1918’den 1922’ye kadar hüküm süren, Osmanlı İmparatorluğu’nun 36. ve son padişahı olan Sultan VI. Mehmed’in (Vahdettin) (1861-1926) İstanbul’dan ayrılma anına ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görselleri inceleyelim istedik…
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 1 Kasım 1922’de kabul edilen 308 sayılı “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin mümessili hakikisi olduğuna dair” kararname ile halifelik ve saltanat birbirinden ayrılıp, saltanat kaldırıldı.
Millî Mücadele’nin kazanılmasının ardından saltanatın kaldırılmasının etkisiyle Padişah Vahdettin, İstanbul’da güvenliğinden endişe duyduğunu belirterek 16 Kasım 1922 günü İstanbul İşgal Kuvvetleri Komutanı Harington’tan bir mektupla yardım istedi.
Sığınma talebini içeren mektupta şu ifadelere yer verildi:
“Dersaadet (İstanbul) İşgal Orduları Başkomutanı General Harrington Cenaplarına
Efendim
İstanbul’da hayatımı tehlikede gördüğümden İngiltere devleti fahimesine iltica ve bian evvel İstanbul’dan mahail-i ahara naklimi (başka bir yere götürülmemi) talep ederim.
16 Teşrin-i Sani (Kasım) 1922
Müslümanların Halifesi Mehmet Vahideddin
İngiltere’ye sığınma talebinin ardından Padişah Vahdettin, 17 Kasım 1922 günü sabaha karşı Boğaz’da Dolmabahçe Sarayı’na yanaşan İngiliz istimbotuna bindi. Dolmabahçe açıklarında kendisini bekleyen HMS Malaya Zırhlısı’na nakledilen Vahdettin, Amiral Sir Brock tarafından karşılandığı gemiyle Malta’ya gitti.
Padişah Vahdettin’in düşman gemisiyle İstanbul’u terk ettiği ana ait olduğu iddiasıyla yaygın şekilde kullanılan fotoğrafın renklendirilmiş hâli şu şekilde:
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Çevredeki denizciler kendisini selamlarken Vahdettin’in İngiliz bayrağının asılı olduğu gemiye binerken görüntülendiği fotoğrafın kaynağını ve hangi arşivde yer aldığını henüz tespit edemedik.
Padişah Vahdettin’in kendisini İstanbul’dan Malta’ya götüren İngiliz zırhlısına binerken İngiliz askerler tarafından selamlandığı ana ait olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğraf ise şu şekilde:
İstanbul’daki son fotoğrafı olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, stok fotoğraf arşiv sitelerinde Vahdettin’in Birleşik Krallık’ın HMS Malaya değil HMS Superb adlı zırhlısından ayrılırken görüntülendiği notuyla aktarılmış.
Arka planda Armstrong, Witworth & Co. tarafından 1903 yılında Padişah II. Abdülhamid için inşa edilen Söğütlü Yatı’nın görüldüğü fotoğraftaki zırhlının İstanbul Boğazı’nda demirli olduğu anlaşılıyor.
Fotoğrafın hangi arşivden alıntı olduğu ve ne zaman kaydedildiği henüz netleştirilemedi.
Padişah Vahdettin’in HMS Malaya zırhlısı ile İstanbul’dan ayrıldığı gün kaydedildiği iddiasıyla paylaşılan bir diğer fotoğraf da şu şekilde:
Padişah Vahdettin’in sarayın arka kapısından çıkarken selamlandığı görülen fotoğraf, İstanbul’dan ayrıldığı 17 Kasım 1922 tarihinden önce kaydedilmiş.
Padişah Vahdettin’in 17 Kasım 1922 günü İstanbul’dan ayrılmadan önce devletin bekâsı için şeyhülislamla dua ederken görüntülendiği iddiasıyla paylaşılan fotoğraf da bu tarihten önce kaydedilmiş.
Bahsi geçen fotoğraf, Vahdettin İstanbul’u terk etmeden önce 7 Ekim 1922 günü Illustrated London News adlı dergide yayımlanmış.
Vahdettin’in Yıldız Sarayı’nın merdivenlerinde görüntülendiği fotoğraf da Illustrated London News adlı derginin 11 Kasım 1922 tarihli sayısında yayımlanmış.
Padişah Vahdettin’in Malta’da kendisini törenle karşılayan heyeti selamladığı görülen fotoğraf da Illustrated London News’te 2 Aralık 1922 günü yayımlanmış.
Padişah Vahdettin’in bir kıyıda geleneksel Arap kıyafetli kişiler tarafından karşılandığı fotoğraf da Hicaz Kralı Şerif Hüseyin’in daveti üzerine Malta’dan Mekke’ye gittiği 15 Ocak 1923 tarihinde kaydedilmiş.