Video, mRNA Aşılarının İçeriğine Değil, Sülük Yavrularına Ait mRNA aşılarında grafen oksit bulunduğunu yansıttığı iddiasıyla paylaşılan videoda aslında sülük yavruları görülüyor. Koronavirüs salgınına karşı geliştirilen aşıların içeriği hakkında günümüze değin birçok asılsız iddia dolaşıma girdi. Aşı olanlar hakkında distopik filmlerin kurgusunu aratmayacak iddialar ortaya atıldı. Aşı karşıtları ve şüphecileri, sanal…
Görselin NASA Tarafından Çekilen Venüs’ün En Net Fotoğrafı Olduğu İddiası Doğru Değil “NASA görüntüledi! Venüs ün en yakın çekim hali!” notuyla sosyal medyada paylaşılan görsel, aslında NASA ile bir ilgisi bulunmayan dijital işlemeye tabi tutulmuş bir çıktı. Söz konusu görsel hakkında hatalı aktarım sunan paylaşım örnekleri: …
Fotoğrafın 1900’lü Yıllardan Bir Türk Kadınına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil “Bir Türk kadını,1900” notuyla sosyal medyada paylaşılan “eskitme” görsele değineceğiz… Hatalı aktarım içeren paylaşım örneği şöyle sunulabilir: Sanılanın aksine fotoğraf 1900’lü yıllarda kaydedilmiş değil. Görselin kaynağı, geçmiş zamanların giyim tarzını ve fotoğraf tekniğini yansıtan çekimler yapan…
Japonca İzmir Marşı Videosunu Japonlar Değil, Can Kıpçak Hazırlamış Sosyal medyada “Japonlar yapmış … Tüylerim ürperdi izlerken” notuyla paylaşılan Japonca İzmir Marşı videosu sanılanın aksine Japonlar tarafından değil Youtube’da Japonca anime videoları üreten Can Kıpçak tarafından hazırlanmış. Yüksek etkileşim yakalayan hatalı aktarım içeren sosyal medya paylaşımı örneği şöyle…
Görselin NASA Tarafından Antarktika’nın Uzaydan Çekilen Fotoğrafı Olduğu İddiası Doğru Değil Antarktika kıtasının uzaydan görüntülendiği fotoğraf olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel NASA tarafından Antarktika’daki deniz buzu kütlesinin boyutunu tespit için bilgisayar ortamında hazırlanarak 2005 yayımlanmış. Antarktika kıtasının uzaydan görünümünü yansıttığı iddiasıyla aşağıdaki görselin sosyal medyada sıklıkla yaygın şekilde paylaşıldığı görülüyor.…
Fotoğrafların Filistin’de Düzenlenen Toplu Nikah Töreninde Evlenen Çocuk Gelinlere Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Görüntüdeki Damatlara Eşlik Eden Gelinlikli Kız Çocukları “Gelin” Değil Sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde paylaşılan bir takım görsellerin Filistin’den çocuk gelinlerin yer aldığı toplu nikah törenine ait olduğu öne sürülmüştü. Örneğin, bu yönde bir…
Fotoğrafın 1955 Yılında Malatya – Arapkir Arasında Çalışan İçinde Sobası Yanan Üstünde Dumanı Tüten Yolcu Otobüsüne Ait Olduğu İddiası Doğru Değil “1955 Malatya Arapkir arası içinde sobası yanan üstünde dumanı tüten bir yolcu otobüsü” notuyla paylaşılan görsel, Slobodan Sijan’ın yönetmenliğini yaptığı 1980 yapımı “Kim Şarkı Söylüyor?” (“Ko To Tamo Peva”)…
Fotoğrafın Çin ya da Almanya’da Hükümetin Benzin ve Mazota Zam Yapmasının Ardından Halkın Araçlarını Oldukları Yerde Bırakıp Gittiği Protesto Eylemine Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Çin Halk Cumhuriyeti ya da Almanya’da akaryakıta yapılan zammı protesto etmek için yüzlerce sürücünün otomobillerini bir otoyolun ortasında bıraktığı anı yansıttığı iddiasıyla aşağıdaki görselin…
Finlandiya’da Sürücülerin Karanlıkta Görmelerini Sağlamak İçin Ren Geyiklerinin Boynuzlarına Reflektif / Yansıtıcı Boya Püskürtüldüğü Doğru Görselin Finlandiya’da Arabaların Çarpmaması İçin Boynuzları Boyanan Geyiğe Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Finlandiya’da araçların çarpmasını önlemek adına geyiklerin boynuzlarının fosforla boyandığı iddiasıyla aşağıdaki görselin paylaşıldığına şahit oluyoruz. Örnek paylaşım şöyle sunulabilir:…
Fotoğrafın ABD’nin Texas Eyaletindeki 20’ye 20 Olmak Üzere Toplam 40 Şeritlik Yola Ait Olduğu İddiası Doğru Değil ABD’nin Texas eyaletindeki 40 şeritlik yola ait sanılan fotoğraf, Rusya’nın başkenti Moskova yakınlarındaki 10 şeritli yola ait fotoğraf üzerinde oynanarak oluşturulmuş. ABD’nin Texas eyaletinde bulunan 40 şeritli yola ait olduğu iddiasıyla dijital…
