Adolf Hitler’in 30 Ocak 1933 Tarihinde Yapılan Seçimde 1 Oy Farkla Almanya Başbakanı Seçildiği İddiası Doğru Değil Seçim süreçleri ve geçmişte gerçekleştirilen seçimler de yanlış bilgi sorunundan azade değil. Demokratik katılımı artırmak ya da caydırmak amacıyla birçok asılsız iddianın sosyal medyada paylaşıldığını görüyoruz. Japonya’da lise mezunu olmayanların oy veremediği, seçimlerde…
AstraZeneca’nın Adının Anlamının “Öldüren Silah” Olduğu İddiası Doğru Değil “Öldüren silah” anlamına sahip olduğu sanılan ilaç şirketi AstraZeneca’nın ismi, Yunanca yıldız anlamına gelen “astron” ve türetilmiş anlamsız bir sözcük olan “zeneca”nın birleşimiyle oluşturulmuş. Bu yazımızda İngiliz-İsveçli ilaç şirketi AstraZeneca’nın adının anlamının “öldüren silah” olduğu iddiasını ele alacağız. Yurt dışında…
Koronavirüsün (SARS-COV-2) Hiçbir Zaman İzole Edil(e)mediği İddiası Doğru Değil Bilim inkârcılarının pandemiye dair yaydıkları dezenformasyonlardan bir tanesi de koronavirüsün hiçbir zaman izole edilmediği iddiası olarak karşımıza çıkmakta. İddiayı paylaşan bazı sosyal medya kullanıcılarına göz atacak olursak: “Wuhan’da çıktığı söylenen CoVİD19 adlı virüs izole edilmedi, kaynağıda bulunamadı.17.1.20 (1)de DSÖ’nün…
Filistin’in Sözde Ermeni Soykırımını Tanıdığı ve 1915’in 100. Yıl Dönümü Nedeniyle Sözde Soykırım Anısına Hatıra Pulu Bastırdığı İddiası Doğru Değil 2015 yılında dolaşıma giren Filistin Devleti’nin 1915’in 100. yılı için hatıra “soykırım pulu” bastırdığı iddiasının ABD Başkanı Joe Biden’ın sözde Ermeni soykırımını tanıyan ifadeleri 24 Nisan 2021 tarihinde yaptığı…
Koronavirüs Aşısının Kalp Kası İltihabına (Miyokardit) Yol Açtığı İddiası Bu yazımızda Pfizer-BionTech aşısının miyokardite yol açtığı iddiasını inceleyeceğiz (Miyokardit (kalp kası iltihabı), viral bir enfeksiyon sonucunda kalpte kasılma bozuklukları meydana gelmesidir). İddianın sosyal medyada karşımıza çıkan bazı örneklerine bakacak olursak: Geçtiğimiz günlerde İsrail Sağlık Bakanlığı’nın, ülkede…
Mustafa Kemal Atatürk’e Ait Fotoğraflara Montajla Eklenen Kurt Resimleri Türk milliyetçiliğinin sembolü olan bozkurt figürünün Atatürk’e ait birçok fotoğrafa montajla eklendiğine şahit oluyoruz. Örnekleri sıralayacak olursak… Atatürk’ün bir kurt köpeğiyle birlikte yer aldığı fotoğraf, montajla oluşturulmuş. Fotoğrafın aslı Nazi Almanyasının lideri Adolf Hitler ve köpeği Blondie’ye ait. Atatürk…
Fotoğrafta Görülen Çantaların Akdeniz’de Boğularak Yaşamını Yitiren Göçmenlere Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Görseldeki Sırt Çantaları, Akdeniz’de Değil Meksika-ABD Sınırında Göçmenlerin Yaşadığı İnsanlık Dramının Bakiyesi Her yıl binlerce mülteci, daha iyi ve güvenli bir yaşam umuduyla evlerini terk ederek daha müreffeh ve güvenli ülkelere doğru çıktıkları yolda hayatını kaybediyor.…
Paylaşılan Videonun Gerçek Bir Fırtınaya Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Video Into The Storm Adlı Filmden Sosyal medyada “doğanın kendini sert şekilde hatırlattığı anlar”ı yansıttığı belirtilerek paylaşılan videoya değineceğiz. https://twitter.com/TansuYegen/status/1385657628609613826 Gerçek sanılarak paylaşılan video kayıt aslında 2014 yılında vizyona giren “Fırtınanın İçinde” (“Into The Storm”) adlı…
Paylaşılan Videoda 5G İstasyonlarına Yerleştirilen Kitin İçinde COV 19 Yazdığı İddiası Asılsız Koronavirüs (Covid-19) salgınına 5G ağının neden olduğu komplo teorisine inananlara yönelik hazırlanan ve gerçek sanılan bir hiciv odaklı trollemeye değineceğiz. 5G mobil iletişim standardının koronavirüs salgınının oluşmasına / yayılması ile ilişkili olduğunun ‘COV-19’ damgalı 5G telekom ekipmanı…
Radyasyona Karşı Halka Güven Vermek İçin Kameralar Karşısında Çay İçen Bakan Cahit Aral & Kanserden Öldüğü İddiası Çernobil Nükleer Santralinde meydana gelen radyoaktif sızıntının ardından “çayda radyasyon yok, ben içiyorum siz de için” sözleriyle gündeme gelen (kanserden ötürü yaşamını yitirdiği öne sürülen) eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral’ın 2011…
