Beşiktaş’taki Hamidiye Çeşmesi’ndeki 2. Abdülhamid Tuğrasının İstanbul Büyükşehir Belediyesi Tarafından Gerçekleştirilen Restorasyon Esnasında Ortadan Kaldırıldığı İddiası Doğru Değil
İstanbul Beşiktaş Yıldız Caddesi’nde bulunan 1902 yılında Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid tarafından yaptırılan Hamidiye Çeşmesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından restore edildi. Bu süreçte, İBB’nin gerçekleştirdiği restorasyon sırasında Hamidiye Çeşmesi’ndeki tuğranın silindiği yönündeki yanlış iddia bazı basın organları ve sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşıldı.
“İBB yönetimi, Beşiktaş Yıldız’da bulunan Hamidiye Çeşmesi’nde restorasyon çalışması başlattı. 13 Temmuz’da tamamlandığı belirtilen çeşmenin orijinalinde bulunan 2’nci Abdülhamid Han’ın tuğrası ise bu yenilemede yok sayıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Varlıkları Koruma Daire Başkanlığı, Beşiktaş Yıldız’da bulunan Hamidiye Çeşmesi için restorasyon süreci başlattı.
1902 yılında Sultan 2’nci Abdülhamid tarafından Hamidiye Su kaynağı üzerinde bulunan güzergahta yaptırılan çeşme 2013 yılında Vandallar tarafından tahrip edildi. Çeşme üzerinde bulunan Abdülhamid Han tuğrası da şahıslar tarafından kazındı.
2. Abdülhamid’in torunu Abdülhamid Kayıhan Osmanoğlu, yaptığı yazılı açıklamada bu yanlış iddiaya şöyle yer vermişti:
“İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Koruma Daire Başkanlığı, Beşiktaş Yıldız’da bulunan dedem Sultan Abdülhamid Han Hz’nin 1902 yılında yaptırmış olduğu Hamdiye Çeşmesinin üzerinde bulunan Tuğrasını restorasyon bahanesiyle kazıttığı ortaya çıktı. Bunun adı barbarlıktır, bunun adı vandallıktır, bunun adı ecdadımıza ve tarihimize düşmanlıktır. Yetkililerden bunun hesabının kanun nezaretinde ağır bir şekilde sorulmasını kamuoyu ve Osmanoğlu ailesi adına talep ediyorum. Sizin gücünüz ancak taşlardan dedemin tuğrasını silmeye yeter, bu necip milletin yüreğinden dedemin sevgisini silmeye asla ve kat-a yetmez”
Bu yanlış iddiayı aktaran sosyal medya paylaşımlarından örnekler şu şekilde sunulabilir:
“Nasıl bir kuyruk acısıymış bu böyle ! İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Beşiktaş’taki Hamidiye Çeşmesi’nde ki Abdülhamid Han tuğrası, Çeşmenin restorasyonu sırasında ortadan kaldırıldı.”
İ. Melih Gökçek:
“BUNU YAPMAK TEK KELİMEYLE ABDULHAMİD HAN DÜŞMANLIĞI… ŞEREFSİZLİK… KİM YAPTIYSA CEZASINI ÇEKMELİ…”
Bahse konu paylaşımlarda yer verilen iki görseldeki çeşmeler birbirinden farklı. Padişah 2. Abdülhamid’in Hamidiye Sularına bağlı olarak yaptırdığı aynı isimli, benzer çeşmeler birbiriyle karıştırılmış. İBB tarafından sağdaki görselde yer alan Yıldız Caddesi’ndeki çeşmenin restorasyonu gerçekleştirildi. Söz konusu çeşmede restorasyon öncesinde bir tuğra bulunmuyordu. Yani, çeşmedeki kitabe İBB tarafından silinmedi.
Çeşmeler ve arka planları dikkatle incelendiğinde, görülen çeşmeler her ne kadar bir miktar benzerlik barındırsa da aralarında kayda değer farkların bulunduğu, arkalarında yer alan binaların birbirinden farklı olduğu anlaşılabiliyor.
