IQ’su 79 ve altı olanların ehliyet alamaması yeni bir durum değil. 2015’te yapılan düzenlemede zekâ geriliği olanların sürücü belgesi alamayacağı belirtilmişti
Ülkemizde ehliyet alma koşulları hakkında da zaman zaman yanlış bilgiler yayılabiliyor.
Geçmişte, B sınıf ehliyetle 125 cc motosiklet kullanılabileceği iddiasını incelemiştik.
Bugünkü konumuz, IQ’su 79’un altında olan kişilerin ARTIK ehliyet alamayacağı iddiası.
Boşuna Tıklama (@bosunatiklama):
“Artık IQ’su 79’un altında olan kişiler ehliyet alamayacak.”
ibrahim Haskoloğlu (@haskologlu):
“Türkiye’de artık IQ’su 79’un altında olan kişiler, ehliyet alamayacak.”
Türkiye’de artık IQ’su 79’un altında olan kişiler, ehliyet alamayacak. pic.twitter.com/KXV5G1orO5
— ibrahim Haskoloğlu (@haskologlu) June 11, 2025
Gusholder Haber Bülteni (@gusholderhaber):
“#SONDAKİKA | Artık IQ’su 79’un altında olan kişiler ehliyet alamayacak.”
#SONDAKİKA | Artık IQ’su 79’un altında olan kişiler ehliyet alamayacak. pic.twitter.com/IIchul5ZcM
— Gusholder Haber Bülteni (@gusholderhaber) June 11, 2025
“Tek cümlelik” olarak nitelediğimiz sosyal medya hesaplarının “son dakika” vurgusuyla geçtiği haber, ilgi çekecek şekilde yanlış bilgi içeren paylaşımlarıyla tanınan profillerce gündeme getirildi.
Sıradışı Bilim (@siradisi_bilim):
“Ehliyet alacaklara IQ(zekâ) testi getirilmesi planlanıyor. Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri IQ (zeka seviyesi) düzeyi 79 puan ve altında olanlar artık sürücü belgesi alamayacak.
Ehliyette ‘IQ 79’ kriteri IQ (zeka seviyesi) düzeyi 79 puan ve altında olanlar artık sürücü belgesi alamayacak. Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik’te değişiklik yapıldı. Sürücü belgesi verilemeyecek durumlara, zeka geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı), bunama, dikkat bilinciyle duygu ve heyecanı bozan sürekli bir hastalığın ya da ilaç kullanımının olması da eklendi. Son beş yıl içerisinde nöbet geçirmemiş epilepsi hastaları ise artık ehliyet alabilecek. Kötü huylu tümörü bulunan hastalara, daha önce, uzak metastazı olmadığı sürece B ve F sınıfı sürücü belgesi verilebiliyordu. Yeni düzenlemeyle, kötü huylu tümör bulunanlar ve sinir sistemi metastazı olanlar da ehliyet alamayacak.”
Ehliyet alabilmek için zekâ sınırıyla ilgili ne yeni bir düzenleme yapıldı ne de fiiliyatta yeni bir işlem tesis edildi.
Türkiye’de IQ’su 79’un altında olan kişilerin ehliyet alamaması yeni bir durum değil.
2015 yılında Sürücü Adayları Ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik’te yapılan değişiklikte “zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı)” sürücü belgesi verilemeyecek durum olarak sayıldı.
2015 yılında yapılan ve 1 Ocak 2016 günü yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği ile sürücü belgesi için gerekli asgarî zekâ (IQ) seviyesi tanımı ilgili dönemde basın organlarınca da haberleştirildi.
Türkiye’de IQ’su 79’un altında olan kişilerin ehliyet alamaması yeni bir durum değil.
2015 yılında Sürücü Adayları Ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik’te yapılan değişiklikte “zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı)” sürücü belgesi… pic.twitter.com/zLxfTfxLqY
— Malumatfuruş (@malumatfurusorg) June 11, 2025
29 Aralık 2015 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları Ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik‘te zekâ geriliği olanların ehliyet alamayacağı, tabip tarafından yapılacak muayenede bu durumun ele alınacağı belirtilmişti.
Adı geçen yönetmeliğin “Ruh ve sinir hastalıkları muayenesine ilişkin esaslar” başlıklı 9. maddesinin ilk fıkrası şu şekilde:
MADDE 9 – (Değişik:RG-29/12/2015-29577)
(1) Ruh sağlığı hastalıklarından; ister doğumsal isterse hastalığa, travma veya beyin sinir ameliyatına bağlı oluşmuş ağır akıl hastalığı olanlar, zeka geriliği olanlar, demans (bunama) ve/veya yaşlılığa bağlı davranış bozukluğu olanlar, muhakeme, davranış ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kişilik bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu ve ağır davranış bozukluğu olanlar ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilir. Buna göre.
a) Sürücü belgesi verilemeyecek durumlar şunlardır;
1) Zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı),
2) Bunama,
3) Dikkat bilinci, duygu ve heyecanı düşünceyi bozan sürekli bir hastalığın ya da ilaç kullanımının olması,
4) Alkol bağımlılığı olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenler,
5) Uyuşturucu veya uyarıcı maddelere bağımlı olanlar veya bağımlı olmasa da düzenli olarak kullananlar.
Yönetmeliğin 2006 yılında çıkan ilk versiyonunda, sürücü belgesi alabilecek adayların zekâ geriliğinin olmaması gerekliliği herhangi bir IQ sınırı koyulmaksızın belirtilmişti.
26 Eylül 2006 tarihli 26301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları Ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik‘in ilgili maddesi şu şekildeydi:
Ruh ve sinir hastalıkları muayenesine ilişkin esaslar
MADDE 9 – (1) Ruh hastalıklarından;
a) İster doğumsal isterse hastalığa, travma veya beyin sinir ameliyatına bağlı oluşmuş ağır akıl hastalığı olanlar, zeka geriliği olanlar, demans (bunama) ve/veya yaşlılığa bağlı davranış bozukluğu olanlar, muhakeme, davranış ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kişilik bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu ve ağır davranış bozukluğu olanlar uzman hekim tarafından dikkate alınır.
b) Alkol bağımlılığı olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenlere sürücü belgesi verilmez.
c) Geçmişte alkol bağımlılığı olanlar belirgin bir dönem alkol almadıklarını kanıtladıklarında bağımlılık konusunda uzman hekimin fikri ve düzenli tıbbi kontrollerle B sınıfı sürücü belgesi alabilir.
ç) Psikotrop maddelere bağımlı olanlar veya bağımlı olmasa da düzenli olarak kullananlar sürücü belgesi alamaz.”
Adı geçen yönetmeliğin “Sürücü adaylarının ve sürücülerin sahip olmaları gereken sağlık şartlarına ve muayenelerine ilişkin genel esaslar” başlıklı 4. maddesinde tabip tarafından, sürücü veya sürücü adayının yapılan genel muayenesinde ağır akıl hastalığı, zeka geriliği, demans, kişilik bozukluğu, ağır davranış bozukluğu gibi bir durumun olmadığının ruh hastalığı incelemesinde değerlendirileceği belirtilmiş.
1 Yorum
Eee, âlemin IQ uçuyor-kaçıyor ama mîlattan-önce bir-gün yahudî soy-kırımı olduğuna inanıyor ama gözünün önündeki Filistin soy-kırımına inanmak istemiyor… Ondan sonra IQ seviyesi oldukça düşük olan Turgut, ne halt-etmeğe yayım(n)lanamayacak şeyler yazıp-duruyor, değil mi ama?!!!