“Özgürlük Masum Bir Kuştur, İnsanın Göğüs Kafesinde Yaşayan” Sözünün Nâzım Hikmet’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil
Bugün, Nâzım Hikmet’e (15 Ocak 1902 – 3 Haziran 1963) izafe edilen “Özgürlük masum bir kuştur, insanın göğüs kafesinde yaşayan” sözünü konu edeceğiz.
2014 yılından beri paylaşılan sözün, şaire ait olup olmadığı teyit edilmeden çeşitli sosyal mecralarda Nâzım Hikmet imzasıylapaylaşıldığınıgörmekteyiz:
Şairlerin/ yazarların adına açılan sosyal medya hesaplarının bu minvalde “uydurma” paylaşımlarına Nâzım Hikmet özelinde de şahitoluyoruz:
Sanılanın aksine “Özgürlük, bir masum kuştur, insanın göğüs kafesinde yaşayan…” sözü, Nâzım Hikmet’e ait değil.
Şairin tüm şiirlerinin derlendiği Bütün Şiirleri isimli kitabı taradık fakat söze dair herhangi bir bulguya ulaşamadık.
Mevzubahis sözün Nâzım Hikmet’in üslubuyla hiçbir bakımdan bağdaşmadığını görüyoruz. Öyle ki şairin, içinde “özgürlük” geçen bir şiiri bile yok.
Nâzım Hikmet’in, şiirlerinde özgürlük yerine hürriyet sözcüğünü tercih ettiği biliniyor.
Bahse konu olan sözün kime ait olduğu ise henüz tespit edilebilmiş değil.
Bu vesileyle şairin, içinde hürriyet geçen “gerçek” şiirlerinden birini paylaşalım (Nâzım Hikmet, Bütün Şiirleri, İstanbul: YKY, 2008, s.635):
6 Aralık 1945
Onlar ümidin düşmanıdır, sevgilim,
akar suyun,
meyve çağında ağacın,
serpilip gelişen hayatın düşmanı.
Çünkü ölüm vurdu damgasını alınlarına:
– çürüyen diş, dökülen et -,
bir daha geri dönmemek üzre yıkılıp gidecekler.
Ve elbette ki, sevgilim, elbet,
dolaşacaktır elini kolunu sallaya sallaya,
dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle: işçi tulumuyla
bu güzelim memlekette hürriyet…
“Özgürlük Masum Bir Kuştur, İnsanın Göğüs Kafesinde Yaşayan” Sözünün Nâzım Hikmet’e Ait Olduğunu Zanneden Yazarlar
Antakya Gazetesi’ndeki “Umudun Şairi Nâzım Hikmet” başlıklı 2 Haziran 2018 tarihli yazısında Murat Demirkol bu hataya düşmüş:
"Nâzım için yaşamak, toplumcu bir gerçekliktir. Dolayısıyla, Türk şiirine lirik toplumcu gerçekçiliği, gerçek çatışkıları, gerçek doğayı, hayatta yaşanan gerçek romantizmi ve buna paralel serbest vezinle şiirde özgürleşmeyi getirmiştir.
“Özgürlük, bir masum kuştur, insanın göğüs kafesinde yaşayan…”"
