Anne leylekler yiyecek kıtlığı yaşandığı dönemlerde yavru kuş sayısını bazılarını feda ederek azaltıp geride kalan yavruların hayatta kalma şansını artırmaya çalışabilir
Sosyal medya platformlarında dolaşıma giren, anne leyleğin bir yavrusunu gagasıyla tutup yuvadan aşağı atıp öldürdüğü video bir hayli ilgi çekti.
Bazı sosyal medya kullanıcılarının anne leyleğin yavrularından birini yuvadan atıp öldürmesinin nedenini sorguladığı görüldü.
Atilla Taş (@AtillaTasNet): “Doğa gerçekten çok acımasız! Hayatımda gördüğüm en ilginç doğa videosu bu olabilir. Anne leylek, yavrularından birini yuvadan atarak öldürüyor. Acaba neden? “
Geçmişte, bir anne leyleğin yavrularını gagasıyla vurarak öldürdüğü video da “leylek bu yavruları neden öldürür?” sorusuyla paylaşıldı.
Kuşların yavrularını yuvadan atmaları, doğada yaygın görülen bir davranıştır.
“Zalimce” görülse de bu hareket, daha güçlü olan yavruların hayatta kalma şansını artırmaya yardımcı olur.
Leylekler, yırtıcı kuşlar, memeliler ve diğer kuşlar tarafından avlanabilen otobur hayvanlardır.
Yiyecek aramak için geniş bir alana yayılsa da leylekler kaynak sınırlılığıyla, yiyecek temini zorluğuyla veya çeşitli çevresel baskılarla karşılaşabilir.
Leylekler, bu gibi olumsuz koşullarla karşılaştıklarında, yavru öldürme yoluyla kuluçka azaltma (brood reduction) davranışı sergileyebilir.
Bu davranışın nedeni, “doğal seleksiyon”da saklıdır.
Doğal seçilim, bir popülasyondaki bireylerin hayatta kalma ve üreme şansını etkileyen genetik varyasyonların zamanla artmasına neden olan bir evrimsel süreçtir. Bu süreç, bir popülasyondaki en iyi uyumlu bireylerin daha fazla yavru üretme ve bu yavruların da kendi yavrularını üretme olasılığının daha yüksek olmasıyla çalışır.
Kaynakların sınırlı olduğu durumda, tüm yavruların hayatta kalma şansı düşüktür. Bu durumda doğal seçilim odaklı bir strateji izleyen leylekler yavru sayısını azaltarak hayatta kalma şansını artırmaya çalıştıkları en güçlü ve en sağlıklı yavruları yetiştirmeye odaklanır.
Yavru sayısının azaltılması, yavrunun ebeveyn tarafından kasıtlı olarak öldürülmesi (infanticide) yoluyla “doğrudan” veya kardeşlerin kaynak rekabetinde birbirini öldürmesi (siblicide) yoluyla “dolaylı” olarak gerçekleşebilir.
Leylekler doğada zayıf olduğu yaşayamayacağı düşünülen ya da daha güçlü yavrularını yavrularını yuvadan atarak ya da yavrular darp edilerek öldürülebilirler.
Zayıf veya hasta bir yavru, sağlıklı yavrudan daha fazla yiyecek gerektirir ve bu da diğer yavruların beslenmesini engelleyebilir. Bu nedenle, anne leylek, diğer yavruların hayatta kalma şansını artırmak için zayıf veya hasta yavruyu yuvadan atabilir.
Yiyecek kıtlığı olduğunda, anne leylek, yavruların hepsini besleyemez. Bu durumda, anne leylek, en zayıf yavruyu yuvadan atarak, diğer yavruların hayatta kalma şansını artırır.
Leylekler göç zamanı yaklaştığında kısıtlı kaynaklarla kısıtlı zamanda yavrularını büyütmek zorunda kalabilmektedir. Bu durumda anne leylek yavrularını yeterince besleyip daha hızlı büyütebilmek için bazılarını feda etmek zorunda kalır ve en zayıf olan(lar)ı yuvadan atarak diğer(ler)ini hayatta tutmayı tercih eder.
“Kuşlarda yavru sayısı, ölümcül açlık, kardeş öldürme veya “ebeveynlerin yavru öldürmesi” (kendi yavrularını öldürmesi) yoluyla azaltılır. Hem Siyah hem de Beyaz Leyleklerin isteğe bağlı olarak ebeveyn bebeklerini katlettikleri gözlemlendi. Beyaz leyleklerde ebeveynler yuvanın dibinde çok sayıda küçük parçadan oluşan büyük miktarda yiyecek kusarlar. Yavrular yiyecekleri kendileri toplayarak olabildiğince çabuk yemeye çalışırlar. Yavrular arasında herhangi bir saldırganlık gözlenmez. Sonuç olarak yemde tekelleşme olmaz ve en zayıf civcivlerin elenmesi çok etkisiz olur. Bazen ebeveyn leylekler yavruların bir kısmını öldürerek yavruların azalmasını hızlandırır. Şaşırtıcı bir şekilde, ebeveynlerin yavrularını öldürmesi yavru azaltmanın hızlı ve etkili bir yöntemi olmasına rağmen, bunu uygulayan türlerde bile nadiren gözlemlenmektedir.”
“Akraba seçilimi ve kapsayıcı uygunluk kavramları, kuşlarda yavruların azalması olgusunu açıklayan genel bir teoriyi formüle etmek için kullanılır. Teori, açlık ölümleri arttıkça seçilimin önce kardeş katlini, sonra kardeş katli artı bebek katlini ve son olarak da kardeş katli, bebek katli ve intiharı (en kısa yaşam beklentisine sahip yavrular tarafından) desteklediğini gösteriyor. Alternatif seçeneğin teorik olarak ele alınması, yiyecek paylaşımının eşlik ettiği büyüme oranındaki azalma, yuva yırtıcılığının yüksek olduğu durumlarda ikincisinin etkisiz olduğunu göstermektedir. Yavruların azalması bu şekilde sınırlı değildir. Teori, açlık vakaları, açlık ölümleri ve kardeş saldırganlığının yanı sıra bunların yavru büyüklüğü bağımlılığı ve zamanlaması hakkında test edilebilir çeşitli tahminlere izin verir. Bu tahminler büyük ölçüde mevcut kanıtlarla desteklenmektedir.”
