30 Mart 1958 tarihinde Ankara’da Mülkiyeliler Birliği tarafından dönemin Başbakanı Adnan Menderes adına organize edilen Başvekil Kupası final karşılaşmasında Galatasaray ile Fenerbahçe berabere kalınca kupa ikiye bölünüp takımlara paylaştırıldı
Galatasaray ile Fenerbahçe arasında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da 29 Aralık Cuma günü oynanması planlanan Süper Kupa final karşılaşması yaşanan kriz nedeniyle iptal edildi. Maça saatler kala Suudi Arabistan yönetiminin Galatasaray ile Fenerbahçe’ye Mustafa Kemal Atatürk pankartı ve tişörtü için izin vermemesi üzerine kriz yaşandı. Söz konusu engelin ardından Fenerbahçe Başkanı Ali Koç ve Galatasaray Başkanı Dursun Özbek, Süper Kupa’nın oynanıp oynanmayacağına yönelik toplantıda Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Mehmet Büyükekşi ile bir araya geldi. Yapılan toplantının ardından Galatasaray ve Fenerbahçe karşılaşmaya çıkmama kararı aldı. İki takım arasında oynanacak mücadele ertelendi.
Atatürk’lü pankart ve tişörte izin verilmemesinin ardından Fenerbahçe ve Galatasaray’ın sahaya çıkmaması akıllara iki takımın geçmişte bölüştüğü bir kupayı akla getirdi.
Fenerbahçe ve Galatasaray’ın 1958 yılında Başbakanlık Kupası finalinde karşı karşıya geldiği maçta kazanan çıkmayınca kupanın ortadan ikiye bölünmesi hadisesi sosyal medya platformlarında yaygın şekilde paylaşıldı.
Yüksek etkileşim alan paylaşımlardan bir örnek:
Haber (@Haber): “Fenerbahçe ile Galatasaray, 65 yıl önce Başbakanlık Kupası finalinde karşı karşıya gelmiş, kazanan çıkmayınca kupa ortadan ikiye bölünmüştü.”
Fenerbahçe ile Galatasaray, 65 yıl önce Başbakanlık Kupası finalinde karşı karşıya gelmiş, kazanan çıkmayınca kupa ortadan ikiye bölünmüştü. pic.twitter.com/7czDKfKR8h
1958 yılında Mülkiyeliler Birliği tarafından Ankara’da dönemin Başbakanı Adnan Menderes adına organize edilen Başvekil Kupası’nda Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanan karşılaşmada maç 1-1 bitince kupanın ikiye bölündüğü doğru.
Fotoğraf: Mehmet Şenol
30 Mart 1958 tarihinde gerçekleşen müsabakanın normal süresi Şirzat Dağcı ve Metin Oktay’ın karşılıklı golleriyle 1-1 sona erdi.
Beraberlik sonrasında takımlara maçın tekrarlanması teklif edildi.
İki takımın kaptanları ise kupanın ikiye bölünerek her iki takıma paylaştırılmasını önerdi.
Bu fikir, Başvekil Adnan Menderes ve kulüp başkanları tarafından da kabul edilince takımlar kupayı paylaşarak müzelerine götürdü.
30 Mart 1958 günü 1-1 sona eren karşılaşma sonrasında Başvekil Kupası’nı Fenerbahçe ve Galatasaray takım kaptanları Naci ile Turgay birlikte aldı.
Kupanın paylaşılması 31 Mart 1958 tarihli Milliyet Gazetesi’nde şu ifadelerle aktarıldı:
“KUPA PAYLAŞILDI
Başvekil Kupası için Ankarada karşılaşan İki ezeli rakip Galatasaray Fenerbahçe dünkü maçta ycnişememis,maç 1-1 bitmiştir.İlk golü Fenerbahçe santraforu Şirzat 37 nci dakikada atmıştır. Galatasaraylılar buna maçın bitmesine 12 dakika kalan Metin’in attığı gol ile cevap vermişlerdir. Maç berabere bittiğinden kupanın sahibi belli olmamış ve seyirciler temdit istemişlerdir. Bu arada başka bir teklif de ortaya atılmıştır. Bunda kupa için bir rövanç maçı yapılması fikri ileri sürülmüştür. Fakat kupanın paylaşılması uygun görülmüştür. Galatasaray Kaptanı Turgay ve Fenerbahçe’nin kaptanı Naci beraberce Başvekil Adnan Menderes’in elinden kupayı almışardır. Başvekil her iki takımın kaptanlarını da tebrik etmiştir.”
