“Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar, en önemli sağlık sorunlarından birisidir. Hastaların yaşam süresi ve kalitesinde, ülke ekonomisi ve iş gücünde ağır kayıplara yol açan söz konusu organ yetmezlikleri önemli bir sağlık sorunu olarak gündemdeki yerini korumaktadır.
Bu nedenle ülkemizde organ bağışı sayısını artırmak ve halkımızda organ bağışı bilincini geliştirmek, organ yetmezliği nedeniyle yaşamının sonuna gelmiş hastaların hayatını kurtarmak, yaşam süresini ve kalitesini arttırmak, toplumun huzurlu ve mutlu yaşamasına katkıda bulunmak amacıyla her yıl 3-9 Kasım tarihleri arası ‘Organ Bağışı Haftası’ olarak kutlanmaktadır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de organ yetmezliği nedeniyle organ nakli bekleyen hastalar önemli sorun oluşturmaktadır.
Ülkemizde kadavra bağış oranı yetersiz düzeydedir.
Herkes organ bağışında bulunmalı, yakınlarını bu konuda bilinçlendirmeli ve ancak bu sayede ihtiyacı olduğunda organ bulabileceğini bilmelidir.
Unutmamak gerekir ki, her bağış yeni bir hayattır.”
Organ Bağışı ve Organ Nakli Nedir?
Organ bağışı; kişinin hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesidir.
Vücutta görevini yerine getiremeyen bir organın yerine canlı veya kadavradan alınan yeni, sağlam bir organın cerrahi yöntemlerle nakledilmesi ise organ nakli işlemidir.
Kimler Organ Bağışında Bulunabilir?
18 Yaş ve üzeri akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışı yapabilir ve organ bağışı kartı sahibi olabilir.
2238 sayılı yasaya göre on sekiz yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
2238 Sayılı “Organ Ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması Ve Nakli Hakkındaki Kanun” a göre;
Madde 14 – Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi, teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet ibraz edilmedikçe kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü, sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.
Organ Bağışının Dini Yönden Sakıncası Var Mı?
Büyük dinlerin çoğu organ bağışını onaylamakta ve desteklemektedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu 6.3.1980 Tarih Ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
Bu Kararda;
– Zaruret halinin bulunması, hastanın hayatını veya hayati bir organını kurtarmak için, bundan başka çaresi olmadığının mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen bir doktor tarafından tespit edilmesi,
– Doku ve organı alınacak kişinin bu işlemin yapılmış olduğu sırada ölmüş olması,
– Toplumun huzur ve düzeninin bozulmaması bakımından organ ve dokusu alınacak kişinin sağlığında buna izin vermiş olması veya hayatta iken aksine bir beyanı olmamak şartıyla, yakınlarının rızasının sağlanması
– Alınacak organ veya doku karşılığında hiçbir şekilde ücret alınmaması,
– Tedavisi yapılacak hastanın da kendisine yapılacak olan bu nakle razı olması gerekir.
Kuran-I Kerim’de de, “Kim Bir İnsana Hayat Verirse Onun Tüm İnsanlara Hayat Vermişçesine Sevap Kazanacağı” beyan olunmaktadır. (Maide Suresi, Ayet 32)
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
Organ bağışı söz konusu olduğunda sosyal medya platformlarında sağlık çalışanlarının bir çok kişiye “hayat olan” donöre saygı gösterdiği ana ait olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğraflar gündeme geliyor.
Doktorların kadavraya saygı gösterdiği bu fotoğraflar aynı kişiye ait olduğu sanılarak paylaşılıyor (Fotoğrafların Japon cerrahi ekibinin ölmeden önce organlarını bağışlayan kadavrayı operasyon öncesi selamladığı anı yansıttığı da ileri sürülüyor).
M. Kadri Akboğa (@Kardiyoloji_): “Sağlık çalışanları, organlarını bağışlayarak birçok insanın hayatını kurtaran genç bir kadını hüzün ve minnetle son yolculuğuna uğurluyorlar
— Prof. Dr. M. Kadri Akboğa (@Kardiyoloji_) June 5, 2020
Sıradışı Bilgiler (@siradisibilgini): “Bağışladığı organlarıyla birden fazla kişinin hayatını kurtaran 17 yaşındaki kıza saygı duruşuna geçen doktorlar ve sağlık çalışanları.”
İki fotoğraf da Çin Halk Cumhuriyeti’nden.
İlk fotoğrafla başlayalım…
Ameliyathanede sağlık çalışanlarının eğilerek saygı gösterdiği organ bağışçısı, 2016 yılında Tibet’te gönüllü olarak çalışırken yaşamını yitiren 41 yaşındaki Zhao Ju.
Çin’in Anhui eyaletindeki Chuzhou Entegre Geleneksel Çin ve Batı Tıbbı Hastanesi Stomatoloji bölümünde görevli olan Zhao Ju’nun beyin anevrizması yırtılması neticesinde beyin ölümü geçirmesinin ardından ailesinin rızasıyla üzerine 29 Eylül 2016 tarihinde organ alımları gerçekleşmiş.
Söz konusu fotoğrafta sağlık görevlilerinin önünde saygı duruşunda bulunduğu organ bağışçısı, 22 Kasım 2012 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Guangdong eyaletinde hayatını kaybeden 17 yaşındaki Wu Huajing.
Shaoguan Tıp Bilimleri Üniversitesi’nde öğrenci olan Wu Huajing 9 Kasım 2012 tarihinde geçirdiği trafik kazasında ağır yaralandıktan sonra 14 Kasım 2012 günü ölmüş.
17 yaşındaki genç kızın ölümünün ardından karaciğeri, iki böbreği ve iki korneası Guangdong eyaletindeki Guangzhou Askeri Komutanlığı Genel Hastanesi’nde alınarak nakledilmiş.
Çin’de doktorların organ bağışıyla başka hayatları kurtaranların huzurunda benzer şekilde saygı duruşunda bulunduğu biliniyor.
