Yevgeni Prigojin (Yevgeny Prigozhin) 23 Haziran 2023 günü Rus ordusunu, Ukrayna’daki Wagner güçlerine karşı füze saldırısı düzenlemekle suçladıktan sonra kurucusu olduğu Wagner Grubu ile Rusya’nın askeri lider kadrosuna karşı askerî isyan başlattı. Rostov-on-Don şehrindeki askeri karargâhı ele geçiren Wagner’in özel ordusu bünyesindeki birlikler başkent Moskova’ya doğru ilerlerken Belarus’un lideri Aleksandr Lukaşenko’nun arabuluculuğunda varılan anlaşma sonrası Moskova’ya sadece 200 kilometre mesafedeyken durdu. Varılan anlaşma ile Yevgeni Prigojin’in Belarus’a sürgüne gitmesi ve hakkındaki ceza davasının düşmesi, Wagner askerlerinden isyana katılmayanların Rus ordusunun parçası olmak için sözleşme imzalayabilmesi kararlaştırıldı.
Kalkıştığı isyanın sona ermesi ile Rusya’da olası bir iç savaşın önlendiği Wagner’in ünlü lideri Yevgeni Prigojin’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yemek servisi yaptığı fotoğraflar sosyal medya platformlarında yoğun şekilde paylaşıldı.
Bu süreçte Prigjin’in eski ABD Başkanı George W. Bush’un arkasında görüldüğü fotoğraf çeşitli komplo teorileriyle aktarıldı.
Kırpılan fotoğraf Prigojin liderliğindeki Wagner birliklerinin isyanının arkasında ABD’nin olduğu imasıyla kullanılmış.
2016 yılında Vladimir Putin’in George W. Bush’u G-8 Zirvesi marjında St. Petersburg’da ağırladığı yemekte AP’den Sergei Zhukov’un kaydettiği fotoğraf kırpılarak paylaşılmış.
Yemek masasından fotoğrafın tamamında Putin ve Bush yan yana görülüyor.
Wagner Group’un kurucusu Yevgeni Prigojin, 2006 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde düzenlenen bir yemekte George W. Bush ile birlikte görüntülendi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in eski ABD Başkanı George W. Bush’u ağırladığı farklı yemek organizasyonlarında Yevgeni Prigojin servis yaparken görüntülenmişti.
Yevgeni Prigojin’in Vladimir Putin ve eşi Ludmila ile eski ABD Başkanı George W. Bush ve eşi Laura’ya hizmet ederken görüldüğü fotoğraf 14 Temmuz 2006 tarihinde St. Petersburg’un dışındaki Strelna’da düzenlenen akşam yemeği esnasında kaydedilmişti.
Bir diğer fotoğrafta da Prigojin, ortağı olduğu New Island restoranında 25 Mayıs 2002 tarihinde Putin ve Bush’un yemek masasının arkasında görülüyor.
Yevgeny Viktorovich Prigozhin Kimdir?
Yevgeny Viktorovich Prigozhin (Yevgeni Vikroroviç Prigojin), Rus işadamı ve Vladimir Putin’in yakın ilişkisiyle bilinen bir figürdür.
Prigozhin, 1 Haziran 1961’de Leningrad’da (şimdiki St. Petersburg) doğdu.
Prigojin, gençlik yıllarında “hırsızlık, dolandırıcılık ve gençleri suça bulaştırma” suçlarından 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1981 yılında “hırsızlık, dolandırıcılık ve gençleri suça bulaştırma” suçlarından hüküm giyen Prigojin, 9 yıl hapis yattı. Prigojin, 1990’da tahliye edildikten sonra annesi ve üvey babasıyla St. Petersburg Aprashaka Bit Pazarı’nda sosisli sandviç satmaya başladı.
Yemek şirketi Concord Management and Consulting’in sahibi olan Prigojin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e özel olarak hizmet veren bir catering şirketi işletmektedir. Bu nedenle “Putin’in Aşçısı” olarak da anılmaktadır.
2011 yılında Prigojin Putin’e Moskova’daki restoranında servis yaparken (Misha Japaridze/AP)
Prigojin’in iş faaliyetleri, Rusya’daki savunma sanayi kompleksi ve yiyecek tedarik zinciri alanlarına odaklanmaktadır. Concord Management and Consulting, Rus hükümetiyle çeşitli sözleşmeler yapmış ve özellikle ordu ve savunma sanayii için yemek tedariki konusunda önemli bir rol oynamıştır.
Prigojin, özel paralı askerî şirket Wagner Grubu’nun kurucusu ve destekçisi olmasıyla tanınmaktadır. Wagner Grubu, özel askeri şirketlerin çatı kuruluşu olan ChVK Wagner’in en önemli bileşenidir. Prigojin, Wagner Grubu aracılığıyla Rus hükümetine bağlı olarak çeşitli çatışma bölgelerinde askeri danışmanlık ve güvenlik hizmetleri sunmaktadır.
Ayrıca Prigojin’in Rusya’nın devlet destekli internet troll fabrikası olarak bilinen İnternet Araştırmaları Ajansı’nın (Internet Research Agency – IRA) da başında olduğu iddia edilmektedir. IRA, sosyal medya platformları aracılığıyla propaganda ve dezinformasyon yaymak amacıyla faaliyet gösterdiği iddia edilen bir organizasyondur. Özellikle 2016 ABD başkanlık seçimlerinde IRA, Rusya’nın seçimlere müdahale ettiği iddialarıyla ilişkilendirilmektedir.
Prigozhin hakkındaki iddialar ve suçlamalar nedeniyle, bazı ülkeler ve uluslararası kuruluşlar tarafından yaptırım listelerine alınmıştır. ABD hükümeti, Prigojin’i seçimlere müdahale ettiği gerekçesiyle yaptırımlar listesine dahil etmiş ve diğer ülkeler de benzer adımlar atmıştır.
Dünyanın farklı yerlerinde ve Ukrayna’daki savaşta aktif rol alan Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Prigozhin’in Putin ile ilişkileri 23 Haziran 2023 günü ülkenin askeri komuta kademesine karşı başlattığı başarısız isyandan sonra bozuldu.
23 Ağustos 2023 günü Yevgeni Prigojin’in Moskova yakınlarında düşen bir özel jette öldüğü açıklandı.
İLAVE: Moskova yönetimine isyanın ardından Yevgeny Prigojin’in uçağının düşüşüne ait olduğu iddiasıyla paylaşılan video güncel değil, geçtiğimiz Temmuz ayı başında dolaşıma girmiş.
Video, Moskova yönetimine isyanın ardından Yevgeny Prigojin’in uçağının düşüşüne ait değil.
