Türkiye Cumhuriyeti’nin Afrika açılımında sembol ülke olan Somali Federal Cumhuriyeti ile enerji ve madencilik alanında işbirliği giderek artıyor.

Dünyanın en fakir ve güvenlik açısından en zorlu coğrafyasında bulunan Somali’de kara ve deniz alanlarında hidrokarbon kaynakları taraması bu işbirliğinin önemli bir parçası hâline geldi.

İki ülke arasındaki enerji alanında işbirliğinin 2016 yılında hız kazanmasının ardından Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Somali’de petrol ve doğal gaz faaliyetlerinde bulunması amacıyla iki ülke arasında müzakereler 2021 yılında başladı.

8 Şubat 2024 tarihinde akdedilen Türkiye ile Somali arasında Savunma ve Ekonomik İş Birliği Çerçeve Anlaşması ile Türkiye Somali karasularını 10 yıl boyunca koruma karşılığında deniz kaynaklarının gelişimine katkıda bulunma hakkı elde etti.

18 Temmuz 2024 tarihinde imzalanan “Türkiye ile Somali Arasında Hidrokarbon Arama ve Üretim Anlaşması” ile TPAO Somali offshore alanında petrol ve doğalgaz araştırması yapma imkânı elde etti.

Türkiye ile Somali arasında deniz sahalarının ardından kara sahalarında da hidrokarbon arama ve üretim anlaşmasının Ankara’da 10 Nisan 2025 günü imzalanmasıyla bu işbirliğine yeni bir halka eklendi.

TPAO ile Somali Petrol İdaresi arasında imzalanan anlaşma ile Somali kara alanlarında 16 bin kilometrelik üç sahada Türkiye petrol ve gaz araması faaliyetlerine başladı (Türk sismik araştırma gemisi Oruç Reis’in bölgede petrol bulması durumunda Türkiye bunu üretme yetkisine de sahip olacak.).

 

“Türkiye ve Somali arasında Somali kara alanlarında hidrokarbon arama ve üretim anlaşması”nın imzalanmasının ardından Oruç Reis gemisinin sismik araştırmalar yaptığı Somali’de 30 milyar varillik petrol rezervi bulduğu iddiası gündeme geldi.

 

Somali karasularında arama faaliyetleri yürüten Oruç Reis gemimizin 20 / 30 milyar varil petrol rezervi keşfettiğini ileri süren aktarımlardan örnekler şöyle sunulabilir:

 

Eha Medya (@eha_medya): “Oruç Reis, Somali açıklarında 20 milyar varillik petrol rezervi tespit etti. ▪️Keşiften elde edilecek gelirin yüzde 30’u Türkiye’nin olacak.”

 

3. Dünya Savaşı (@ww3mediaa): “#SONDAKİKA Oruç Reis araştırma gemisi Somali açıklarında 20 milyar varil petrol keşfetti. Türkiye, keşiften elde edilecek gelirin %30’unu alacak.”

 

NE KADAR OLDU? (@ne_kadarolduTR): ” Somali kaynaklarına göre, Somali karasularında arama faaliyetleri yürüten Oruç Reis gemisi 20 milyar varil petrol rezervi keşfetti. Anlaşmaya göre rezervin %30’u Türkiye’ye ait.”

 

BayDNO (@baydno): “Somali’de petrol keşfi… Mart ayında iki ülke arasında anlaşma yapıldı. İddiaya göre keşif bulunduğunda, keşif maliyeti çıkana kadar petrol ve doğalgaz rezervinin %70’i, sonrasında ise %30’u Türkiye’nin olacak. Şu ana kadar araştırmaların yüzde 80’i tamamlanmış 30 milyar varillik petrol bulunduğu söyleniyor. Sadece bu bile Türkiye’nin toplam rezervinin 60 katı ki Somali’de 100 milyar varil ihtimalinden bahsediliyor. +”


 

Oruç Reis’in Somali’de 20 ya da 30 milyar varillik bir petrol rezervi keşfettiği yönünde bir resmî açıklama (işbu yazı tarihi itibarıyla) yapılmadı.

İddia kulaktan kulağa oynar gibi yayılmış. Türkiye’den sosyal medya hesapları Somali Guardian’ı kaynak göstermiş. Somali Guardian ise Caasimada Online’ı. Caasimada Online, 2 bölgede 10 milyar varillik doğalgaz keşfini herhangi bir kaynak sunmadan ortaya atmış. Somali Guardian 20 milyar varil petrol bulunduğunu ileri sürmüş. Türkiye’de ise Somali’de 30 milyar varil petrol keşfedildiği iddia edilmiş.

 

 

Somali denizlerinde 3 blokta toplam 15 bin kilometrelik bir alanda üç boyutlu sismik faaliyet yapmak üzere 5 Ekim 2024 günü İstanbul’dan ayrılan Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, 20 günlük bir yolculuğun ardından 25 Ekim 2024 günü Mogadişu Limanı’na demirledi.

Oruç Reis araştırma gemisinin icra etmekte olduğu deniz üstü sismik veri toplama faaliyeti henüz tamamlanmadı (2025 yılı Nisan ayında yapılan resmî açıklamalarda tarama faaliyetlerinin % 78’inin tamamlandığı belirtilmişti.).

 

İddiayı aktaran Türkiye’den sosyal medya hesaplarının Somali Guardian adlı haber sitesini kaynak olarak gösterdiği görülüyor.

Somali Guardian ise “petrol keşfi” iddiasını Caasimada Online adlı haber sitesine dayandırmış.

Caasimada Online adlı sitede ön tahminlerin Somali’de tarama yapılan 2 bölgenin 10 milyar varila kadar çıkarılabilir doğal gaz içerebileceğini gösterdiği, Türkiye’deki laboratuvar analizinin rezervlerin hacmini ve kalitesini doğrulayacağı (herhangi bir resmî kaynak sunulmadan) öne sürülmüş. Her iki kaynak da keşif tutarının 30 milyar varil olduğuna dair bir aktarıma yer vermemiş.

 


 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Oruç Reis’in Somali’deki sismik çalışmalarının sürdüğünü, Somali’de petrol bulunduğuna dair bir açıklamanın yapılmadığını duyurdu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, CNN Türk’te 8 Mayıs 2025 günü katıldığı yayında “Sismik çalışmalar netice vermemişken sondaj neticesini almamışken bizim bir Somali’de bir şey bulduk diye açıklama yapmamız söz konusu olamaz, zaten böyle bir açıklama yapmadık.” ifadelerini kullandı.

 

 

 

 

 

Bakan Bayraktar’ın X hesabından katıldığı yayından ilgili kısım “Sismik çalışma bitmeden, sondaj yapmadan Somali’de bir rezerv bulduk dememiz söz konusu değil.” cümlesiyle paylaşıldı.


 

Türkiye ve Somali arasında imzalanan anlaşma ile ilgili içeriklerde ABD hükümetinin raporlarında Somali’nin en az 30 milyar varil petrol ve gaz rezervine sahip olduğu belirtilmiş.

ABD Ticaret Bakanlığı internet sitesinde yayımlanan Somali ülke raporunda jeo-sismik çalışmaların Somali’nin en az 30 milyar varil petrol ve gaz rezervine sahip olabileceğini gösterdiği aktarılmış.

 

Yorumunuzu yazınız...