İBB, sosyal medya paylaşımlarında iki görseldeki çeşmeler arasındaki farkı şu şekilde vurgulamıştı:
13 Temmuz 2021 günü tamamlanan restorasyon sürecinin ardından dolaşıma giren bu iddia hakkında açıklama yapan İBB yetkilileri, bahse konu tuğranın yıllardır orada olmadığını ve restore edilirken de orijinalliğin hiçbir şekilde bozulmadığını ifade etmişti. Yetkililer, yaptıkları çalışmada kırık kurnasının tekrar dokusuna uygun bir şekilde restore edildiğini, kaldırıma gömülmüş olan kısmının açığa çıkarıldığını, yüzey temizliğinin yapıldığını ve son olarak da çeşmeye tekrar su bağlandığını belirtmişti.
İBB Genel Sekreteri, Kültür Varlıklarını Koruma Daire Başkanı Mahir Polat, Abdullah Aksu’nun “Tuğra nerede?” sorusuna yanıt verdiği paylaşımlarda 2 çeşmenin birbiriyle karıştırılmasının bu yanlış algıya yol açtığını şöyle aktarmıştı:
“Tuğra yerinde duruyor, yalan ise dört nala gidiyor Abdullah bey. Bu ikisi aynı çeşme değil. Solda Beşiktaş Eğriçınar sokakta yerli yerinde duran bugün fotoğrafını çektiğimiz, sağda Yıldız’da yıllardır tuğrasız, bakımsız, kırıkken bizim onardığımız. Gidelim mi birlikte?
Bu da Hamidiye Çeşmesi restorasyonunda ne yaptığımızı 1 ay önce anlattığımız videomuzu gösteren ve bu yalan haberin doğrusunu 2 gün önce anlatan mesajımız. Yalandan kim ne medet umuyor acaba. Çok yazık.
Çeşmeleri benzerliğinden ötürü karıştırmak normal de arkadaki binaların da mı yıkıp değiştirmişiz? Soldakinin arkasındaki apartmanı yıkıp Tapu Kadastro Binası dikmemiz de 2 aylık restorasyon sürecinde takdir edilecek operasyon olmuş hakkaten.
Yarın sizi, yalana sarılıp galiz hakaretlerle bize saldıran @06melihgokcek Melih Gökçek’i ve tuğra yalanını dolaştıran şahsiyetleri yerinde duran tuğrayı göstermek için çeşmeye davet ediyorum. Gelmişken 2 ay önce dozerlerle bir gecede yok edilen Divanhane Karakolu’na da gideriz.
2013ten bu yana tuğrası kazınmış, kırık, yola gömüşmüş, susuz bırakılmış 2. Çeşmesi’ni onarıp suya kavuşturmak mı bunca yalanla saldırıya uğramamıza sebep? Bunca yıldır tuğrasız ve parçalanmış halde beklediğini troll haber bile yazmıştı “2013 yılında … tuğrası kazındı”
Ayıptır, yalanın da bir hududu olur.
Dediğim gibi tuğrayı merak eden tüm ilgili kişileri yarın 11.30’da Beşiktaş Eğriçınar Sokak’ta bekliyorum.
Ardından da bir gecede dozerlerle yok edilmiş Sultan Abdülmecid’in yadigarı Divanhane Karakolu’na gideceğiz.”
Yıldız Caddesi’ndeki Hamidiye Çeşmesi’nin kitabesi, Beşiktaş çevresindeki diğer birçok çeşmedekine benzer şekilde yıllar önce saldırganlar tarafından kazınmıştı.
Örneğin Mustafa Cambaz, internet sitesinde bu duruma yıllar önce şöyle değinmişti:
“Vandallar Beşiktaş çevresinde çok mesai yapmış. Burada bulunan bir çok çeşmenin tuğrası kazınmış. Silahtar Yahya Efendi Çeşmesi, Zevki Kadın Çeşmesi, Ertuğrul Tekke Çeşmesi, Abbas Ağa Parkı’ndaki Hamidiye Çeşmesi ve fotoğrafta görülen Yıldız’daki Hamidiye Çeşmesi…
Yıldız Posta Caddesi’nde, Sabancı Lisesi karşısında yer alan çeşme, Sultan 2. Abdülhamid’in yaptırdığı aynı isimli ve mimari olarak birbirine benzer çeşmelerden biridir. Zarif süslemeli alınlığının ortasındaki 2. Abdülhamit tuğrası yok edilmiş. (01/ 11/ 2010)”
