Koronavirüse Karşı Aşı Geliştiren Biontech Firması Kurucuları Uğur Şahin ve Özlem Türeci’nin Henüz Koronavirüs Aşısı Olmadığı İddiası Doğru Değil
Koronavirüs salgınına karşı (Covid-19) aşıyı geliştiren BioNTech firmasının kurucuları Prof. Uğur Şahin’in ve Dr. Özlem Türeci’nin kendi geliştirdikleri aşıyı henüz olmadıkları iddiası aşı karşıtları arasında bir hayli popüler. Ancak bu iddia doğruyu yansıtmıyor. Uğur Şahin ve Özlem Türeci aşılarının ilk dozlarını 2021 yılı Mart ayında olmuştu. BioNTech şirketinin kurucularının ve çalışalarının aşı olmalarındaki gecikme Almanya’da yürürlükte bulunan ilgili mevzuata göre hareket etmelerinden ibaret.
Ürettikleri korona virüs aşısıyla 2020 yılına damgasını vuran 2 Türk bilim insanının aşı olmadıkları iddiasını ileri süren paylaşımlardan örnek şöyle sunulabilir:
“Aşıyı bulan Uğur Şahin’in kendisi ve çalışanları aşı olmamış. Çalışanlarımızı kaybetmeyi göze alamayı diyor!”
“AŞI olmak isteyenlere Son uyarı😎Şahin: Tabi ki ben de aşı olmayı çok isterim, ancak öncelikle yasal dayanaklara uymak zorundayız. Önümüzdeki 12 ayda 1,3 milyar doz aşı üretmek zorundayız😎Hiçbirimizi Kayıp veremeyiz🥵siz aşı vurulmaya devam edin☠️🥵‼️😎”
Haber Zamanı:
Şahin: Tabi ki ben de aşı olmayı çok isterim, ancak öncelikle yasal dayanaklara uymak zorundayız. Önümüzdeki 12 ayda 1,3 milyar doz aşı üretmek zorundayız.Bu süreçte hiç bir çalışanımızı kaybetmeyi göze alamayız.
@KubraTHP @OnceSorgula@aDilipak @ErkanTrukten @OrhanBaylan16i pic.twitter.com/8tyBxVDm1x— Haber Zamanı (@haberzamaniii) September 12, 2021
“Uğur Şahin ve karısı hala aşı olmadı.”
İddianın kökeni, BioNTech CEO’su Uğur Şahin’in 22 Aralık 2020 tarihinde Deutsche Welle’ye (DW) verdiği demecin hâlâ güncel sanılmasına dayanıyor.
2020 yılı Aralık ayında DW’ye verdiği röportajda Uğur Şahin, aşıyı alması gereken öncelikli risk gruplarının olduğunu, Almanya’da yürürlükteki yasalar çerçevesinde şirket çalışanlarının aşı denemelerinde yer almasına izin verilmediğini belirtmişti.
Röportajdan ilgili bölüm şu şekildeydi (Aşağıdaki bağlantıdaki Youtube videosunda 6:24’ten itibaren izlenebilir):
Konrad Busen: “Henüz aşı yaptırmadığınızı duydum, neden?”
Uğur Şahin: “Şu anda yasal olarak aşı yaptırmama izin verilmiyor. Elbette bunu mümkün kılmayı düşüyoruz. İş arkadaşlarımızın ve partnerlerimizin aşı olması bizim için daha önemli. Bu yüzden hedefimiz 2021’de 1,3 milyardan fazla doz üretmek ve bu sadece 7/24 gerçekten herhangi bir kesinti olmadan çalışmaya devam edilebilirsek yapılabilir. İş arkadaşlarımızı ve ekip üyelerimizi Covid-19 enfeksiyonundan koruduğumuzdan emin olmalıyız. Çünkü bu, kesinti, gecikme ve aşı dozlarının boşa harcanması anlamına gelecektir. Ve bu nedenle bizi destekleyen işbirliği yaptığımız ortaklarımız ve ekip üyelerimize Avrupa’ya sunulan kontenjandan bağımsız olarak fazladan bir parti sunmayı düşüyoruz.
Konrad Busen: “Ama neden yasal olarak aşı yaptırmaya izniniz olmadığını anlamıyorum”
Uğur Şahin: “Yüksek bir öncelik söz konusu olduğunu biliyorsunuz. Aşının öncelik listesinin dışına alınmasına izin verilmiyor. Ayrıca bir başka önemli nokta klinik araştırmalara katılmamıza bile izin verilmedi. Çünkü yasa gereği şirket çalışanlarına bu tür denemelere dahil etmek mümkün değil, ki bu gerçekten iyi bir durum. Şimdi tüm şirketlerimizin ve ekiplerimizin işlevselliğini sağlamak için ihtiyaç duyduğumuz daha önemli bir sorunla başa çıkmak zorundayız. Ve bu nedenle buna ihtiyaç var. Bunun için yasal ve adil bir çözüm bulacağımızı düşünüyorum.”
Yani Uğur Şahin, Almanya’da yürürlükte olan mevzuata göre aşı için öncelik atfedilen grupta bulunmadığı için Covid-19 aşısı olamayacağını, aynı nedenle BioNTech çalışanlarının izin verilmediğini belirtmişti. Bu ifade, Uğur Şahin’in aşı olmayacağı anlamına gelmiyordu.
