“Zihin Bir Buzdağı Gibidir, Sadece Yedide Biri Suyun Üzerindedir” Sözünün Sigmund Freud’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, farklı mecralarda Sigmund Freud’a atfedildiğini gördüğümüz “Zihin bir buzdağı gibidir, sadece yedide biri suyun üzerindedir” vecizesinin gerçekten Freud’a ait olup olmadığını inceleyeceğiz. Öncelikle bu iddiaya yer veren birkaç paylaşıma göz atalım:…
“Hastalığı İlk Yayan Kişi” Anlamında Kullanılan “Patient Zero” Tanımının Kökeni Patient Zero Ne Demek? “Patient zero”, bulaşıcı hastalıklarda hastalığın tespit edilen ilk kaynağı olan kimseler için kullanılmaktadır. Yine aynı anlamda kullanılan bir diğer kavram da “indeks vaka”dır. “Patient zero”, içerdiği “sıfır”dan dolayı hastalığın başlangıç noktası olan ve hastalığı yayan…
Paylaşılan Resmin 1812 Salgınında Aşırı Fahiş Fiyatla Sabun Satana Verilen Falaka Cezasını Yansıttığı İddiası Doğru Değil 16. Yüzyıl Sonlarında Çizilen Minyatürde Temizlik Tedbirine Uyulmaması Nedeniyle Esnafa Uygulanan Falaka Cezası İşlenmiş Sosyal medyada “Aşırı fahiş fiyatla sabun satana verilen falaka cezası. Sene 1812 İstanbul, Veba salgını” notuyla paylaşılan bir minyatürün arka…
Yüzünde Birbirine Bakan İki İnsan Silüeti Yer Aldığı Sanılan Fotoğraf Aslında Montaj Ürünü İneğin yüzünde profilden birbirine bakan iki insanın silüetinin yer aldığı sanılan fotoğraf aslında fotomontaj ürünü. Fleur Suijten adlı fotoğrafçı tarafından 2005 yılında çekilen orijinal fotoğraf, Worth1000.com adlı ünlü montaj fotoğraf sitesi tarafından 2007 yılında düzenlenen “illüzyonlar” adlı…
Anayasal Suç Tanımı Yanlış Bir Kullanım Siyasal hayatta ve günlük yaşamda sıkça dile getirilen anayasal suç tanımının kullanımı yanlıştır. Anayasal suç tanımı yanlış isimlendirmenin bir sonucudur. Ne Anayasada ne de Türk Ceza Kanunu’nda yer almamasına rağmen yanlış kullanılmaya devam edilmektedir. Anayasa’da “Anayasal Suç” diye bir tanım yoktur, teori açısından da…
“Sivas Ellerinde Sazım Çalınır” ya da “Kul Olayım Kalem Tutan Ellere” Olarak da Bilinen “Kâtip Arzuhâlim” Türküsünün Âşık Veysel’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Türkü, Pir Sultan Abdal’a Ait “Sivas Ellerinde Sazım Çalınır” ya da “Kul Olayım Kalem Tutan Ellere” olarak da bilinen Kâtip Arzuhâlim isimli türküyü konu edeceğiz…
Depremin Büyüklüğünün 7,0 Üzerinde İlân Edilmesi Durumunda Olağanüstü Hâlin (OHAL) İlân Edileceği, Deprem Alanının Afet Bölgesi Olarak Belirleneceği, Otomatik Olarak Vergilerin ve Borçların Silineceği İddiası Doğru Değil Geçmişte meydana gelen ve büyüklüğü 7 ya da 7’den düşük açıklanan birçok deprem felaketinin akabinde dolaşıma giren bir iddiayı ele alacağız. Bu yanlış…
Abraham Lincoln ile John F. Kennedy Arasındaki Benzerlikleri Aktardığı Öne Sürülen Liste İçinde Yanlış Hususlar Barındırıyor ABD başkanları Abraham Lincoln ile John F. Kennedy arasındaki benzerlikler konusu en popüler komplo teorileri arasındaki yerini koruyor. Başkanların ikisinin de ABD tarihinde önemli roller üstlenmiş olmaları ve suikast sonucu öldürülmeleri bu konuyu…
1913 Yılından 2 Koronalık Madeni Paranın Koronavirüs Salgınının Şifresini Taşıdığı İddiası SAÇMALIK Koronavirüs salgınının bir oyun olduğuna iman etmiş kitlenin sarıldığı birçok saçma sapan iddiayı daha önce ele almıştık. Bugün de Telegram ve Whatsapp gruplarının yanı sıra Instagram ve Facebook profillerinde paylaşılan absürt bir iddiaya değinelim istedik. Yüzyıl öncesinden…
Sabahattin Ali’nin “Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz” Şarkısının / Türküsünün Sözlerini Sinop Cezaevinde Yazdığı İddiası Doğru Değil Aynı ismi taşıyan bir televizyon dizisiyle beraber son zamanlarda oldukça popülerlik kazanan bir türküden bahsedeceğiz bugün. Sandıkçı Şükrü’ye yazıldığı rivayet edilen Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz isimli türkünün sıklıkla Sabahattin Ali’ye (25 Şubat 1907…
