Atatürk’ü Zeybek Oynarken Gösterdiği İddia Edilen Resim Aslında Atatürk’e Ait Değil

Mustafa Kemal Atatürk’ün Zeybek Oynadığı Ana Ait Olduğu Sanılan Fotoğraftaki Kişi Aslında Sümer Ezgü

Fotoğraftaki zeybek oynayan kişi Atatürk değil, Sümer Ezgü’dür. Bahse konu görüntü, 2008 yılında çekilen ve Atatürk’ü Türk Halk Müziği sanatçısı Sümer Ezgü’nun canlandırıldığı “Son Balo Vals ve Zeybek” adlı kısa film belgeselden bir karedir.

Mustafa Kemal Atatürk’ü zeybek oynarken gösterdiği iddia edilen ve “karizma budur, inanılmaz“, “sarı zeybek“, “dünya lider görsün” ve “Atamın diz çöktüğü tek an vardı: zeybek” gibi notlarla sosyal medyada ve internet sitelerinde paylaşılan fotoğraf aslında Atatürk’e ait değildir. Bahse konu görüntü, 2008 yılında çekilen ve Atatürk’ü Türk Halk Müziği sanatçısı Sümer Ezgü’nun canlandırıldığı “Son Balo Vals ve Zeybek” adlı kısa film belgeselden bir karedir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün zeybek oyununa büyük ilgi duyduğu, katıldığı etkinliklerde bazen zeybek oynadığı ve zeybek oyununu “milli salon dansımız” olarak gördüğü bilinmektedir. Zeybek oyunu hakkında Atatürk (bir salon zeybek oyunu meydana getiren Selim Sırrı Bey’i takdir ederken)  şu ifadeleri kullanmıştır:

“Selim Sırrı Bey zeybek oyunlarına medenî bir şekil vermiştir. Bu eser hepimiz tarafından kabul edilerek, milli ve sosyal hayatımızda yer tutacak kadar tekemmül etmiş ve bedii bir şekil almıştır. Artık Avrupalılara “Bizim de mükemmel raksımız var, diyebiliriz ve bu oyunu salonlarımızda müsamerelerimizde oynayabiliriz. Zeybek dansı her sosyal salonda, kadınla beraber oynanabilir ve oynanılmalıdır.” 

Atatürk’ün ölmeden 8 ay önce 2 Şubat 1938 tarihinde Bursa’nın tarihi Belediye Sarayı’nda salon dansı valsi tam ortasında durdurarak zeybek çalınmasını isteyerek bizzat kendisi zeybek oynamıştır. Ancak, paylaşılan görseller iddia edildiği gibi ne 2 Şubat 1938 gecesine aittir ne de fotoğrafta zeybek oynayan kişi Atatürk’tür.

Atatürk’ün zeybek oynadığı iddia edilen kareler aslında 19 Mayıs 2008 tarihinde gösterime giren yönetmenliğini Biray Dalkıran’ın üstlendiği, senaryosunu Ömer Lütfi Mete’nin yazdığı ve Atatürk’ü Türk Halk Müziği sanatçısı Sümer Ezgü’nun canlandırıldığı, Ülkü Adatepe, Neriman Uğur ve Demet Oran’ın da rol aldığı “Son Balo Vals ve Zeybek” adlı 6 dakikalık kısa film belgeseldendir. 

Söz konusu belgeselde, Atatürk’ün rahatsızlanmadan önce katıldığı son baloda valsi yarıda kesip oynadığı zeybek oyunundan yola çıkarak o gün yaşananlar aktarılmaktadır.

Bahse konu 6 dakikalık Son Balo Vals ve Zeybek adlı belgeseli buradan izleyebilirsiniz:

Atatürk, 2-3 Eylül 1936 tarihinde İstanbul’da Beylerbeyi Sarayı’nda düzenlenen Balkan ülkeleri halk oyunları ekiplerinin katıldığı festivalde zeybek oynarken, halay çekerken ve dans ederken şöyle görüntülenmişti:

(Yılmaz Özdil, Atatürk’ün festivalde halk oyunu ekipleriyle halay çektiği fotoğrafı Mustafa Kemal adlı kitabında (Sf: 503) “Köy düğünlerine denk geldiğinde, sırtından ceketini fırlatır atar, içten, doğal neşesiyle halaya katılırdı.” notuyla sunmuştu.)

Fotoğrafta Zeybek Oynayan Kişinin Atatürk Olduğunu Öne Süren Yazarlar

İlber Ortaylı’nın yardımcıları tarafından yürütülen sosyal medya hesabından 10 Kasım 2019 tarihinde yapılan bir paylaşımda bu fotoğrafın paylaşıldığına şahit olmuştuk.