Dev Kazan Şeklindeki Kasanın Gaziantep’teki Bir Lokantada Bulunduğu İddiası Doğru Değil Gastronomik varlık açısından oldukça zengin ve özgün bir yapıya sahip olan Gaziantep’ten bir lokantanın kasasına ait olduğu sanılarak aşağıdaki fotoğrafın yaygın şekilde paylaşıldığına şahit oluyoruz. Sipariş alınan ya da hesabın ödendiği restoran bölümü görselini Gaziantep’ten bir…
Videonun ABD’nin Kaliforniya Eyaletinde Bahçede Bırakılan Pizzayı Alıp Göğe Uçan Martının Pizzanın Sahibi Tarafından Kaydedildiği Anı Yansıttığı İddiası Doğru Değil Bir martının, bahçede masa üzerindeki pizza kutusundaki pizzayı alıp havada uçarken görüntülendiği anı yansıttığı sanılarak paylaşılan video dijital düzenleme ile oluşturulmuştu. Viral şekilde paylaşılan ancak bilgisayar ortamında düzenlenen…
Fotoğraftaki Pençe El İşaretinin Türkiye’nin 5 Savaş Pilotu Tarafından Yapıldığı İddiası Doğru Değil “Bu hareket Türkiye’nin en iyi 5 savaş pilotu tarafından yapıldı. Bu mesaj tüm dünyaya gelsin!” notuyla sosyal medyada paylaşılan 5 savaş uçağının pençe el hareketini yansıtan görsel aslında gerçek değil, Alexander Zienko’nun “Aviahand” adlı dijital çalışması.…
Fotoğraftaki Toplu Konutların Suriyeli Sığınmacılar İçin Türkiye’de ya da Suriye’de İnşa Edildiği İddiası Doğru Değil “Türk milletinin parasıyla Suriye’de yapılan evler” notuyla sosyal medyada paylaşılan fotoğraflar Suriye’den değil Konya’nın Meram ilçesinden. Fotoğraftaki konutlar Suriyeliler için değil, Bozkır Barajı’nın açılmasıyla sular altında kalacak Dedemli köyü sakinleri için inşa edildi. …
Fotoğrafın Finlandiya Başbakanı Sanna Marin’in Metal Müzik Grubu Amblemi Taşıyan Tshirt Giydiği Anı Yansıttığı İddiası Doğru Değil Finlandiya Başbakanı Sanna Marin’in giydiği siyah düz tshirt üzerine yapılan montaja değineceğiz… Fotoğraf sosyal medyada “Finlandiya Başbakanı Sanna Marin’in tarzı sosyal medyada gündem oldu” notuyla paylaşılmıştı. Finlandiya Başbakanı…
HaRFiyat Değil, HaFRiyat! Genellikle inşaat faaliyetleri içerisinde kullanılan toprağı kazma, kazı gibi eylemleri tanımlamak amacı ile kullanılan ifadenin doğru biçimi “hafriyat” şeklindedir. “Hafriyat” kelimesinin “harfiyat” olarak kullanımı hatalıdır. Harfiyat kelimesinin Türkçemizde bir anlamı bulunmamaktadır. Hayatımızın her döneminde farkında olmadan birçok sözcüğü olduğundan farklı şekilde telaffuz edebiliyoruz. Bu yazımızda da…
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) California eyaletinde bulunan Sekoya Ulusal Parkı (Sequoia National Park) dev sekoya (sequoia) ağaçlarına ev sahipliği ile ünlü bir lokasyon. Bu millî parktaki “Dev Orman” (“Giant Forest”) adı verilen bölümde bulunan “General Sherman” adlı sekoya ağacı 85 metre boyuyla 25 metrelik gövde çapıyla dünyanın en büyük…
Paylaşılan Görsel San Francisco’daki Gerçek Bir Caddeyi Yansıtmıyor Sosyal medya kullanıcılarının Amerika Birleşik Devletleri’nin California eyaletinin kuzeyindeki San Francisco şehri ile ilgili paylaşımlarında yer verdiği bir fotoğrafa değineceğiz… Inception’dan bir sahneyi andıran, San Francisco’da çekilen 2 karenin birleştirilmesiyle oluşturulmuş bu görsel aslında Tristan Zhou adlı fotoğrafçının dijital…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Siyam İkizleriyle Görüntülendiği Fotoğrafa Kılıç Dijital Müdahale İle İlave Edilmiş Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın siyam ikizleriyle görüntülendiği fotoğraf karesine mizahî bir yaklaşımla yapılan montaj, aradan geçen zamana rağmen hâlâ gerçek sanılıyor. Örnek paylaşımlar: “Siyam ikizlerini kılıçla ikiye ayırdığı fotoğraf gibi bakıyorum ben…
Sosyal Medyada Paylaşılan Görselin Alçak Uçuş Yapan Ukraynalı Pilotun Savaş Uçağıyla Yoldaki Sokak Levhasına Çarptığı Anı Yansıttığı İddiası Doğru; Ancak 2020 Yılından Görselin 24 Şubat 2022 Tarihinde Başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı İle Bir İlgisi Bulunmuyor Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtı sürecinde Ukraynalı pilotların radara yakalanmamak adına alçak uçuş yaptığı esnada yol…
