Suudi Arabistan’ın Yenbu Kentindeki Arabistanlı Lawrence’ın Arap İsyanı Sırasında Konakladığı Evin Restore Edildiği İddiası DOĞRU
Suudi Arabistan’ın ülkedeki Ecyad Kalesi ve diğer Türk eserlerini yıkarken, Arapları Türkler’e karşı kışkırtan ünlü İngiliz casusu Thomas Edward Lawrence’in evini koruma altına aldığı iddiası sosyal medyada geçtiğimiz yıllarda tepkiyle karşılandı.
Adalet ve Özgürlük (@adaletozgurluk2): “El öpmeye devam.! Suudi Arabistan, ülkede Ecyad Kalesi ve tüm Türk eserlerini yıkarken, İngiliz Casus Lawrence’ın evini koruma altına aldı.”
İngiliz casus Lawrence’ın Suudi Arabistan’daki evinin müze hâline getirildiği iddiası yeniden gündeme geldi.
Mustafa Önsel (@mustafaonsel): “Burası S.Arabistan’da Medine yakınlarındaki Yanbu kentinde bulunan T.Edward Lawrence’in evi. Ev, 2020’de S.Arabistan Kültür Bakanlığınca restore edilerek girişine şu yazı asıldı; “Bu ev Türklere karşı savaş vermemize yardımcı olan Lawrence’in karargahıdır.” Ne dediniz, duyamadım”
Burası S.Arabistan’da Medine yakınlarındaki Yanbu kentinde bulunan T.Edward Lawrence’in evi.
Ev, 2020’de S.Arabistan Kültür Bakanlığınca restore edilerek girişine şu yazı asıldı; “Bu ev Türklere karşı savaş vermemize yardımcı olan Lawrence’in karargahıdır.”
Ne dediniz, duyamadım pic.twitter.com/MHJyRKfLyA
Suudi Arabistan’ın Arabistanlı Lawrence olarak bilinen İngiliz istihbarat görevlisi Thomas Edward Lawrence’ın Osmanlı’ya karşı yürütülen Arap İsyanı esnasında konakladığı ve karargâh olarak kullandığı binaları yenilediği iddiası doğru.
Arabistanlı Lawrence olarak bilinen ünlü İngiliz subayı TE Lawrence’ın 1915-1916 yıllarında Arap İsyanı sırasında Yenbu’da (Yanbu) konakladığı ev onarılarak ziyaretçilerin kullanımına açıldı.
Birinci Dünya Savaşı sırasında 1916 yılında Mekke Emiri Şerif Hüseyin bin Ali liderliğindeki Arap kabileleri tarafından başlatılan Osmanlı İmparatorluğu’na karşı başlatılan Arap İsyanı / Arap Ayaklanması sırasında Kızıldeniz’deki Yenbu Limanı, İngiliz ve Arap kuvvetleri için önemli bir tedarik üssü haline geldi. Lawrence anılarında Yenbu’nun savunulmasının Arap Ayaklanması için dönüm noktası olduğunu, Osmanlıların Yenbu kentini ele geçirmeleri hâlinde Arapların isyanının bastırılabileceğini aktardı.
Lawrence’ın Yanbu savunması esnasında kullandığı 3 katlı evin restorasyon öncesindeki harap hâli şöyle:
Arabistanlı Lawrence’ın konakladığı evin yenilenmiş hâline ait bir fotoğrafın yanındaki panoda Arapça “Yanbu’nun tarihi mahallesindeki tarihi binaları güçlendirme projesi” ifadelerinin yer aldığı görülüyor.
Suudi Turizm Bakanlığı ve Yenbu Belediye Başkanlığı restorasyon yoluyla bölgenin turistik bir cazibe merkezi haline getirilmesinin amaçlandığınıaçıkladı.
Yenbu odaklı turizm sitelerindeki tanıtımlarda, yenilenen Arabistanlı Lawrence’ın kaldığı evden de bahsedildiği görülüyor.
“Bu ev Türklere karşı savaş vermemize yardımcı olan Lawrence’in karargahıdır.” yazılı bir tabela asılan ev, Yenbu’daki restore edilen değil, Cidde’deki (Al Balad semtindeki) ev.
Yenilenmiş hâlinin fotoğrafı paylaşılan Yenbu’daki Arabistanlı Lawrence’ın evine bahsi geçen ifadelerin asıldığına dair bir emare mevcut değil.
Söz konusu metnin Lawrence’ın Suudi Arabistan’ın Cidde kentindeki karargâhına asıldığı 2002 yılında basına yansıdı.
Kral Fahd’ın emriyle müzeye dönüştürülen Arap İsyanı sırasında Lawrence’ın kaldığı Osmanlı evinin kapısına “Bu ev, Osmanlı’ya karşı bağımsızlık savaşı veren Suudilere yardımcı olan Thomas Edward Lawrence tarafından karargâh olarak kullanılmıştır.” yazısının asıldığı aktarıldı.
Arabistanlı Lawrence’ın Yenbu’da kaldığı ev ise (yukarıda aktarıldığı üzere) 2020 yılında restore edildi.
