Şam Rejiminin 28 Kasım 2024 Günü Halep’i Ele Geçiren Muhalif Güçlerin Üzerine Varil Bombası Attığı Ana Ait Olduğu İddiasıyla Paylaşılan Fotoğraf 2018 Yılından
Varil bombası (barrel bomb), basit, düşük maliyetli bir patlayıcı silah türüdür. Genellikle büyük varillerin içine patlayıcıların, şarapnellerin, (benzin gibi) yakıcı maddelerin ve sair kimyasal maddelerin doldurulmasıyla hazırlanmaktadır. Bu bombalar, genellikle askerî uçaklardan veya helikopterlerden serbest bırakılarak hedefe düşürülmektedir.
Yüksek teknoloji gerektiren silahlara kıyasla oldukça ucuz ve hızlı bir şekilde üretilen varil bombası, içine yerleştirilen şarapnel ve patlayıcıların etkisiyle geniş bir alanda ciddi hasara neden olmaktadır. Genellikle rastgele sivil bölgelerde kullanılması, büyük yıkımlara, can kayıplarına ve yerel halk üzerinde korkunç bir olumsuz psikolojik etkiye yol açmaktadır.
Varil bombaları, basit yapısı ve yüksek yıkım gücü nedeniyle özellikle iç savaşlar ve isyan bastırma harekâtları esnasında sıklıkla kullanıldı.
Suriye İç Savaşı, varil bombalarının en yoğun kullanıldığı çatışmalardan biri oldu.
Esad rejimi, varil bombalarını kullanarak muhalif güçleri hedef almanın yanı sıra, sivil nüfusu korkutarak kontrol sağlama amacı güttü. Özellikle İdlib gibi stratejik öneme sahip bölgelerde, bu bombaların kullanımı ile yerel halkın göçe zorlanması hedeflendi. Şam rejimi, bu tür saldırılarla muhalif grupların moralini bozmayı ve bölgedeki direnişi kırmayı amaçladı.
İlk kez 2012 yılında Suriye ordusu tarafından kullanıldığı rapor edilen varil bombaları, genellikle hedef ayrımı yapılmadan sivil yerleşim alanlarına, mülteci kamplarına ve hastanelere atıldı. Bu durum, Halep, Doğu Guta, Hama, İdlib ve Dera gibi şehirlerde sivillerin büyük kayıplar yaşamasına neden oldu.
Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR) tarafından açıklanan verilere göre Suriye’de Beşşar Esed rejiminin ülkenin farklı bölgelerinde muhaliflerin kontrolündeki sivil yerleşimlere 2012-2021 yılları arasında düzenlediği saldırılarda 81 bin 916 kez varil bombası kullanıldı. Saldırılarda kullanılan varil bombaları nedeniyle 1821’i çocuk, 1780’i kadın 11 bin 87 sivilin yaşamını yitirdi.
Suriye’de varil bombalarının sivillere karşı kullanımı, uluslararası toplumda büyük bir tepki çekti. Birleşmiş Milletler ve birçok insan hakları örgütü, bu tür saldırıları savaş suçu olarak nitelendirerek kınadı.
Varil bombalarının kullanımının 2024 yılı Kasım ayı sonundaki Halep saldırısıyla yeniden hız kazandığı ileri sürüldü.
Suriye’nin kuzeybatısında Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) tarafından yönetilen muhalif güçler, 27 Kasım 2024 günü başlatılan saldırının ardından 30 Kasım 2024 günü Suriye’nin 2. büyük kenti Halep’in kontrolünü ele geçirdi. Suriye ordusu birliklerini şehirden çekti. Rusya, Suriye ordusuna destek olmak amacıyla 2016’dan bu yana Halep’e yönelik ilk hava saldırılarını yaptı. Akabinde Rus ve Suriye savaş uçakları İdlib ve Hama’daki muhalif güçlere yönelik hava saldırıları düzenledi.
Bu süreçte, Şam rejiminin Halep’teki silahlı grupların ve sivillerin üzerine varil bombası atmaya başladığı iddiası dolaşıma girdi.
İşbu yazı tarihi itibarıyla doğrulanamayan bu iddiayla birlikte helikopterden varil bombası atıldığı görülen bir fotoğraf sosyal medyada paylaşıldı.
Halep’te 28 Kasım 2024 günü Esad rejiminin muhalif güçlerin ve sivillerin üzerine varil bombası attığı anı yansıttığı iddiasıyla kullanılan fotoğraf güncel değil, 2018 yılından.
Fotoğrafta, Suriye ordusuna ait MI-24 tipi helikopterin, Şam’ın güneyindeki Filistin Mülteci Kampı bölgesine varil bombaları attığı görülüyor.
Söz konusu fotoğraf, Getty Images’a şu açıklama ile yüklenmiş:
“SURİYE-ÇATIŞMA-YARMUK
24 Nisan 2018’de Suriye ordusuna ait bir MI24 helikopteri, Şam’ın güneyinde Yermuk Filistin mülteci kampı bölgesine varil bombası attı. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a sadık güçler, Filistin mülteci kampına yönelik kara operasyonlarını ve bombalı saldırılarını artırdı. Yermuk geçen hafta Şam’ın güneyinde İslam Devleti grubuyla savaşıyordu. 2015’te IŞİD Yermuk’un çoğunu ele geçirdi ve El Kaide’nin eski kolu da dahil olmak üzere diğer isyancılar ve cihatçılar sadece birkaç hafta önce geri çekilmeyi kabul etti. (Fotoğraf: Rami al SAYED / AFP) (Fotoğraf: RAMI AL SAYED/AFP, Getty Images aracılığıyla)”
