“Bunca yılımı insanlığa hizmet etmek faydalı olmak için harcadım. Ancak bu bana hakaret ve küçümsenmeden başka bir şey getirmedi.” sitemini içeren metin Nikola Tesla’nın annesine yazdığı bir mektuba ait değil
Ünlü mucit Nikola Tesla (1856-1943) tarafından annesi Đuka Tesla’ya (1822-1892) yazdığı bir mektupta insanlığa yönelik sitemle “Bunca yılımı insanlığa hizmet etmek, faydalı olmak için harcadım. Ancak bu bana hakaret ve küçümsenmeden başka bir şey getirmedi…” ifadelerine yer verdiği iddia edilmekte…
“Nicola Tesla’nın annesine son mektubu: “‘Bunca yılımı insanlığa hizmet etmek, faydalı olmak için harcadım. Ancak bu bana hakaret ve küçümsenmeden başka bir şey getirmedi…'”
Nikola Tesla’nın annesine yazdığı iddia edilen cümle ve mektup, gerçek değil KURGU.
Paylaşılan ifadeler Nikola Tesla’nın kaleminden çıkmadı…
Anakronik özellikler barındıran mektup, “yaratıcı yazım” denemesi muhayyel bir metin niteliğinde.
Nikola Tesla Colorado Springs’teki laboravuarında (1899) (Kaynak: Wiki Commons)
Tesla’nın annesine “Bunca yılımı insanlığa hizmet etmek, faydalı olmak için harcadım. Ancak bu bana hakaret ve küçümsenmeden başka bir şey getirmedi…” (“I wish I could be beside you now mother, to bring you the glass of water. All these years I have spent in the service of mankind brought me nothing but insults and humiliation”) cümlelerini barındıran bir mektup yazdığına dair bir delil bulunmuyor.
Tesla Memorial Society ve Nikola Tesla Museum gibi Nikola Tesla’ya ait kayıtları derleyen girişimler üzerinde yapılan taramada bu yönde bir mektubun varlığına rastlanamıyor.
Tesla’nın akrabalarına gönderdiği mektuplar arasında böyle bir mektup yer almıyor.
Paylaşılan ifadelerin kökeni incelendiğinde karşımıza Hırvatça “Sunî Hayal” anlamına gelen “SINESTETIČKI IMAGINARIUM” başlığını taşıyan internet günlüğündeki, Tesla’nın ağzından sonradan kurgulanarak yazılan metin çıkıyor.
“Nikola Tesla’nın annesine son mektubu” başlıklı 31 Ocak 2015 tarihli metinde bahsi geçen cümlelerin geçtiği ilgili bölümünün Türkçemize çevirisi şöyle sunulabilir:
“18 Kasım Çarşamba___
Anne, seni düşünmek bile beni bir şekilde kasvetli ve üzgün hissettiriyor, nasıl bilmiyorum ama iyi olmadığını biliyorum.
Keşke yanında olsaydım da sana bir bardak su getirebilseydim. İnsanlığa bunca yıllık hizmetim, bana saldırılar ve aşağılamalardan başka bir şey getirmedi. Bu sabah gün doğmadan kalktım çünkü odamda bir süredir rüyamda duyduğum bir şeyi tekrar duydum. Bir Mağribi ağıt ya da inilti içinde şarkı söyleyen ve dua eden bir ses duydum. Bu sabah gözümden rüyayı kovaladım ve sesin her yerden geldiğini ve dışarıdan mı yoksa içeriden mi geldiğini [o mu yoksa oda mı?] ayırt edemediğimi fark ettim. Aklımı yitirmiş olmaktan korkuyorum. Bu konuda doktor ile bile konuşmamalıyım. Laynolel olarak artık ona güvenmiyorum. Bey’i ziyaret ettiğini duydum. Edison 2 hafta önce.”
Nikola Tesla’nın annesi Đuka Tesla 71 yaşında 4 Nisan 1892 tarihinde vefat etmişti.
Annesinin sağlığının kötüleştiğini duyan Nikola Tesla, hızla İngiltere’de verdiği derslere ara vererek Hırvatistan’ın Gospić kentine gelmiş ve annesinin vefatının hemen öncesine yetişebilmişti.
“My Inventions” adlı otobiyografisinde Tesla, annesinin ölmek üzere olduğu haberini aldığını, bir an duraksamadan fasılasız şekilde yanına gittiğini ve kısa bir süre sonra annesinin vefat ettiğini şöyle yazmıştı:
“Imagine the pain and distress I felt when it flashed upon my mind that a dispatch was handed to me at that very moment bearing the sad news that my mother was dying. I remembered how I made the long journey home without an hour of rest and how she passed away after weeks of agony!”
“Tam o anda bana annemin ölmekte olduğu haberini veren bir mesajın verildiğini düşününce hissettiğim acıyı ve ıstırabı bir düşünün. Eve bir saat dinlenmeden nasıl uzun bir yolculuk yaptığımı ve haftalarca acı çektikten sonra nasıl vefat ettiğini hatırladım!”
Halbuki, paylaşılan metinde annesinin vefatını telgrafla öğrendiği şöyle aktarılmış:
“22 Kasım Pazar
Bu mektubu asla almayacaksın anne. Bunu asla okuyamayacak olan sana neden yazdığımı bilmiyorum.
Nurlar içinde yat anneciğim ve beni bağışla ki yollarım beni senden o kadar uzaklaştırdı ki cenazene bile gelemedim.
Vefatınızın haberini aldığım telgrafı okuyorum ve iki yıl önce elektriğin kablosuz olarak iletilebileceğini anlamaya henüz hazır olmayan insanlardan tiksiniyorum.”
Bahse konu kurgu yazıda, Tesla’nın (annesinin vefatından 3 yıl sonra) 1895 yılında yanan laboratuvarına da atıfta bulunulduğu görülüyor.
İlgili bölümün Türkçemize çevirisi şöyle yapılabilir:
“22 Kasım Pazar
…
Vefatınızın haberini aldığım telgrafı okuyorum ve iki yıl önce elektriğin kablosuz olarak iletilebileceğini anlamaya henüz hazır olmayan insanlardan tiksiniyorum. Şimdi yapılabileceğini gördüler ama yine de yüzyıllarca kullanamayacaklar, çünkü birileri şehir merkezindeki laboratuvarımı tüm kayıtları ve teknik resimleriyle birlikte yakıp kül etti.
Bana şüphelinin Bay Edison olduğu söylendi.
O kadar kayıtsızım ki kendimi tanıyamıyorum.”
Annesi vefat ettiğinde Nikola Tesla 36 yaşında ve kariyerinin -tabiri caizse- zirvesindeydi. B dönemde Tesla, buluşlarıyla bir hayli popülerdi, madden ve manen henüz çöküş evresine girmemişti, hakaret ve küçümsenme ile karşılaşıp insanlığa karşı sitem dolu halet-i ruhiye içine girmiş değildi.
Terrence Eden, kişisel internet günlüğündeki yazısında anılan mektuptaki anakronik unsurları tespit etmişti.
Ezcümle, “Nikola Tesla’nın annesine yazdığı son mektup” olduğu ileri sürülen metin gerçek değil KURGU.
