Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Bir Raporunda Türkiye’yi En Neşeli Fakirleşen Ülke İlân Ettiği İddiası Asılsız
IMF tarafından yayınlanan bir raporda Türkiye için “en neşeli fakirleşen ülke” ifadesinin kullanıldığı iddiası doğru değil. IMF’nin Türkiye ekonomisine yönelik raporlarında ve değerlendirme notlarında bu yönde bir ifade yer almıyor. İddianın kaynağı Zaytung’un bir parodi haber içeriği.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından Türkiye ekonomisine ilişkin yayınlanan bir raporda Türkiye için “en neşeli fakirleşen” ülke olduğu ifadesinin kullanıldığı iddiası son dönemde sosyal medyada kendine yer edindi. Ancak, bu iddianın doğruluk payı bulunmuyor.
Sosyal medyada paylaşılagelen iddia şu şekilde:
“IMF Heyeti hazırladığı raporda “Türk halkının her yeni zam ve vergi haberine sosyal medyada yüz binlerce espriyle tepki verdiğine dikkat çekmiş ve, bu haliyle Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeler içinde en neşeli fakirleşen ülke olduğuna işaret etmiş.””
Her ne kadar bu iddianın sosyal medyada yayılmasına öncülük eden yukarıdaki tweete eklenen bir başka tweette kaynağın Zaytung olduğu belirtilse de, sosyal medya kullanıcıları tarafından ciddiye alındı ve viral hâle geldi.
IMF’nin Türkiye’yi “en neşeli fakirleşen ülke” ilân ettiğine yönelik iddianın kaynağı, ilgili tweette de dile getirildiği üzere, yayınladığı parodi içerikli haber metinleriyle tanınan Zaytung adlı site. Zaytung, yayınladığı “IMF’den Sevindiren Rapor: Her Zam Haberinin Ardından Sosyal Medyada Esprilerin Havalarda Uçuştuğu Türkiye, En Neşeli Fakirleşen Ülke…” başlıklı mizahî bir metinde sosyal medyada paylaşılan asılsız iddiayı şöyle aktarmıştı:
“Türk halkının her yeni zam ve vergi haberine sosyal medyada yüz binlerce espriyle tepki verdiğine dikkat çekilen raporda, bu haliyle Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeler içinde en neşeli fakirleşen ülke olduğuna işaret edildi.”
Teyit.org da yayınladığı bir analizde bu iddianın doğruluk payının bulunmadığını belirtmişti.
Parodi içerikli haberin ciddiye alındığı bariz. Vakayı yine de IMF açısından ele alalım istedik:
IMF’nin Türkiye ekonomisine ilişkin hazırladığı raporlarda ve değerlendirme notlarında bu gibi bir ifade yer almıyor. IMF, Kuruluş Antlaşması’nın 4. Maddesi gereği Türkiye’ye ilişkin her yıl hazırladığı Madde IV raporlarında ve bölgesel ve küresel düzeydeki raporlarında Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulunabiliyor. Ancak bu raporlarda ülkemiz ekonomisindeki son dönemde gözlemlenen daralmaya GSYH ve kişi başına düşen GSYH bazında değerlendirmede bulunan IMF, Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle arasındaki kişi başına düşen gelir farkına ve kişi başına düşen GSYH’deki gerilemeye değinirken “fakirleşme” ya da “en neşeli fakirleşme” gibi bir tanımlamada bulunmamış.
Zaten, IMF’nin rapor hazırlama standartları ve ülke ekonomilerine ilişkin yaptığı değerlendirmelerde kullandığı tanımlar arasında “en neşeli fakirleşen ülke” gibi bir ayrım bulunmuyor. IMF hazırladığı raporlarda genellikle ülkeleri 3 grupta inceler: i. gelişmiş ekonomiler, ii. yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan / orta gelirli ekonomiler ve iii. düşük gelirli gelişmekte olan ekonomiler. Bu tasnife göre ülkelerin durumu da (i) kişi başına düşen gelir seviyesi, (ii) ihracat çeşitliliği, (iii) küresel finansal sisteme entegrasyon gibi 3 temel kriter üzerinden değerlendirilerek belirlenir. Bu 3’lü tasnif dışında IMF’nin ülkelerin fakirleşmesinin derecesi ya da sıfatına dair bir ölçüm çalışması yoktur.
IMF’nin Türkiye’yi “En Neşeli Fakirleşen Ülke” İlân Ettiği İddiasına Kanan Yazarlar
Bu hurafeyi ciddiye alacak bir köşe yazarının olmadığını ya da olmayacağını düşünüyorsanız hata etmiş olursunuz. Elbette var.
Yolcuhaber.net’teki “Kemiksiz Köy!” başlıklı 8 Ekim 2019 tarihli yazısında Ömer Şan bu yanlış iddiaya atlamış:
"Bir de IMF heyeti var, bilirsiniz! Hazırladıkları raporda, Türk halkının her yeni zam ve vergi haberine sosyal medyada yüz binlerce espriyle tepki verdiğine dikkat çekmiş ve bu haliyle Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeler içinde en neşeli fakirleşen ülke olduğuna işaret etmişler…"