• Anasayfa
  • Hakkında
  • Tüm Yazılar
  • Köşe Yazarları
  • Köşe Yazarlığı
  • Şehir Efsaneleri
  • Yöntem
  • İletişim
Malumatfuruş
  • Doğrulama / Yanlışlama
  • İnceleme
  • Doğrulama Teknikleri
  • Bizden
Doğrulama / Yanlışlama

“Kitapsız Yaşamak Kör, Sağır ve Dilsiz Yaşamaktır” Sözünün Seneca’ya ve Atatürk’e Ait Olduğu İddiası

Yazar: malumatfurusorg 19 Ağustos 2019
Yazar: malumatfurusorg 19 Ağustos 2019

“Kitapsız Yaşamak Kör, Sağır ve Dilsiz Yaşamaktır” Sözünün Seneca’ya ve Atatürk’e Ait Olduğu İddiası Doğrulanamıyor

“Kitapsız Yaşamak Kör, Sağır ve Dilsiz Yaşamaktır” Sözünün Atatürk’e ya da Seneca’ya Ait Olduğu İddia Edilse de, Bu Özlü Sözün Sahibi Belli Olmayan Anonim Bir Vecize Olduğu Düşünülmektedir

 

Kitapların önemini vurgulamak için destek mahiyetinde kullanılan bilindik bir özdeyiş: “Kitapsız yaşamak kör sağır ve dilsiz yaşamaktır“.

Her ne kadar bu özlü sözün Mustafa Kemal Atatürk’e ya da Romalı düşünür, filozof, devlet adamı ve yazar Lucius Annaeus Seneca’ya (MÖ 4 – MS 65) ait olduğu bazılarınca iddia edilse de, bu iddiaların doğru olduğuna yönelik herhangi bir kaynak bulunmuyor.

Ünlü düşünürler tarafından söylendiği iddiasıyla paylaşılan birçok sözün aslında yakıştırılan kişilere ait olmadığını daha önce Malumatfuruş‘ta birçok defa aktarmıştık.  Aslında Voltaire tarafından söylenmemiş olsa da yine de kendisine atfedilen “Fikirlerinize katılmıyorum ama fikirlerinizi ifade edebilmeniz için canımı bile veririm” sözüne benzer bir durum gibi düşünebiliriz. Aradaki tek fark, bu yanlış atfın sadece ülkemizde yapılıyor olması.

 

“Kitapsız Yaşamak Kör, Sağır ve Dilsiz Yaşamaktır” Sözünün Seneca’ya Ait Olduğu İddiası

Seneca’nın eserlerinde bu söze yer vermediğini görüyoruz. Seneca’ya atfedilen özlü sözlere ilişkin İngilizce ve Fransızca derlemelerde bu sözün varlığına rastlayamadık. Seneca’nın bu sözü söylediğini aktaran herhangi bir İngilizce kaynağı da göremedik.

Sanal kaynaklarda ve sosyal medya platformlarında bu sözü kimi zaman Seneca’ya ait olduğu belirtilerek kimi zaman da anonim şekilde paylaşıldığı görülüyor. MS. 65 yılında vefat eden Seneca’nın bu sözün sahibi olmadığı, Türkçe dışındaki dillerdeki kaynaklarda bu sözün Seneca’ya atfedilmediği, büyük ihtimalle ülkemizde bu sözün sonradan Seneca’ya atfedilir hale geldiği; bu sözün aslında anonim bir vecize olduğu düşünülmektedir. 

Günümüzde, ölümünün üzerinden 1954 yıl geçen Seneca’nın bu sözü söylemiş olduğunu rivayet edecek bir kimsenin hayatta olmadığının ve yazılı kaynaklarda bu sözün Seneca’ya ait olduğuna dair bir ize rastlanılamadığının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Yine Seneca’ya atfedilen “Bir kütüphane bin hapishane kapatır” sözü için de aynı durumun geçerli olduğunu düşünüyoruz.

