Fotoğraftaki Binaya Bir Mimarın Kanser Olan Babasının Parmak İzini İşlediği İddiası Asılsız

Bir mimar tarafından kanser olan babası için inşa edildiği öne sürülen “parmak izi şeklinde bina” ne Tayland’da ne başka bir yerde mevcut. Paylaşılan görüntü, parmak izi yazılımı yapan bir şirket için bir reklam ajansı tarafından oluşturulmuş. Duygusal ve dramatik bir hikâye eşliğinde aktarılan görsel aslında gerçekte var olmayan bir dijital tasarımdan başka bir şey değil.

Yanlış İddia

 

Ne diyordu Nâzım Hikmet? “Dünyanın her yerinde halklar efsane uydurmaya bayılırlar. Bir kez ‘tutunca da’ kimse kimseyi işin doğrusuna inandıramaz“.

Biz denemekten vazgeçmeyelim ve şansımızı deneyelim…

Birtakım yurdum insanı, yaratıcılığını asılsız görseller üzerinden hikâye uydurmak için kullanıp yeni şehir efsaneleri uydurmaya bayılıyor. Parmak izi şeklindeki bina iddiası ve binanın geçmişine ilişkin anlatılan hikâye de bunlardan biri.

 

Tayland'ta parmak izi şeklinde bir bina inşa edildiğini sanan paylaşım
Tayland’ta parmak izi şeklinde bir bina inşa edildiğini sanan paylaşım

 

Parmak izi şeklindeki bina görseline eşlik eden duygusal içerikli anlatı ise şöyle:

“Akciğer kanseri Lusiano Perez hasta yatağında mimar oğlu Jose’ye kısık bir sesle; “Oğlum çok az ömrüm kaldı ve sizin için hiçbir şey yapamadım sizlere hiçbir iz bırakamadım, çok üzgünüm beni affedin” diyerek ağlar…

Jose ise; ‘Üzülme baba. Benim okumam için arabanı sattın. Yıllarca yürüyerek işe gittin. Bunu unutmadım’ der ve çıkar. Sao Paulo Hükümet konağı o sırada inşaat halindedir, inşaat bitince babasını helikoptere bindirerek binayı gösterir ve; “işte baba bunu ben yaptım ama üstünde senin parmak izin var” der… (Baba 8 gün sonra hayata gözlerini yumar, Bina son 10 yılın en iyi tasarım ödülünü alır…)”

 

Dijital ortamda oluşturulan parmak izi şeklinde binaya ilişkin uydurulan hikâyeyi gerçekmiş gibi aktaran bazı paylaşımlar ise şu şekilde:

 

Kanser olan babasının parmak izi şeklinde bina tasarlayan mimar hikayesini paylaşan tweetler
Kanser olan babasının parmak izi şeklinde bina tasarlayan mimar hikayesini paylaşan tweetler

 

parmak izi şeklinde bina hikayesi
Dijital ortamda oluşturulan parmak izi şeklinde binaya ilişkin uydurulan hikâyeyi gerçekmiş gibi paylaşan profil

 

“Gerçek olsa ne güzel olurdu” dedirten hikâyelerden biri. Ancak, fotoğraf ve kendisine eşlik eden hikâyenin doğruluk payı “0” (yazıyla sıfır).

Paylaşılan görseldeki bina gerçekte inşa edilmiş bir yapı değil. Görsel, bir dijital tasarım çalışmasının ürünü. Tayland, Bangkok merkezli parmak izi güvenlik sistemleri üzerine çalışan It Works adlı firma için SpicyH adlı reklam ajansı tarafından oluşturulmuş. Adsoftheworld adlı internet sitesindeki kayıt tarihi 2011 olsa da, söz konusu tasarımın kökeninin 2006 yılına değin uzandığı da öne sürülmektedir.

Orijinal görüntülerde firmanın logosu ve farklı tasarımlar görülebiliyor.

 

Parmak Şeklindeki Binaya Dair Farklı Tasarımlar
Parmak Şeklindeki Binaya Dair Farklı Tasarımlar

 

Dijital düzenlemeyi yapan kişilerin bilgisi ise şu şekilde aktarılmaktadır:

  • Advertising Agency: SpicyH, Bangkok, Thailand
  • Production company: MasterScene
  • Executive Creative Director: Woon Hoh Siew
  • Creative Director: Gaek Bee Lee
  • Art Directors: Apiwat Pattalarungkhan, Adam Pamungkas
  • Copywriter: Irvine Prisilia
  • Photographer: Clarissa Peddy
  • Photography Retoucher: OIC!

Fotoğraftaki tasarımın gerçek hayattan olmadığının bir diğer kanıtı da üzerinde karikatürize edilen yaya görüntüleridir.

 

Parmak izi şeklindeki bina tasarımının dijital yayalarına yakın bir bakış
Parmak izi şeklindeki bina tasarımının dijital yayalarına yakın bir bakış

 

Yalansavar bu iddianın doğru olmadığını 2014’te ortaya koymuş. Ancak, gerçek ayakkabılarını giyene kadar yalan sanal alemi defalarca dolaşmış.

Tayland’ta olduğu iddiasıyla paylaşılan parmak izi şeklindeki bina, hikâye metninde Brezilya’nın Sao Paulo şehrine transfer olmuş. Ancak, “parmak izi şeklinde bina” ne Tayland’da ne başka bir yerde mevcut. Yaptığımız tarama bunu gösteriyor. Sao Paulo’da parmak izi tasarımına sahip bir bina bulunduğuna dair bir iz bulamadık. Bu noktada “onus probandi” diyoruz. Anlatılan hikâyenin gerçek olduğuna inananlar, iddialarını ispatlamak isteyenler bize binanın görsellerini ve arka plan bilgisini sunmalı.

 

Parmak İzi Şeklindeki Bina Hikâyesine Kanan Yazarlar

Sonhaber.com.tr’deki “Milli Eğitim’de Sendikasına Göre Mi Cezalar Veriliyor?” başlıklı 12 Haziran 2015 tarihli yazısında Ayhan Aydıner bu aslı astarı bulunmayan hikâyeyi aktarmış.

Vehbi Alpman da Dirim Dergisi’ndeki (2015/305) “Kötü Tanı Öğrenildikten Sonra Hasta Yakınlarının Duyguları” başlıklı yazısında parmak izi şeklindeki bina tasarımına dair bu hatalı anlatıya yer vermiş.

 

Yorumunuzu yazınız...