Kefenli Şahısların Yerde Dizili Şekilde Ölü Taklidi Yaptığı ve Aralarından Birinin Burnunu Kaşıdığının Görüldüğü Videonun Filistinlilerin İsrail Saldırılarında Ölenlerin Cenaze Töreni Kurgusunu Yansıttığı İddiası Doğru Değil
Görüntü, 2013 yılı Ekim ayında El Ezher Üniversitesi’ndeki Mursi yanlısı Müslüman Kardeşler ile bağlantılı öğrencilerin ordunun baskısını kınamak için düzenlediği gösteriden.
Bir önceki yazımızda Filistinlilerin tabut taşırken siren sesi duyup kaçıştığı, İsrail saldırılarında öldüğü ileri sürülen tabuttaki şahsın da koşmaya başladığı anı yansıttığı iddiasıyla paylaşılan videonun 2020 yılında Ürdün’de kaydedildiğini aktarmıştık. Bu defa, yine aynı minvalde bir iddiayla paylaşılan farklı bir eski tarihli görüntüyü ele alacağız.
Filistinlilerin İsrail’in saldırılarında yaşamını yitirdiği süsü verilerek sahte cenaze töreni düzenlediği, “şehit” olduğu iddiasıyla ölü taklidi yapan Filistinlilerin kefenlenerek teşhir edildiği, bu sırada kefenlilerden birinin burnunu kaşıdığının görüntülendiği iddiasıyla paylaşılan video şu şekilde:
Görüntü, 2013 yılı Ekim ayında El Ezher Üniversitesi’ndeki Mursi yanlısı Müslüman Kardeşler’le bağlantılı öğrencilerin ordunun baskısını kınamak için düzenlediği gösteriden. pic.twitter.com/tMEN7oSOmd
2013 yılından Mısır’dan görüntüyü 2023 yılında Filistin’de kaydedildiği iddiasıyla sunan paylaşım örnekleri:
Human ATE (@HumanistAteist): “Bu videoda da yerde kefenlere sarılı filistinli şehit (!?) kefenin altında dayanamayıp burnunu kaşıyor filistinli şehitler diğer şehitlere benzemezler, burunlarını kaşırlar “
Ateist TV (@Ateist_TV): “Araplar ya çok iyi propaganda yapıyorlar ya da “ölü bedenler” herkesin gözü önünde diriliyor?”
“Bir Videonun Bu Eski GEM’ini Hatırlıyor musunuz? Filistinli bir şehit olduğunuzda ama burnunuz kaşınmaya devam ettiğinde #Israel #IStandWithIsrael #IsraelPalestineWar”
Video, İsrail’in saldırılarının ardından Gazze’de yaşamını yitirenler için düzenlenen cenaze töreninde ölü taklidi yapan kişilerin hareket ettiği anı yansıtmıyor.
Görüntü, 2013 yılı Ekim ayında El Ezher Üniversitesi’ndeki Mursi destekçisi öğrencilerin ordunun baskısını kınamak için düzenlediği temsilî cenaze gösterisinden.
Müslüman Kardeşler’e bağlı bir grup öğrencinin Mısır hükümetini ve ordusunu protesto etmek için (sembolik olarak) kefene sarılı şekilde ölü taklidi yaptığı protesto gösterisinin İsrail, Filistin ya da Gazze ile bir ilgisi bulunmuyor.
Kefenli şahıslar yerde dizili şekilde yatarken aralarından birinin ölü taklidi yaparken burnunu kaşıdığının görüldüğü video 2013 yılı Ekim ayında haber sitelerine ve video platformlarına yansımış.
2013 Mısır Askerî Darbesi
Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi komutasındaki Mısır Silahlı Kuvvetleri, 3 Temmuz 2013 tarihinde, Mısır’ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi devirdi. 3 Temmuz 2013 tarihinde ordu, Mursi’nin istifası için 48 saatlik bir süre verdi. Bu sürenin dolmasının ardından Mısır ordusu, Tahrir Meydanı’nı ve diğer gösteri alanlarını kontrol altına aldı. Mursi tutuklandı ve yerine geçici olarak Mısır Yüksek Anayasa Mahkemesi eski başkanı Adli Mansur atandı. Adli Mansur 3 Temmuz 2013-8 Haziran 2014 tarihleri arasında Mısır’ın geçici Cumhurbaşkanlığı pozisyonunu üstlendi. Müslüman Kardeşler Hareketi’nin (İhvan) desteklediği Muhammed Mursi’yi deviren askeri darbenin lideri Abdülfettah el-Sisi, 2014 Mısır cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, 26-28 Mayıs tarihleri arasında yapılan seçimlerde, ilk turda oyların %96,91’ini alarak cumhurbaşkanı seçildi. Darbe karşıtı gösterilerde binlerce kişi hayatını kaybetti. Bu süreçte Sisi’ye muhalefetin baskı altına alındığı, insan hakları ihlallerinin arttığı ve demokrasinin geriye gittiği eleştirileri yöneltildi.
“El Ezher Üniversitesi’nde cesetlerin yer aldığı temsili bir sergi” başlığıyla bahsi geçen görüntü 2013 yılında haber sitelerinde ve video platformlarında şu ifadelerle sunulmuş:
“El Ezher Üniversitesi’ndeki Müslüman Kardeşler’den düzinelerce öğrenci, üniversite yönetim binası önünde büyük bir gösteri düzenledi ve El Ezher’deki İhvan öğrencileri de büyük bir gösteri düzenledi. Üniversite, öğrencileri harekete geçirmek ve çalışmaları aksatmak için kampüste dolaştıktan sonra El Ezher Üniversitesi Rektörlük binasının yanındaki Tıp ve Mühendislik fakültesi binası arasında buluşan kız ve erkek yürüyüşlerine tek bir yürüyüşle yan yana katıldı. Yürüyüş Mühendislik Fakültesi’ne doğru ilerledi. Üniversite şehirlerinde yaşayamayan ve notları iyi olan bazı öğrenciler, protesto faaliyetleri düzenlemek, üniversite rektörüne onları barındırması için baskı yapmak amacıyla hoparlör hazırlayıp El Ezher Üniversitesi Rektörlüğü binasının önüne yerleştirmeye başladı. Kardeşlik öğrencileri ayrıca El Ezher Üniversitesi’ndeki kalıcı kampa giden yolu da sürücü kalabalığının ortasında kapatarak her iki tarafta da trafiğin felce uğramasına neden oldu. Öğrenciler ordu ve polis aleyhine sloganlar attı.”
Geçmişte benzer ölü mizanseni iddiasıyla paylaşılan protesto görüntülerine değinmiştik.
Bunlardan biri yerde ceset torbası örtülü kişiler Rusya’nın işgalinin ardından Ukrayna’da “ölü taklidi” yaptığı iddiasıyla paylaşılan; ancak, Rusya’nın Ukrayna harekâtı başlamadan önce Viyana’da gerçekleştirilen iklim değişikliği protestosunda kaydedilen videoydu.
