TBMM’nin 23 Nisan 1920 Tarihinde Açılışıyla 1400 Yıl Sonra İlk Defa Türk Adının Devlet Hayatında Kullanıldığı İddiası Doğru Değil
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 23 Nisan 1920 tarihinde açılışıyla birlikte Türk tarihinde 1400 yıl aradan sonra “Türk” isminin ilk kez devlet bünyesinde kullanıldığına dair iddia doğruyu yansıtmamaktadır.
2019 yılı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda İlber Ortaylı’nın yardımcıları tarafından yürütülen sosyal medya hesabından paylaşılan bu iddiaya ilişkin metin şu şekilde:
“TBMM’nin 23 Nisan 1920’de kuruluşu, tarihte 1400 yıldan sonra devlet hayatında ilk defa “Türk” isminin kullanılması anlamına gelir.”
İlber Ortaylı’nın Twitter Hesabından Paylaşılan TBMM’nin Açılışıyla 1400 Yıl Sonra İlk Kez Türk İsminin Devlet Hayatında Kullanıldığına Dair İddia
Aynı iddia 2020 yılında İYİ Parti Milletvekili Lütfü Türkkan tarafından da paylaşılmıştı:
Lütfü Türkkan’ın TBMM’nin Açılışıyla 1400 Yıl Sonra İlk Kez Türk İsminin Devlet Hayatında Kullanıldığına Dair İddiayı İçeren Paylaşımı
Türklerin Tarihte Sadece 16 Devlet Kurduğu Zannına Kapılan Köşe Yazarları başlıklı yazımızda Cumhurbaşkanlığı forsunda da yer alan 16 yıldız üzerinden Türklerin tarihte 16 devlet kurduğuna yönelik resmi söylemin yanlışlığını aktarırken, tarihte Türkler tarafından kurulan devletlerin tamamını olmasa da çoğunluğunu aktarmıştık.
İlber Ortaylı’nın yardımcıları tarafından yürütülen sosyal medya hesabından bahse konu paylaşım yapılırken, Göktürk Devleti’nden (552-745) TBMM’nin açılışına dek Türk adının herhangi bir resmi adlandırmada geçmediği iddiasında bulunulsa da, devlet adında Türk adını içerdiği hâlde atladıkları birkaç devlet mevcut: Memlük Devleti, Batı Trakya Türk Cumhuriyeti ve Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti.
31 Ağustos 1913’de Batı Trakya’da kurulan, 12 Eylül 1913’te bağımsızlığını ilân eden, 2. Balkan Savaşı’nın sonunda 29 Eylül 1913 tarihinde Osmanlı Devleti ile Bulgaristan Krallığı arasında imzalanan İstanbul Antlaşması ile sonlanan ve Başkenti Gümülcine olan Batı Trakya Türk Cumhuriyeti, 1250-1517 yılları arasında Mısır, Suriye ve Hicaz’ı hakimiyeti altına alan ve resmi adı Ed-Devletü’t Türkiye olan Türk devleti Memlük Sultanlığı ve 30 Nisan 1918’de kurulan ve 27 Ekim 1924’te sona eren Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin isminde Türk ifadesi TBMM’den önce yer almıştır.
Resmi devlet adı kullanımı dışında bölge atfı olarak “Türkistan” adlandırmasının TBMM’nin açılışından yüzyıllar önce yapıldığını da belirtmekte fayda var.
