Dünyanın Sorunu, Akıllı İnsanlar Şüphelerle Doluyken, Aptalların Özgüvenle Dolu Olması” Sözünün Charles Bukowski’ye Ait Olduğu İddiası DOĞRU DEĞİL

Yanlış İddia

 

Bilginin getirdiği tevazudan nasibini almamış cahillerin cesaretini imleyen Dunning-Kruger etkisini izaha giriştiğimizde tek bir cümleyle işin içinden çıkmamızı sağlayan bir vecizeye değineceğiz bugün.

Düşük kabiliyetli öznelerin kendi liyakatsizliklerinin farkına varmaktan nasıl aciz olduklarına ilişkin bilişsel önyargı olarak tanımlanan Dunning-Kruger etkisini, aşırı özgüven önyargısı olarak da izah eden Lee Mcintyre, Hakikat Sonrası adlı kitabında kendi kabiliyetlerini en çok abartanların en kabiliyetsiz olanlar olduğu tespitinde bulunur. Peki, David Dunning ve Justin Kruger’in 1999 tarihinde yaptıkları deneyle ortaya koydukları yeni bir kavram olan “Dunning-Kruger Etkisi”nin entelektüellerde, halkta ve yazarlarda karşılığı olan ve aynı anlama geliyor olsa da farklı şekillerde karşımıza çıkan “dünyanın sorunu, akıllı insanlar şüphelerle doluyken, aptalların özgüvenle dolu olması” sözünün ilk söyleyeni kimdir?

 

soru isareti

 

Meşhur vecizenin İngiliz filozof Bertrand Russell(1872-1970) ve Amerikan şair Charles Bukowski (1920-1994) imzasıyla sosyal medyada farklı versiyonlarla sıkça paylaşıldığını görüyoruz.

“Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır.”

Bertrand Russell

 “Akıllılar hep kuşku içindeyken aptallar küstahça kendinden emindir”

“Dünyanın sorunu, akıllı insanlar şüphelerle doluyken aptalların özgüvenle dolu olması”

Charles Bukowski

Bahse konu sözlerin dünya genelinde her iki yazara atıfla kullanıldığına şahit oluyoruz.

“The trouble with the world is that the stupid are cocksure and the intelligent are full of doubt.”

Bertrand Russell

“The problem with the world is that the intelligent people are full of doubts, while the stupid ones are full of confidence.”

Charles Bukowski

 

Örnek paylaşımlar:

https://twitter.com/ali_ali25305721/status/1450651930305384448?s=20

https://twitter.com/BirSahaf/status/1439941684570333185?s=20

 

Farklı versiyonlarla paylaşılan sözün sahibine dair yaptığımız araştırma neticesinde ise ilk söyleyeninin Bertrand Russell olduğunu görüyoruz. Russell, 1933’te Almanya’da Nazi hareketinin yükselişinden yakınan “Aptallığın Zaferi” başlıklı makalesinde sözün ilk versiyonunu kullanmıştır.

“Sorunun temel nedeni, modern dünyada aptalların kendinden emin, akıllıların şüpheyle dolu olmasıdır. Bir nostrumları olduğuna inanan zekiler bile, küçük noktalarda farklılık gösterdikleri diğer zeki insanlarla birleşemeyecek kadar bireycidirler.”

1935’te Russell’ın açıklaması, Lethbridge, Alberta’daki Kanada gazetesi “The Lethbridge Herald” aracılığıyla yayılmıştır.

“Günümüz modern dünyasındaki sorunun temel nedeni, aptalların kendinden emin, zekilerin ise şüphe içinde olmasıdır.”

Söz, Russell’a izafe edilerek zamanla yine farklı bir versiyona bürünür.

“Dünyanın en büyük problemi, akılsız ve fanatik kişilerin kendilerinden son derece emin olması, buna karşılık zeki insanların sürekli şüpheler içinde olmasıdır.”

Çeviri dolayısıyla dilimizde farklı kullanımlarına da rastlamak mümkün:

“Akıllılar hep kuşku içindeyken aptallar küstahça kendinden emindir”

 

bertrand russell
Bertrand Russell

 

Mezkûr söze, Amerikalı yazar Charles Bukowski cephesinden baktığımızda benzer bir cümleyi onun da kurduğunu söylemek mümkün. “Arete” adlı bir edebiyat dergisi 1989 yılında Bukowski ile röportaj yapar. Bu röportajda kendisine yöneltilen “Birçok Genç Erkeğe Dostça Tavsiye adlı şiiriniz, insanın şiir yazmaktansa bir fıçıda yaşamasının daha iyi olduğunu söylüyor. Bugün de aynı tavsiyeyi verir misiniz?” sorusuna Bukowski’nin yanıtı şöyle olmuştur:

Sanırım demek istediğim, kötü bir şey yapmaktansa hiçbir şey yapmamanın daha iyi olduğu. Ancak sorun şu ki, kötü yazarlar özgüven sahibi olmaya eğilimliyken, iyi olanlar kendinden şüphe duymaya eğilimlidir. Bu nedenle, kötü yazarlar boş yazmaya devam etme ve izleyicileri boşa çıkarmak için mümkün olduğunca çok okuma yapma eğilimindedir.

Görüleceği üzere yazar, edebiyat alanında sorulan bir soruyu yine o cihetten bakarak yanıtlamıştır.

Oğuz Atay’ın dilimize pelesenk ettiği sözlerden biri olan kifayetsiz muhterisleri tanımlamak amacıyla atıfta bulunduğumuz “Akıllılar hep kuşku içindeyken aptallar küstahça kendinden emindir” sözünün asıl sahibine dair sosyal medyada fikir birliğine varılamadığını görüyoruz. Bununla beraber sosyal medya kullanıcılarının Bukowski imzasıyla sözü paylaşanları uyardıklarını da tespit ettik. Russell’ın 1933’te, Bukowski’nin ise 1989 yılında sarf ettiği bahse konu söze atıfta bulunacakların Bertrand Russell imzasını kullanmalarının daha doğru olacağı kanaatindeyiz. Eldeki veriler ışığında farklı bir bağlamda da olsa Bukowski’nin de mezkûr sözü sarf ettiğini belirtmeliyiz.

 

Yorumunuzu yazınız...