Uğur Şahin, 19 Mart 2021 tarihinde eşiyle birlikte katıldıkları Bild Live söyleşisinde BioNTech çalışanları ile birlikte aşılandığını söylemişti. Özlem Türeci de 2021 yılı Mart ayında RTL’ye verdiği bir röportajda tüm firma çalışanlarının aşılandığını belirtmişti. Pfizer/BioNTech aşısının mucidi çiftin ve BioNTech ekibinin koronavirüs aşısı olduğu Alman basınına da yansımıştı.
Şahin ve Türeci, kararsızlık yaşayanlara yaklaşan kış koşullarının pandemiye yönelik olumsuz etkisine karşı aşı olma yönünde çağrıda bulunmuştu.
İddianın gerçek dışılığına daha önce Teyit.org ve Doğruluk Payı da değinmişti.
İLAVE: BioNTech sözcüsü Reuters’a verdiği demeçte Uğur Şahin’in 2021 yılının başında 2 doz aşı olduğunu, bahse konu kaydın daha önceye ait olduğunu, Şahin’in geçtiğimiz günlerde de hatırlatıcı doz aşısını olduğunu aktarmış.
14 Eylül 2021 tarihinde The Times’ta yayımlanan söyleşide Özlem Türeci, 2021 yılı Ocak ayında aşı olduklarını belirtmişti. Söyleşiden ilgili bölüm (ve Türkçemize çevirisi) şu şekildeydi:
“We got our shots at the end of January this year. It was part of our campaign to immunise all our employees, to ensure that we did not have infections that would slow the pace of our work.”
“Aşı dozlarını bu yılın Ocak ayının sonunda aldık. İşimizi yavaşlatacak enfeksiyonlara yakalanmamamız için tüm çalışanlarımızı aşılamak kampanyamızın bir parçasıydı.”
Uğur Şahin, LinkedIn hesabında 3 doz Covid-19 aşısı olduklarını belirterek aşı uygulaması esnasında kaydedilen fotoğrafını paylaşmış. LinkedIn’de paylaştığı metnin Türkçemize çevirisi şu şekilde sunulabilir:
“Düşman korkudur. Nefret olduğunu sanırız ama gerçekte korkudur.” (Gandi)
Sosyal medyada aşı olmadığıma dair yanlış bilgiler var. Aslında, eşim ve ben ikimiz de #BioNTech #Pfizer aşısından 3 doz aldık. Birkaç aydır arkadaşlarım, bu yanlış söylentileri ele almak için, aşı olduğum bir fotoğrafımı paylaşamam için beni zorluyorlardı.
Şimdiye kadar kurduğum iletişimin kendimle ilgili olmaması gerektiğine inandığım için bunu yapmayı reddetmiştim. İletişimimin bilimsel şeffaflığa katkıda bulunması ve veriler, gerçekler ve içgörüler sağlaması gerektiğine inanıyorum.
Bu hafta, #Omicron varyantı hakkındaki erken verilerimiz ve nasıl hazırlandığımız hakkında bir güncelleme yazmayı planlamıştım, böylece suş baskın hale gelirse hemen tepki vermeye hazırız. Laboratuvar testlerimizden ve diğer birçok uzmandan elde edilen veriler, mevcut aşıya sahip güçlendiricilerin #Delta ve yayılan Omicron varyantına karşı bağışıklık tepkilerini iyileştirdiğini gösteriyor. Dün #NEJM’de yayınlanan büyük bir araştırma (bağlantı aşağıda), güçlendiricilerin hayat kurtarmaya yardımcı olduğunun altını çiziyor. Ayrıca Omicron varyantına yönelik bir aşı geliştirmeye başladığımızı, gerekli olup olmayacağına, geliştirilmesinin ne kadar süreceğine bakılmaksızın ve yeni aşıyı beklemenin değil devam etmenin önemli olduğunu açıklamak istedim. Verilerin gösterdiği gibi güçlendirici aşılarla.
Ancak geçen hafta bir telefon fikrimi değiştirdi.
Eski bir okul arkadaşımın şu anda hayatı için savaştığını öğrenmek beni derinden üzdü. Şiddetli COVID-19 ile savaşıyor ve 3 haftadır solunum cihazına bağlı. Eşinden kendisinin ve ailesinin aşı olmadığını öğrendim. Bu kararı neden aldıklarını sormadım. İnsanların farklı, kişisel nedenleri vardır. Bununla birlikte, en yaygın kök neden, genellikle yanlış bilgi ve güvensizlikten kaynaklanan korku gibi görünüyor. Korku rasyonel değildir, ancak her zaman gerçek ve haklı hissettirir. Çoğu zaman öfke ve nefrete dönüşen şey insanların korkularıdır.
Gerçekler ve rakamlarla korkuyla savaşmak zordur. Bazen korku, kişisel deneyimleri paylaşarak daha iyi alt edilebilir. Bu nedenle korkularıyla bizzat mücadele edenlere ulaşmak için 2021 başlarında COVID-19 aşımı gösteren bir resim paylaşmak istiyorum. #science #covid”