Normal süre 1-1 bittikten sonra maçta uzatmalara geçildiği, hava karardığı için uzatmaların ikinci devresinin oynanamadığı, iki takımın İstanbul’a dönmek için maçı sonlandırmayı teklif ettiği de aktarıldı.
Örneğin, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nin sosyal medya hesaplarında bahsi geçen hadiseye dair aktarımda 1958 yılındaki karşılaşmanın uzatmaya gittiği şöyle nakledildi:
“1950’li yıllarda kulüplerin gişe hasılatlarından başka geliri yoktu. Fenerbahçe ve Galatasaray çok seyircisi olan popüler kulüpler olduğundan, bu iki ezeli rakip zaman zaman hasılat elde etmek için özel kupa ve maçlar oynarlardı. Bunlardan biri de o dönemki Başbakan Adnan Menderes adına Mülkiyeliler tarafından düzenlenen özel “Başvekil Kupası” maçı oldu. Başkentte oynanan bu karşılaşmanın 90 dakikası 1-1 bitince yarım saat uzatıldı. Ancak saatin geç olması, havanın çok kararması ve her iki takımın da akşam treniyle İstanbul’a dönecek olması nedeniyle uzatmanın ikinci yarısını oynamanın imkânı olmadı. Bunun üzerine yakında bulunan MKE Fabrikası’ndan getirilen bir işçi kupayı ortadan ikiye böldü. Kupanın yarısı Fenerbahçe’ye, yarısı Galatasaray’a verildi.”
“Tam 55 yıl önce oynanan Başvekil Kupası’nda yine ezeli rakipler buluşmuştu. Şirzat Dağcı ile Metin Oktay’ın karşılıklı golleriyle 90 dakikanın sonunda tabelada 1-1 yazıyordu. Uzatmalara geçilmişti. Ancak hava ziyadesiyle kararmıştı. Maçın bitirilmesi, tekrarlanması türlü öneriler sunulduysa da kaptanlar Turgay ve Naci kim bilir bugün aforoz edilmelerine neden olabilecek bir teklifle çıkmıştı. İki kaptanın kupa ikiye bölünsün çağrısına Başvekil Adnan Menderes’ten kulüp başkanlarına bu parlak fikre evet denince, 30 Mart 1958’de bir anda iki galip ortaya çıkmıştı.”
Berabere biten maçın ardından ikiye bölünüp iki kulübe paylaştırılan yarım kupalar daha sonra düzenlenen sergilerde bir araya gelerek “hasret giderdi”.
Örneğin, Galatasaray’ın müze kayıtlarında 1962 yılında kazanılan bir yarım “Valilik Kupası”da sergileniyor.
Yine Galatasaray Müzesi’nde sergilenen bir diğer yarım kupa da basketbol branşından.
Bahsi geçen yarım kupa görseli (Ertem Şener gibi bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından) yanlış biçimde 1958 yılında Fenerbahçe ve Galatasaray arasında taksim edilen Başvekil kupası sanılıyor.
Ancak görseldeki, “1958 yılında yarısı GS’ye yarısı da FB’ye verilen kupa” değil, 1955 yılında Galatasaray ve Fenerbahçe arasında oynanan basketbol maçının ardından Galatasaray ile Moda Spor arasında ortadan ikiye ayrılarak bölüşültürülen kupa.
