Hac ve Kurban Bayramı İlişkisini Gözden Kaçıranlar
Bilindiği üzere Kurban Bayramı, (Hicrî takvime göre) “hac ayı” anlamındaki Zilhicce ayının onuncu günü başlar ve 4 gün sürer. İslâm’ın beş şartından biri olan hac ibadeti de Kurban Bayramı günlerinde ifa edilir. Hac ibadeti Zilhicce ayının 8. gününe tekabül eden, haccın rükünlerinden Arafat vakfesine çıkışı temsil eden “Terviye” olarak da bilinen gün ile başlar. Arefe günü Arafat vakfesinden sonra Müzdelife’de vakfe yapıldıktan sonra bayram günlerinde Camarat’ta taş toplanır, şeytan taşlama vazifesi yerine getirilir, Kâbe’yi tavaf, sa’y gerçekleştirilir, kurban kesilir ve saç tıraşı ile birlikte ihramdan çıkılarak süreç tamamlanır.
Dikkat ya da ilgi eksikliği nedeniyle hac ibadetinin gerçekleştirildiği zamanın Kurban Bayramı günleri olduğunu gözden kaçırıp “Kurban Bayramı bu sene de Hac mevsimine denk geldi’ ya da “bu yıl da hac mevsimi Kurban Bayramı’na rastladı” şeklinde ifadeler kullanan basın organ ya da mensuplarına rastlanabiliyor.
Milliyet 2013’te Hac ile Kurban Bayramının Denk Geldiğine Dair Başlık Kullanmıştı
Milliyet 2013 yılında yayımladığı Kurban Bayramı ile ilgili bir haberinde “2013 Kurban Bayramı – Hac Bu Sene Kurban’a Denk Geldi (2013 Hacı Adayları)” başlığını kullanmıştı.
Milliyet’in “2013 Kurban Bayramı – Hac Bu Sene Kurban’a Denk Geldi (2013 Hacı Adayları)” başlıklı haberi
Şanlıurfa İl Müftü Vekili Ramazan Aslan’ın yaptığı yazılı açıklamayı yayımlarken bu hatalı ifadeye yer veren Milliyet daha sonra bu haberi sitesinden kaldırmıştı.
Cumhuriyet’in “Bu Yıl Da Hac Kurban Bayramına Denk Geldi” Başlığı Attığına Dair Bir Delil Bulunmuyor
Aynı başlığın yıllar önce Cumhuriyet Gazetesi tarafından atıldığı öne sürülse de Cumhuriyet arşivinde ve arama motorlarında yaptığımız taramada bu yönde bir ize rastlayamadık. Cumhuriyet’in 80’li yıllarda bu yönde bir başlık kullandığına ilişkin herhangi bir delil olmaması karşısında bu iddianın yayın şekilde paylaşmasının “Mandela etkisi” örneği olduğu düşünülebilir (Cumhuriyet’in bahse konu yönde bir manşet attığına dair bulgusu olan varsa, tarafımızla paylaşabilirse müteşekkir oluruz).
Hac – Kurban Bayramı İlişkisine Dair Absürt İfade Kullanan Yazarlar
Hürriyet’teki “İşte yeni normal: Steril taşla şeytan taşlamak pet şişeden zemzem suyu” başlıklı 30 Temmuz 2020 tarihli yazısında Ertuğrul Özkök “Bu yıl Kurban Bayramı sırasındaki hac için sadece 1000 kişiye izin verilecekmiş.” ifadesini kullanmıştı. “Kurban Bayramı sırasında” olmayan bir hac ibadeti olmadığı için Özkök’ün bu cümlesinde anlam bozukluğu oluşmuş.
Hac ve Kuran Konusunda Hataya Düşen Diğer Yayınlar
Sabah ve Takvim gazeteleri yayımladıkları bir hac haberinde “dilleri, DİNLERİ ve renkleri FARKLI milyonlarca Müslüman” ifadelerini kullanmıştı.
“Hacı adaylarının beklediği gün geldi çattı… Bembeyaz ihramlarını giyen 3 milyon hacı adayı, dilleri, dinleri ve renkleri farklı milyonlarca Müslüman’ın aynı anda bulundukları tek nokta olan Arafat’ta buluşuyor.”
Haberler.com “Kurbanını da Hac sırasında kestirecek” alt başlığını kullandığı haberinde “Gül, hac ziyareti çerçevesinde Kabe ve Medine ziyaretlerinde bulunacak. İhram giyecek olan Gül, kurbanını da hac ibadeti sırasında kestirecek.” ifadelerine yer vermişti. Ancak haberde, kesilen kurbanın niteliği göz ardı edilmişti.
Kurban Bayramı günlerinde kesilen, hac ve umre ile ilgili olmayan kurbanlara “udhiyye” denir. Hac ve umre ile ilgili olarak kesilen kurbanlara ise “hedy” denir. Adak hedy kurbanının kesim zamanı Kurban bayramının birinci günü güneşin doğmasından bayram namazının akabinde başlar ve bayramın dördüncü günü güneş batışına değin sürer (İsmail Karagöz, Mehmet Keskin, Halil Altuntaş (2004). Hac İlmihali. DİB Yayınları, 13. Baskı, Ankara, 2018, Sf: 116).
Hac farizasını yerine getiren Abdullah Gül’ün ibadetini tamamlaması nedeniyle şükür olarak Harem dâhilinde kestirdiği kurban “hedy kurbanı” olarak adlandırılır ve bu kurban kesiminin Kurban Bayramı’nda kesilen kurban “udhiyye kurbanı” ile bir ilgisi bulunmamaktadır.
Şeytan Taşlama İbadetinin Umrede Değil Hac Esnasında Yapıldığını Gözden Kaçıranlar
Umrede vakfe, ŞEYTAN TAŞLAMA ve kurban kesme yoktur.
Şeytan taşlama ve kurban ibadetini içermeyen umrede ihrama girip tavaf ve say ibadeti yapılır.
Ancak bu nüansın bazı sosyal medya kullanıcılarının gözünden kaçtığı görülüyor.
