Sosyal medya platformlarında “tek cümlelikler” olarak nitelediğimiz hesapların sehven yanlış haber paylaşmalarının yanında etkileşim için sıklıkla haberleri çarpıtmaları yahut kendi uydurduğu iddiaları “haber” diye aktarmalarına uzun süredir dikkat çekiyoruz.
Bugün, vatandaşların takip ettiği, kısa cümlelerle gündemi özetlemeyi amaç edinen bu tür hesaplardan birinin uydurup gerçek gibi sunduğu bir asparagasa değineceğiz.
Söz merasimi sırasında gelin adayının “tuz” yerine “tuz ruhu” (hidroklorik asit) kattığı kahveyi damat adayına ikram ettiği, kahveyi içen damat adayının midesinin / yemek borusunun yandığı, baygınlık geçirdiği, ivedilikle hastaneye kaldırılan damat adayının mide ameliyatına alındığı, ardından yaşamını yitirdiği uyduruldu.
“Tuzlu kahve” geleneğine “tuz ruhu”nun eklendiğini öne süren aktarım örneği şu şekilde:
Jurnal (@jurnaltr): “Bir kadın, isteme merasiminde damat adayına verilen kahveye “bir kere evleniyorum” diyerek tuz ruhu koydu. Yemek borusu yanan damat adayı mide ameliyatına alındı.”
Bir kadın, isteme merasiminde damat adayına verilen kahveye “bir kere evleniyorum” diyerek tuz ruhu koydu.
Yer, zaman, kimlik gibi detaylar sunulmadan ortaya atılan bu iddia bazı haber sitelerinde Gümüşhane’de S.K. adlı gelin adayının “şaka olsun” diye damat adayının kahvesine tuz ruhu koyduğu, kahveyi içtikten kısa süre sonra boğazında ve göğsünde yanma hissettikten sonra yemek borusu yanması nedeniyle ameliyata alınan Gümüşhane nüfusuna kayıtlı 30 yaşındaki damat adayı A.Y.’nin hayatını kaybettiği, kadının gözaltına alındığı gibi detaylar uydurularak aktarıldı. Bu uydurma haber daha sonra haber sitelerinden silindi.
(2025 yılı Temmuz ayında) Bir kadının isteme merasiminde damat adayına verilen kahveye “bir kere evleniyorum” diyerek tuz ruhu koyduğu, yemek borusu yanan damat adayı mide ameliyatına alındıktan sonra yaşamını yitirdiği iddiası DOĞRU DEĞİL.
İçeceklere eklenmesinin ölümcül tehlike arz ettiği bilinen tuz ruhunun söz ve nişan törenlerinde damadın kahvesine eklenmesi, sıklıkla dile getirilen bir kurgu.
Etkileşim için sıklıkla asılsız içerik paylaşan sosyal medya hesaplarının editörleri, geleneksel tuzlu kahve adetinin abartılı bir versiyonunu kahve fincanı fotoğrafının yanına plastik şişe görseli yerleştirerek gerçek gibi sunmuş.
Ulusal ya da yerel basına “lahvesine koyulan tuz ruhunu içen damat adayının ölmesiyle faciaya dönüşen söz merasimi” konulu bir haber yansımadı.
“Kız isteme sırasında kahvesine konan tuz ruhu nedeniyle ölen damat” uydurmasını destekleyen bir delil bulunmuyor.
İLAVE: 2025 yılı Eylül ayı sonunda sosyal medya platformlarında bir söz merasiminden video gelin adayının damat adayının kahvesine bulaşık deterjanı koyduğu uydurmasıyla dolaşıma sokuldu.
“Kız isteme merasiminde içinde bulaşık deterjanı bulunan kahveyi içerken dayanamayan damat adayının iç organlarına zarar vermemek için mecburen kahveyi püskürttüğü” anı yansıttığı iddiasıyla paylaşılan görüntü şu şekilde:
Damat adayının içine tuz koyulan kahvesini püskürttüğü belirtilerek paylaşılan video aylar sonrasında kahveye bulaşık deterjanı koyulduğu iddiası uydurularak servis edilmiş. pic.twitter.com/ImVdsV4tTe
Görüntüyü uydurulan iddiayla servis eden kaynak paylaşım:
Bayrak Medya (@bayrakmedya): “Kız isteme merasiminde içinde bulaşık deterjanı bulunan kahveyi içerken dayanamayan damat adayı, iç organlarına zarar vermemek için mecburen kahveyi ağzından püskürüyor.”
Kız isteme merasiminde içinde bulaşık deterjanı bulunan kahveyi içerken dayanamayan damat adayı, iç organlarına zarar vermemek için mecburen kahveyi ağzından püskürüyor. pic.twitter.com/dmhtMDwmPB
Gelinin damadın kahvesine bulaşık deterjanı koyduğu iddiasıyla paylaşılan görüntü sosyal medyada büyük tepki çekti, uzun uzadıya yorumların konusu oldu.
huseyinrahmi_mgys: “Yorum: İşte saygısızlığın, erkeğin adam yerine konulmadığının başladığı nokta tam da burasıdır: Kahvenin içerisine bulaşık suyu koymak, erkeğe yapılan saygısızlıkları bir “kültür” adı altında pazarlamaktır. Kız isteme merasiminde, içinde bulaşık deterjanı bulunan kahveyi içerken dayanamayan damat adayı, iç organlarına zarar vermemek için mecburen kahveyi püskürttü. Şu hareketi bir kıza yapacaksın; bir gelin adayına ne olur? Menopozlu kuduruk feministler, kuduz it gibi hırlamaya başlar… Ama bu bir erkeğe yapıldığı zaman, “hahaha kikiki kiki” diye gülüp dalga geçerler; sanki çok eğlenceli, çok komik bir şeymiş gibi…Eskiden bizim geleneklerimizde insanları kırmadan, çok nahif bir şekilde “hayır” deme inceliği vardı. Mesela çok eskiden kız istemeye gidildiğinde, kahvenin içine hafifçe tuz konulması nazik bir şekilde “hayır” demekti. Bu, hem saygıyı hem de zarafeti koruyan bir gelenekti. Şimdi ise bakıyoruz, kızla evlenilecek erkek zaten prensipte anlaşmış, düğün yapılacak, her şey belli. Yani mesele zaten net. Hadi diyelim ki tuz koymayı anladık, bu bir semboldü. Ama işin dozunu kaçırıp, her şeyi yozlaştırmaya bayılan bir toplum olduğumuz için, kültürümüzü geliştirmek, zenginleştirmek, dünyaya açmak yerine onun ırzına geçmeyi çok daha iyi becermişiz. O inceliği koruyamamışız. Ne olmuş? Bulaşık deterjanı, çamaşır suyu, asit, hatta çöpler kahvenin içine konur olmuş. Sonra da sözde bir hatır için, “kızı seviyorsan, sevginin gücünü göster; kanıtla, içeceksin” demeye getiriyorlar. Bu, artık incelik değil; doğrudan erkeğe yapılmış bir saygısızlık, kültürün maskaraya çevrilmesidir.”
2025 yılı Mart ayında kahvesine tuz koyulan damat adayının dayanamayıp kahvesini püskürttüğü / kustuğu ana ait olduğu belirtilerek paylaşılan video sonradan uydurulan iddiayla kullanılmaya başlanmış.