 

“Kitapsız Yaşamak Kör, Sağır ve Dilsiz Yaşamaktır” Sözünün Atatürk’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil

İlaveten, “kitapsız yaşamak kör sağır dilsiz yaşamaktır” sözünün müellifliği/sahipliği bazılarınca Mustafa Kemal Atatürk’e de atfedilmiştir. Ancak, bu sözün Atatürk’e de ait olduğuna dair bir kaynak bulunmamaktadır. 2010 yılından önce bu sözün Atatürk’e ait olduğunu iddia eden kimse bulunmazken, 2017 yılından sonra ilginç şekilde bu sözün sahibinin Atatürk olduğuna dair iddiaların sosyal medyada ve gazete köşelerinde yer almaya başladığını görüyoruz. Bu sözün Atatürk’e ait olduğunu iddia edenlerin, bu sözün nerede ve ne zaman söylenmiş olduğuna dair herhangi bir ayrıntı sunamadığı da fark edilmektedir.

 

Bahse Konu Sözün Sahibi Konusunda Hataya Düşen Yazarlar

Soner Yalçın, Sözcü Gazetesi‘nde 2 Ocak 2018 günü yayınlanan “Atatürk’ün en sevdiği yılbaşı hediyesi” başlıklı yazısında bu sözün Atatürk’e ait olduğunu “uydurmuş”:

"Ne diyor Atatürk: Kitapsız yaşamak; kör, sağır, dilsiz yaşamaktır."

AntalyaGuncel.com‘daki “Kitap Okumuyoruz” başlıklı 21 Ocak 2019 tarihli yazısında Yağmur Sayınözlü, bu sözün Atatürk’e ait olduğunu iddia etmişti:

"Son sözü Ulu Önderimiz Atatürk ne güzelde demiş; ''Kitapsız yaşamak, kör, sağır, dilsiz yaşamaktır. ''"

Zafer Gazetesi‘ndeki “Kitap Okumak…” başlıklı 13 Ekim 2007 tarihli yazısıyla Yiğit Candemir:

"Kitapsız yaşamak, kör, sağır ve dilsiz yaşamaktır. (Mustafa Kemal Atatürk)"

Cumhuriyet Gazetesi‘ndeki “Okumayan Türkiye’de Kitap Fuarı” başlıklı 9 Kasım 2014 tarihli yazısıyla Zeynep Oral:

 "Seneca, “Kitapsız yaşamak, kör, sağır, dilsiz yaşamaktır” demişti bir zamanlar."

Yeni Asya Gazetesi’ndeki “Kitap, en iyi arkadaştır” başlıklı 17 Ağustos 2015 tarihli yazısıyla Cahit Özpınar:

"Seneca “Kitapsız yaşamak, kör, sağır ve dilsiz yaşamaktır” diyor."

Radikal Gazetesi’ndeki “Bizim Bico, Baran oldu” başlıklı 30 Temmuz 2005 tarihli yazısıyla Ülkü Tamer:

"Seneca: "Kitapsız yaşamak, kör, sağır, dilsiz yaşamaktır.""

Kocaeli Gazetesi’ndeki “2200 yıl geriden” başlıklı 1 Şubat 2019 tarihli yazısıyla Necdet Güler:

"Lucius A. Seneca ne demiş; “Kitapsız yaşamak kör, sağır, dilsiz yaşamaktır” Biz bunların arasında yaşıyoruz."

 

Hamiş: Bu söze dair Google aramalarını incelediğimizde özellikle Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan haftada kutlanan Kütüphane Haftası’nda öğretmenler tarafından İlköğretim öğrencilerine “kitapsız yaşamak kör sağır dilsiz yaşamaktır sözünden hareketle bir konuşma planlayınız” şeklinde ödev verildiği dikkatimizi çekti.

 

Bu yazıyı paylaşmak isterseniz...

  • WhatsApp'ta paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Telegram'da paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Twitter üzerinde paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Facebook'ta paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)

İlgili Yazılar

Cahit ÖzpınarNecdet GülerSoner YalçınÜlkü TamerYağmur SayınözlüYiğit CandemirZeynep Oral

Bunlara da bakınız

Meral Akşener’in “Kadından İmam Olmaz, O Nedenle Cumhurbaşkanı...