“Söylesene Vera, Çocuklara Sıkılan Hangi Kurşun Kahpece Değildir?” Sözünün Nâzım Hikmet’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün sosyal medya platformlarında sıkça paylaşılan ve Nâzım Hikmet’e (1902-1963) atfedilen “Söylesene Vera, çocuklara sıkılan hangi kurşun kahpece değildir?” sözüne değineceğiz. Bahsi geçen sözü Nâzım Hikmet’ atfeden örnekleri sunarak başlayalım: …
Rusya’da Gerçekleştirilen Otopside / Araştırmada Covid-19’un Bir Virüs Değil Radyasyona Uğramış Bir Bakteri Olduğu ve Kanda Pıhtılaşma Yaparak İnsanların Ölümüne Sebep Olduğunun Keşfedildiği İddiası Asılsız Bu yazımızda salgın inkârcıları ve komplo teorisyenleri tarafından internette son dönemlerde sıkça paylaşılan bir metni inceleyeceğiz. Whatsapp gruplarından haber sitelerine kadar çok farklı sanal…
Merkez Bankası Döviz Rezervlerindeki Erime & Net Döviz Rezervi Hesaplama Yöntemi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz rezervlerinde son 2 yılda yaşanan çarpıcı düşüşle birlikte rezerv yönetimi ve rezervlerin erime süreci kamuoyunun odak noktası hâline geldi. Bu nedenle, rezervlerin mahiyeti, teknik detayları ve hesaplama yöntemi ilişkin bir inceleme hazırlamanın…
Norveç’te Yayımlanan Kitapların İlk 1000 Kopyasını Devletin Satın Aldığı İddiası Doğru Değil Norveç’in Yeni Yayınlar İçin Bir Satın Alma Politikası Yürürlükte Olsa Da Bu Tüm Kitaplar İçin Geçerli Değil, Kalite Koşullarını Sağlayan Belirli Sayıda Yayın İçin Geçerli Bugün 23 Nisan Dünya Kitap Günü ve konumuz Norveç’te yayımlanan kitapların ilk…
Mustafa Kemal Atatürk’ün Bir Oy Farkla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Seçildiği İddiası Doğru Değil 24 Nisan 1920’de Mustafa Kemal Atatürk’ün bir oy farkla TBMM başkanlığına seçildiği iddiası doğru değil. Atatürk TBMM Başkanlığına iddia edildiği gibi 1 oy farkla değil, oylamaya katılan vekillerin % 91’inin oyuyla seçilmiştir. TBMM Başkanlığı oylamasında…
Antartika Değil, Antarktika! Antarktika’nın Anlamı ve Kökeni Antarktika, bilindiği üzere Dünya’nın güney kutbu etrafındaki alanı tanımlamak için kullanılmaktadır. “Arktik” (“arctique”) sözcüğü “Kuzey kutbuna ait” anlamını taşımaktadır. “Antarktik” sözcüğü ise “Güney Kutbu ile ilgili” anlamını haizdir. Türkçe kökenli olmayan Antarktika Kıtası’nın adı da bu sözcük üzerinden türetilmiştir. Yani, güney kutbu…
“Toprak Sevdiklerimizi Aldığı İçin Mi Böyle Güzel Kokar?” Sözünün Turgut Uyar’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, Turgut Uyar’ın (4 Ağustos 1927 – 22 Ağustos 1985) mevzubahis olduğu bir iddiadan bahsedeceğiz. “Toprak Sevdiklerimizi Aldığı İçin mi Böyle Güzel Kokar?” şeklinde bir soru cümlesi olarak karşımıza çıkan söz, farklı platformlarda…
Paylaşılan Fotoğrafın Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Birden fazla maaş alması nedeniyle kendisine yöneltilen eleştirilerle gündeme gelen Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a ait olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğrafa değineceğiz. Fahrettin Altun’a ait olduğu iddiasıyla sosyal medyada paylaşılan fotoğrafın orijinali aslında AK Parti Gençlik…
Parodi / Hiciv İçerikleri Gerçek Sanan Örnekler Temel amacı yanlış haber oluşturmak ya da yaymak olmasa da iğneleme, eleştirme, eğlence gibi amaçlarla oluşturulan kurgu içeriklerin gerçek sanılması da bilgi düzensizliği açısından önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Yanlış bilgi üretmek odağına sahip olmasa da gerçeği alaycı, ironik ya da…
Fotoğraftaki Çok Çocuklu Ailenin Suriye’den Türkiye’ye Geldiği İddiası Doğru Değil Sosyal medyada 11 çocuklu Suriyeli sığınmacı aileye ait olduğu öne sürülerek paylaşılan aşağıdaki fotoğraf aslında Gazze’de yaşayan Filistinli bir aileye ait. Fotoğraftaki 11 çocuğun anne babası 7 yıl önce evlenen Gazzeli Nimet el-Bataş ve Raad Sadi Muhammed…