Einstein’ın Üniversite Sınavlarını Kazanamadığı İddiası Doğru Değil
Yılmaz Özdil, Sözcü Gazetesinde 13 Ekim 2017 günü yayınlanan “Değişmeyen tek sınav sistemi” başlıklı yazısında Einstein’ın üniversite sınavını kazanamadığını belirtmişti:
"Üniversite sınavını kazanamayan Einstein, Nobel Fizik Ödülü'nü nasıl kazandı?"
Einstein’ın kendisi de hayatının hiçbir döneminde iyi bir öğrenci olmadığını kabul ediyor. Einstein’ın üniversite sınavını kazanamadığı iddiası kısmen doğru; lâkin, tamamen doğru değil.
Albert Einstein
Albert Einstein lise öğrenimini 1894’te İsviçre’de tamamladı. 1895’te İsviçre’de girdiği Federal Politeknik (Uygulayımbilim) Okulu (Federal Polytechnic – Eidgenössische Technische Hochschule) giriş sınavını ilk yılında kazanamadı. Sınavda matematik ve bilim bölümünü geçti; fakat, tarih, yabancı dil ve coğrafya alanlarından kaldı. Yani, sayısal bölümlerde başarılı olurken sözel bilimlerde aynı başarıyı gösteremediği için sınavları geçemedi.
1879’da doğan Einstein, ilk denemesinde zaten 16 yaşındaydı. Sınava girebilmesi için dahi 18 yaşını doldurması gerekirken özel bir izinle kabul sınavına 16 yaşında girmeyi denemişti.
Bu durumun ardından, Politeknik Okulu yöneticisinin de tavsiyesiyle, İsviçre’nin Aarau bölgesinde bir ticaret okuluna girdi. Bu okulu başarı ile tamamladı.
Politeknik Okulu giriş sınavındaki başarısızlığının 1 yıl sonrasında şansını tekrar denedi. Girdiği sınavı bu defa -gerekli yaştan altı ay küçük olmasına rağmen- 1896’da kazanarak İsviçre Politeknik Okulu’na başladı. 1900’de ise pek iyi bir dereceye sahip olmadan bu okuldan mezun oldu. Albert Einstein üniversite hayatı boyunca herhangi bir dersten kalmadı.
İsviçre Politeknik Okulu’nun 1896 yılındaki giriş sınavında derslerden aldığı notlar ise şu şekildeydi:
| Albert Einstein’ın Üniversite Giriş Sınavı Notları, Aarau, 5 Eylül 1896 |
| Almanca (Deutsch) | 5 |
| Fransızca (Französisch) | 3 |
| İngilizce (Englisch) | – |
| İtalyanca (Italienisch) | 5 |
| Tarih (Geschichte) | 6 |
| Tarih (Geographie) | 4 |
| Cebir (Algebra) | 6 |
| Geometri (Geometrie) | 6 |
| Geometri İcrası (Darstellende Geometrie) | 6 |
| Fizik (Physik) | 6 |
| Kimya (Chemie) | 5 |
| Doğal Tarih (Naturgeschichte) | 5 |
| Çizim Sanatı (Kunst zeichnen) | 4 |
| Teknik Çizim (Technisches Zeichnen) | 4 |
(6 = çok iyi, 5 = iyi, 4 = orta, 3 = zayıf, 2 = çok zayıf, 1 = faydasız)
Einstein’ın matematik dersinde başarılı olmadığına dair de bir şehir efsanesi mevcut. Ancak, yukarıda yer alan notlarından da görülebileceği üzere Einstein, matematik ve fizik derslerinde gayet iyi performans gösteriyordu.
Einstein’ın üniversite kayıtlarına ilişkin detaylı bilgi için ETH Zürih Kütüphanesi’nin elektronik kayıtları ziyaret edilebilir.