11 Ağustos 2022

Johnny Depp İran’da Aşura Matem Töreninde Görüntülenmedi

11 Ağustos 2022

Dünyadaki İlk Diş Hekimliği Fakültesinin 2. Abdülhamid Tarafından...

11 Ağustos 2022

Kemal Kılıçdaroğlu’yla Abdullah Öcalan’ın Birlikte Yer Aldığı Sanılan...

11 Ağustos 2022

Dans Ettiği Görüntülerle Beğeni Toplayan Temizlik İşçisinin Mansur...

10 Ağustos 2022

Türkiye’nin İlk Cep Telefonu Görüşmesi ASELSAN 1919 İle...

10 Ağustos 2022

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ziyaret Ettiği Cemevinde Hz. Ali, Hacı...

9 Ağustos 2022

“Eşgal” – “Eşkal” Ayrımı

9 Ağustos 2022

“BİM’e Psikolog Gelmiş” Notuyla Paylaşılan “Mizahî Düzenleme” İçeren...

7 Ağustos 2022

Gece ve Gündüzü Ayıran Aydınlanma Çizgisinin Uzaydan Görüntüsü...

7 Ağustos 2022

Yazı İçeriğiyle İlgili Yorum Yapmak İsterseniz Buyrunuz Cevabı iptal et

KÖŞE YAZARLARI

Mehmet Y. Yılmaz Sunay Akın Ahmet Hakan Orhan Aydın Murat Bardakçı Yalçın Bayer Fuat Uğur Mustafa Armağan Ümit Özdağ Dursun Seyis Nazlı Ilıcak Ertuğrul Özkök Reha Muhtar Mine G. Kırıkkanat Bekir Hazar Melih Altınok Rahmi Turan Murat Yetkin Engin Ardıç Yılmaz Özdil Orhan Osmanoğlu Ergün Diler Yusuf Kaplan Can Ataklı Emre Aköz Şeref Oğuz Yavuz Bahadıroğlu Hilal Kaplan M. Necati Özfatura Güneri Cıvaoğlu Fatih Altaylı Emin Çölaşan Ahmet Maranki Rıdvan Bülbül İsmet Berkan Can Dündar Halime Gürbüz Soner Yalçın Hulki Cevizoğlu Hıncal Uluç Mehmet Barlas Abdurrahman Dilipak Necati Doğru Bülent Erandaç Melih Aşık

Son Yazılar

  • Meral Akşener’in “Kadından İmam Olmaz, O Nedenle Cumhurbaşkanı Adayı Değilim” Sözü

    11 Ağustos 2022
  • Johnny Depp İran’da Aşura Matem Töreninde Görüntülenmedi

    11 Ağustos 2022
  • Dünyadaki İlk Diş Hekimliği Fakültesinin 2. Abdülhamid Tarafından Açıldığı İddiası

    11 Ağustos 2022
  • Kemal Kılıçdaroğlu’yla Abdullah Öcalan’ın Birlikte Yer Aldığı Sanılan Montaj Fotoğraf

    11 Ağustos 2022
  • Dans Ettiği Görüntülerle Beğeni Toplayan Temizlik İşçisinin Mansur Yavaş Tarafından İşten Çıkarıldığı İddiası

    10 Ağustos 2022
Yanlış bilgi sorununa karşı mücadeleyi önemsiyorsanız Patreon üzerinden bize destek olabilirsiniz. Şimdiden teşekkürlerimizle.
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • Youtube
  • Email
  • Rss
  • Ana Sayfa
  • Hakkında
  • Tüm Yazılar
  • Köşe Yazarları
  • Köşe Yazarlığı
  • Şehir Efsaneleri
  • Yöntem
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

@2019 - malumatfurus.org

Malumatfuruş
  • Doğrulama / Yanlışlama
  • İnceleme
  • Doğrulama Teknikleri
  • Bizden