ABD Başkanlarının Kilisede ya da Havrada Yemin Etmek Zorunda Olduğu İddiası Yasalara ve Teamüllere Göre Doğru Değil
Başkanlık seçimlerinin ardından yeni ABD Başkanı, ABD Anayasasının 2. maddesi 1. fıkrası uyarınca ofisine girmeden “ABD Başkanı olarak görevimi, sadakatle yerine getireceğime ve elimden geldiği ölçüde ABD anayasasını muhafaza edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma and içerim” sözlerini belirterek yemin etmek zorundadır. Bu yeminin gerçekleşeceği yere ilişkin herhangi bir hüküm ya da mevzuat maddesi bulunmamaktadır. Başkanın, ofisine adım atmadan önce herhangi bir yerde yemin metnini şahitler huzurunda okuması yeterlidir. Açılış Günü (Inauguration Day) olarak kabul edilen günde görevi devralacak olan ABD Başkanı yeminini kilisede ya da havranın yanı sıra uygun göreceği başka herhangi bir yerde yapabilmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanlarının görevi devralırken ettikleri yemini kilise ya da havrada etmeleri gerektiğine dair bir inanış söz konusu. Havra’da yemin etmeyen bir ABD Başkanı olmadığını iddia edenler de mevcut. Halbuki, yemin prosedürüne ilişkin uygulamada ve kurallarda bu yönde bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Başkanlık seçimlerinin ardından yeni ABD Başkanı, ABD Anayasasının 2. maddesi 1. fıkrası uyarınca ofisine girmeden “ABD Başkanı olarak görevimi, sadakatle yerine getireceğime ve elimden geldiği ölçüde ABD anayasasını muhafaza edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma and içerim” sözlerini belirterek yemin etmek zorundadır. ABD Anayasasındaki Başkanlık yemin törenine ilişkin hüküm tam olarak şu şekildedir: “Before he enter on the Execution of his Office, he shall take the following Oath or Affirmation:—”I do solemnly swear (or affirm) that I will faithfully execute the Office of President of the United States, and will to the best of my ability, preserve, protect and defend the Constitution of the United States“
Bu yeminin gerçekleşeceği yere ilişkin herhangi bir hüküm ya da mevzuat maddesi bulunmamaktadır. Başkanın, ofisine adım atmadan önce herhangi bir yerde yemin metnini şahitler huzurunda okuması yeterlidir.
Günümüze değin neredeyse ABD Başkanlarının tamamının yemin töreni ABD Kongre Binasında gerçekleşmiştir. Bu durum da yerleşmiş bir teamül halini almıştır.
Yemin merasiminin sabahında programa kilise ziyaretiyle başlamak da başka bir teamüldür. Ancak, Başkanlar yeminlerini kilisede değil, Kongre binasında ya da Beyaz Saray’da yapmışlardır.
Açılış Günü (Inauguration Day) olarak kabul edilen 20 Ocak 2017’de görevi devralacak olan ABD Başkanı (Trump ya da Clinton) yeminini kilisede ya da havranın yanı sıra uygun göreceği başka herhangi bir yerde yapabilecektir. Havra’da yemin etmeyen başkan olmadığı iddiası da asılsızdır (ABD Başkanlarının yemin töreni mekanları için bkz).
ABD’nin yakında görev süresi dolacak Başkanı Obama’nın 2009 ve 2013 yıllarındaki yemin törenleri kilise ya da havrada yapılmamıştı.
Obama’nın 2013 yılındaki yemin merasim akışına göz atmak Bektaş’ın iddiasının yanlış olduğunu gözler önüne serer:
- Tören programı sabah erkenden Vaşington’daki bir kiliseye gitmeleri ile başladı.
- Akabinde, Başkan ve ailesi ABD Kongresine geçer. Resmi yemin töreni Kongre’de gerçekleşti.
- Kongre binasının balkonunda (açılış duasının ardından) Yüksek Mahkeme başyargıcı John Roberts’in gözetiminde, ABD’nin 19. yüzyılda iç savaş dönemindeki başkanı olan ve köleliği kaldıran Abraham Lincoln’a ait İncil’in üzerine el basarak yemin edildi. Bir papaz da kapanış duasını yaptı. (Barack Obama’nın 2. Başkanlık Döneminde görevi devraldığı gün (Ocak ayının 3. haftasına tekabül edip) ABD’nin tatil günü olan Martin Luther Gününe denk geldiği için Beyaz Saray’da yemin eder, hemen ertesi gün ise kamuya açık bir yemin töreni ABD Kongresi’nde gerçekleşir.
Havra’da yemin etmeyen başkan olmadığı iddiası da afakidir (ABD Başkanları bu yemin törenine ilaveten, gidip gizli saklı şekilde kilisede ya da havrada yemin ediyorlar mıdır bilemiyoruz) (Kamuya açık programda böyle bir unsur yok).
İbrahim Bektaş, ABD Başkanlarının Hepsinin Kilisede ya da Havrada Yemin Ettiğini Sanıyor
İbrahim Bektaş, Yeni Akit Gazetesi’nde 4 Kasım 2016 günü yayınlanan “Aşağısı (!) Hillary, yukarısı (!) Trump!” başlıklı yazısında ABD Başkanlarının yemin törenlerine ilişkin yukarıda aktardığımız yanlışa düşmüş:
"ABD’nin son iki, Dünya’nın ise son bir yıldır odaklandığı başkanlık seçimleri, nihayet 8 Kasım’da yapılacak. Yeni başkan görevine 20 Ocak 2017’de muhtemelen kilise (ve havrada), papaz (ve hahamların) önünde İncil (ve Tevrat’a) yemin ederek başlayacak. Havra’da yemin etmeyen tek Başkan’ın başına neler geldiğini merak edenlerimiz araştırsın. Bizdeki cami, imam ve Kur’an düşmanlarının kulakları çınlasın."
Havra’da yemin etmeyen başkandan kastının kim olduğu aşikar değil İbrahim Bektaş’ın.
Ancak, yeminini kilise ya da havrada yapmayan başkanın akıbeti ile ilgili ifadesinden, kastının Barrack Obama olmadığı anlaşılıyor. Dolayısıyla, “kilise ve havrada yemin etmeyenin başına bir şeyler geliyor” iddiası askıya düşüyor.
ABD Başkanları bu yemin törenine ilaveten, gidip gizli saklı şekilde kilisede ya da havrada yemin ediyorlar mıdır bilemiyoruz (Kamuya açık programda böyle bir unsur yok). İbrahim Bektaş da bilmiyor tabiki. Kronik köşe yazarı hastalığı olan “sallama”dan muzdarip olması nedeniyle afaki konuşmuş.