1955 yılında şampiyonluk için Moda Spor ile çekişen Galatasaray ligin son maçında karşılaştığı Fenerbahçe’nin maçtan çekilmesi ile şampiyonluğu kimin kazandığının belirsizleşmesi nedeniyle kupa ikiye bölünerek paylaştırılmış.
Moda Spor, Galatasaray ile bölüştükleri yarım kupanın hikâyesini internet sitelerinde şöyle aktarmış:
“19 Nisan ile 25 Nisan 1955 tarihleri arasında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı’ nda yapılan Türkiye Basketbol Şampiyonası, Spor Oyunları Federasyonu’nun kararıyla çift şampiyonla sonuçlanmıştır. 1955 yılında şampiyonaya İstanbul birincisi Fenerbahçe, ikincisi Modaspor, Ankara birincisi Ankaragücü, ikincisi Harp Okulu, İzmir birincisi Altınordu ve Federasyon Kupası sahibi Galatasaray katıldılar. Bu takımlar arasında tek devreli lig usulü ile oynanan maçlar neticesinde şampiyonluk Galatasaray ile Fenerbahçe’ nin 25 Nisan 1955 günü oynayacağı maça kalmıştır. Maç sonuçlarında averaj önemlidir. Fenerbahçe maçı 6 sayı ile kaybederse Modaspor şampiyondur. Galatasaray’a ise 7 farklı galibiyet yetmektedir. Maçın ilk yarısını Galatasaray 25-20 önde bitirmiştir. Maçın bitimine 44 saniye kala Galatasaray 40-27 öndeyken tribünden inen bir Fenerbahçe’li yöneticinin takımı sahadan çekmesi ile maçın kalanı oynanamamıştır. Bu olaydan hemen sonra Spor Oyunları Federasyonu Fenerbahçe yöneticisinin Galatasaray yerine Modaspor’u şampiyon yapmak için takımı sahadan çektiğine ve averajla Modaspor’u şampiyon yapmak istediğine hükmetmiştir. Burada eğer hükmen mağlubiyet olursa, Fenerbahçe 1 puan bile alamayacağı için Galatasaray ile Modaspor’un aralarında oynanan maça göre şampiyon belli olacaktır. Bu nedenle 1955 senesinde 2 takım Türkiye Basketbol Şampiyonu olmuştur. Bu takımlardan biri 9 puanı olan Galatasaray diğeri de yine 9 puanı olan Modaspor’dur. Bu olayın sonunda 1955 Şampiyonluk kupası ikiye bölünmüştür. Bu yarım kupalardan biri halen Galatasaray Müzesi’nde sergilenmektedir. Kupanın Moda Spor Kulübü’nde bulunan diğer yarısı ise ne yazık ki 1970’li yıllarda kulüp binamızın geçirdiği yangında kaybedilmiştir.”
Galatasaray kulübü eski başkanlarından Prof. Dr. Ali Uras, galatasaray ile fenerbahçe arasında 1955 yılında yapılan basketbol karşılaşması sonrasında kupanın bölüştürülmesini şu sözlerle aktarmış:
“Bizim şampiyon olmak için Fenerbahçe’yi 7 farklı yenmemiz lazımdı. Maçın son 40 saniyesinde rakibimiz sahadan çekildi. Viz de o zamanın kurallarına göre hükmen 3-0 galip geldik ve şampiyonluğu kimin kazandığı belirsizleşti”
“Lütfi Kırdar Spor Salonu’ndaki maçta, Fenerbahçe sahadan çekildiğinde biz 10 sayı öndeydik ve topu çevirip maçı bu farkla kapatıp şampiyon olacaktık. O zaman bir hücumu 24 saniyede yapma şartı da yoktu. Ancak Fenerbahçe bizim şampiyonluğumuzu engellemek için sahadan çekildi ve karşılaşma hükmen sonuçlandı. Bunun üzerine yarım kupa getirdiler. Kupa bölününce hem kızdık, hem de güldük. Aslında Fenerbahçe’nin böyle birşeye ihtiyacı yoktu.”