Bukalemunların Renklerini Hızla Değiştirdiği Video Kayıtlar Dijital Müdahale İçeriyor Malumunuz, bukalemunlar renklerini değiştirmesi ile tanınan canlılar. Ancak, bukalemunlar renk değişimlerini bir anda ve tamamen gerçekleştirmezler. Sosyal medya platformlarında paylaşılan videolarda bukalemunların hızla renk değiştirmesi dijital müdahale ile sağlanmaktadır. Bahse konu videolara değinmeden önce bukalemunların renk değişim sürecini ele alalım……
İdam İpli Yemek Masası Fotoğrafının Nuremberg’den (Nürnberg) Olduğu İddiası Doğru Değil Aslında bu yazıyı kendimize bir hatırlatma babında kaleme alıyoruz. Sanal alemde doğrulama / yanlışlama faaliyeti sürdürürken bazen güvenilir sandığımız kaynaklar dahi bizi yanıltabiliyor. Nürnberg’den olduğu sanılan üzerinde idam ipi sallanan yemek masası fotoğrafı bunlardan biri. İhbar olarak tarafımıza…
Nâzım Hikmet’e Ait Olduğu Hâlde Tersi Düşünülen Vecizeler Malumatfurus.org’da Nâzım Hikmet’e yanlışlıkla izafe edilen birçok şiir ve sözün arka planını aktarmıştık. Bu defa tam zıt bir yaklaşımla, Nâzım Hikmet’e ait olmadığı iddia edilen ifadelerin aslında kendisine ait olduğunu aktaracağız. Cumhuriyet gazetesi yazarı Zeynep Oral, “Yazıdan Görsele” başlıklı 4 Haziran…
Oyuncu Akil Öztuna’nın Tosun Paşa Adlı Filmin Kemerburgaz’daki Çekimleri Esnasında Deveden Düşmesi Nedeniyle Vefat Ettiği İddiası 1976 yapımı Tosun Paşa filminde Tellioğulları’nın liderini canlandıran Akil Öztuna’nın filmin Kemerburgaz’daki çekimleri esnasında deveden düşerek hastaneye kaldırıldığı ve sonrasında iç kanama sebebiyle hayatını yitirdiği iddiasını inceleyeceğiz. Akil Öztuna’nın film çekimi esnasında deveden…
Anakronizm Nedir? Yunanca “geri, karşı” anlamına gelen “ἀνά” ve “zaman” anlamına gelen “khronos” kelimelerinin birleşimiyle oluşan anakronizm, Fransızca “anachronisme” sözcüğünün dilimize çevrilmiş hâli. Anakronizm, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “tarih yanılgısı”, Dil Derneği tarafından “olay tarihinde yanılma”, Nişanyan Sözlük tarafından “çağ dışı, zamana uymayan” şeklinde tanımlanmaktadır. Anakronizm, “tarihsel aykırılık”,…
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Kalan Borçların 2013 Yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan Döneminde Ödendiği İddiası Doğru Değil Osmanlı’dan Kalan Borçların Geri Ödemesi 1954 Yılında Tamamlandı Ulusal Kanal’da 28 Kasım 2019 günü yayımlanan Fikir Meydanı adlı programa katılan Mustafa Albayrak, Osmanlı İmpatorluğu’ndan kalan borçların son taksidinin 2013 yılının Mayıs ayında dönemin Başbakanı Recep Tayyip…
Mavi Ay ya da Mavi Dolunay, Ay’ın Mavi Renkte Görüldüğü Durumu Tanımlamaz Mavi Ay Deprem Habercisi Değil Türkçe çevirisi Mavi Ay olan “bir aylık zaman diliminde ikinci kez dolunay gözlenmesi” olayının, mavi renk ile ismi dışında hiçbir bağlantısı yoktur. Mavi Ay esnasında, Ay mavi renkte değil; her zamanki renklerinde gözlenmektedir.…
Sadık – Serhat – Berat Albayrak’ın Yeni Şafak Gazetesinin Sahibi Olan Albayrak Ailesinden Oldukları İddiası Doğru Değil Yeni Şafak’ın Sahibi Albayrak Ailesi İle Gazeteci Yazar Sadık Albayrak, Oğulları Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ve Turkuvaz Medya Grubu CEOsu Serhat Albayrak’ın Ferdi Olduğu Albayrak Ailesi Aynı Aile Değil …
Videonun Çığ Düştüğü Anda Kaydedildiği ya da Videodaki Babanın Çığ Düşmesi Sırasında Çocuklarını Bırakıp Kendini Kurtardığı İddiası Asılsız Son yıllarda her kış mevsiminde dolaşıma sokulan bir “çığ” videosunu konu edineceğiz. “Kar tatilinde canlı canlı “Çığ” felaketi ile karşı karşıya kalan bir aile ve yaşadıkları…” notuyla 2015 yılından…
Çalıntı Paylaşımlar Çalıntı Hayatlar Sosyal medya platformlarında ilgi çekmek amacıyla bazı profiller başkalarına ait içeriği kendilerine aitmiş gibi paylaşabiliyor. Bu durumun bir örneğine “Hızlı yürü dedim diye küstü” notunu içeren ve bir ufaklığın yüzünü duvara dönük şekilde yer aldığı fotoğrafları içeren paylaşımlarda rastlıyoruz. Bahse konu fotoğraflar…
