Sosyal Medyada Yabancı Devletlerin Operasyon Hesaplarına Karşı Ne Kadar Dikkatliyiz?
Sosyal medyada birçok devlet tarafından sahte hesaplar vasıtasıyla algı operasyonları yürütüldüğü biliniyor. Rusya, İran, Vietnam, Suudi Arabistan, Çin ve Myanmar bu ülkelerin olağan şüphelileri.
Sosyal medya platformları da insanları belli hedefler doğrultusunda yanlış yönlendirme amacıyla oluşturulan bu tip profillerle mücadeleyi sürdürüyor. Bu platformlar yürüttükleri incelemeler kapsamında “koordineli sahte davranış” gösterdiği tespit edilen profilleri, sayfaları ve grupları kapattığına dair fasılalar halinde duyurular gerçekleştiriyor.
Bu duyuruların güncel bir örneği Facebook tarafından 12 Şubat 2020 günü gerçekleştirildi. Facebook yaptığı açıklamayla Rus askeri istihbarat servisi ile bağlantılı olduğunu tespit ettiği Batı karşıtı ve Rus yanlısı propaganda yapan bazı sahte hesap, grup ve sayfaları kapattığını duyurmuştu. Böylelikle Rusya merkezli ve Ukrayna başta olmak üzere Rusya’nın komşu ülkelerini hedef alan 78 Facebook hesabı, 11 sayfa, 29 grup ve 4 Instagram hesabı Facebook’un politikasını ihlal gerekçesiyle yok edilmişti.
Facebook kapattığı profiller hakkında detay paylaşmasa da, Graphika adlı basın odaklı girişimin Facebook’un tespit ettiği hesapları kapatması öncesinde yaptığı inceleme ile bu profiller hakkında detaylı bilgi edinebiliyoruz.
Graphika, kapatılan hesapların hareketlerini incelediği ve bulgularını yayınladığı “From Russia With Blogs” başlıklı raporda Rus askeri istihbarat operatörleri tarafından Rusya’nın başta Ukrayna olmak üzere komşu ülkelerini etkilemek için kullandığı sahte hesaplar ve izledikleri yöntemler aktarılmış. Raporda, resmî Rusya görüşlerinin yansıtıldığı içeriklerin sahte profiller üzerinden yabancı ülkelerde Kremlin yanlısı politikaları teşvik etmek ve Batı karşıtı propaganda için paylaşıldığına yönelik örnekler sunulmuş.
Rusya’nın hedef ülkeleri odaklı yürüttüğü sosyal medya hesapları bizim için en önemli bulgusu Türkiye ile ilgili atıfları.
Raporda, Rus jetinin düşürülmesi sonrasında Türkiye-Rusya ilişkilerinde gözlemlenen iyileşmeyle birlikte Türkçe içerikli profillere ihtiyacın azaldığı, bu nedenle Rus propagandasının 2016/7 yıllarında az sayıda Türk görünümlü hesap üzerinden yürütüldüğü tespiti yer alıyor.
Bir Türk Görünümlü Rus Operasyon Hesabı İfşası
Gerçekçi görünen, sahte içerikli bloglar ve profiller üzerinden yürütülen sosyal medya operasyonunun hedefinde Türkiye’den kullanıcılar da varmış.
Jessica Ashley adlı modelin resimlerini kullanan, Türkçe, İngilizce ve Rusça bildiğini yansıtan “Melek İsmail Kızı” adlı Melekturkrus mahlaslı sahte hesap bunlardan biri.
Melek İsmail Kızı profil ismi, eminiz sizin de kulağınızı tırmalamıştır. Bahsi geçen sahte hesabı açan soyad geleneğimizi bilmeyen şahıs isimlendirmeyi Rus mantığıyla yapınca Melek İsmailoğlu yerine bu tip bir saçma isim ortaya çıkmış görünüyor.
Kolpa Melek Hanım kızımızın kendisine ait olduğu iddiasıyla paylaştığı makalelerin Rus propagandası içerdiği görülmekle birlikte, başka isimlerle Rus yanlısı blog ve sitelerde yayınlandığı anlaşılıyor.
Melek Hanımcığımızın bir de -şu an askıya alınmış durumda- Twitter profili karşımıza çıkıyor.
Paylaşımları arasında “Rus büyükelçisinin Türkiye’de öldürülmesi, ABD’nin başka bir provakasyonu” değerlendirmesi ve şehit haberlerinin yer aldığı görülüyor.
Ezcümle, Ruslar Türk görünümlü profiller üzerinden operasyon yürütüyormuş.
Sosyal medyadaki Türk görünümlü operasyon hesapları sadece Ruslar tarafından oluşturulmuyor. Şüphesiz, ülkemiz kamuoyunu etkilemek amacıyla sahte profiller ve troll orduları istihdam eden tek ülke Rusya değil.
Peki ne yapmalı?
- Gerçek kişi olduğu teyit edilmiş, referanslı, bildiğiniz, tanıdığınız profillerin paylaşımlarını kale alın (Tanımadığınız kişilerden şeker almayın =))
- Sosyal medyadaki her profil gerçek değil. Başka bir devletin / kuruluşun / örgütün propagandasını yürütmekle görevli sahte bir profille etkileşime geçiyor olabilirsiniz. Karşılaştığınız profilin bizdenmiş gibi görünse de yerli ve milli olmayabileceğini hatrınızdan çıkarmayın
* Kapak görseli: Sobaka.ru