı sürücü belgesi: C sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.
D1 sınıfı sürücü belgesi: Minibüs kullanacaklara verilir.
D1E sınıfı sürücü belgesi: D1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.
D sınıfı sürücü belgesi: Minibüs ve otobüs kullanacaklara verilir.
DE sınıfı sürücü belgesi: D sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.
F sınıfı sürücü belgesi: Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara verilir.
G sınıfı sürücü belgesi: İş makinesi türündeki motorlu araçları kullanacaklara verilir.
K sınıfı sürücü aday belgesi: Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara göre araç sürmeyi öğrenen sürücü adaylarına eğitim ve sınavda kullanmak üzere verilir.
Farklı sürücü belgelerine tanınan farklı araç sürme yetkileri ise şu şekildedir:
B1 sınıfı sürücü belgesi ile M,
F sınıfı sürücü belgesi ile M,
G sınıfı sürücü belgesi ile M,
A1 sınıfı sürücü belgesi ile M,
A2 sınıfı sürücü belgesi ile M ve A1,
A sınıfı sürücü belgesi ile M, A1 ve A2,
B sınıfı sürücü belgesi ile M, B1 ve F,
BE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
C sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1, C1 ve F,
CE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, C, C1, C1E, F; CE sınıfı ile birlikte D sınıfı sürücü belgesine de sahip olduğu takdirde ayrıca DE, D1 ve D1E,
C1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
C1E sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, C1 ve F,
D sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1, D1 ve F,
DE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, D, D1, D1E, F; DE sınıfı ile birlikte C sınıfı sürücü belgesine de sahip olduğu takdirde ayrıca CE, C1 ve C1E,
D1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
D1E sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, D1 ve F
Hâlihazırda M, B1, A, A1, A2, B sınıflarına ait ehliyetlerden birine sahip olmadan; C, D, D1, F, G, BE, C1, C1E, CE, D1E, DE sınıflarındaki büyük ehliyetlere başvuru hakkına sahip olunamaktadır.
Ehliyet sınıfları ve gereklilikleri şu şekilde tablo hâlinde sunulmaktadır:
