Deprem Bölgesinde Yağma Yaparken Yakalanan Şahısların Dövüldüğü Ana Ait Olduğu İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler
6 Şubat 2023 günü meydana gelen ve 10 ilimizi etkileyen depremlerin ardından vatandaşların ve şirketlerin varlıklarının yağmalandığına dair kayda değer sayıda vaka raporlandı. Yağma yaparken yakalanan bazı şahısların dövüldüğü anlar basına ve sosyal medyaya yansıdı. Ancak, bu görüntülerden bazıları sanıldığı gibi değildi.
Yağmacıların görüntülendiği iddiasıyla güncel olmayan ya da ilgisi bulunmayan bazı görsellerin sosyal medya platformlarında ve mesajlaşma uygulamalarında kullanıldığı görülüyor.
Afet bölgesine yardım getiren vatandaşların ve depremzedelerin de yağmacı sanılarak şiddete uğradığı vakalara rastlanıyor…
Karşılaşılan örnekleri derleyelim istedik (Kahramanmaraş depremleri ile hatalı şekilde ilişkilendirilen görüntüleri derlediğimiz yazımıza da göz atabilirsiniz)…
Fotoğrafın Gaziantep’te Yağma Yapmaya Kalkışırken Yakalanıp Dövülen Suriyeliyi Gösterdiği İddiası Doğru Değil
Gaziantep’te depremin ardından yağma yapan bir Suriyeli sığınmacının yakalanarak dövüldüğü anda kaydedildiği iddiasıyla aşağıdaki görselin paylaşıldığı görülüyor.
Eski tarihli görseli güncel olduğu iddiasıyla aktaran paylaşım örneği:
Antep Etkinlikleri: “Gaziantep’te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri, Gaziantepliler tekme tokat dövdü”
Turkish Ultras (@UltrasTurkish): “Gaziantep’te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gaziantepliler tekme tokat dövdü.”
Söz konusu görsel 6 Şubat 2023 günü meydana gelen depremlerin öncesine ait. Görsel, deprem sonrasında yağmacıların yakalanıp dövüldüğü anı yansıtmıyor.
Görüntü 2022 yılının Eylül ayında Sakarya’nın Serdivan ilçesinde yaşanan bir kavgadan.
Bahsi geçen görsel haber sitelerinde şöyle haberleştirilmişti:
“Sakarya’da G.Ö. isimli şahsın, ismi henüz öğrenilemeyen bir kişiyi sokak ortasında öldüresiye dayak attığı video sosyal medyada paylaşıldı. G.Ö.’nün, daha öncesinde Adapazarı ilçesinde yaşanan farklı bir kavgada, bıçaklanan K.A. isimli arkadaşının intikamı için olayı gerçekleştirdiği iddia edilmişti. G.Ö., bıçakla yaralanan arkadaşı K.A. ile hastanede paylaştığı fotoğraf sonrasında, sokak ortasında öldüresiye dayak attığı videoyu sosyal medyasında paylaşmıştı. Bunun üzerine harekete geçen polis ekiplerince G.Ö., ifadesi alınmak üzere polis merkezine götürüldü. İfadesinde kardeşini dövdükleri için, kendinin de karşılık vererek videodaki kişiyi dövdüğünü savunan G.Ö., olayın eski olduğunu söyledi.
Konuya ilişkin herhangi bir şikayet olmaması sebebiyle, darp edilen kişinin tespiti yapılamadı. G.Ö., isimli şahıs polis merkezinde verdiği ifadesi sonrasında serbest bırakılırken, görüntüleri sosyal medyada yayınlayan bir kişi hakkında da işlem başlatıldı. -“
Yağmacının Kulağının Kesildiği İddiasıyla Paylaşılan Meksika’da Kaydedilen Video
Depremlerin ardından yağma yaparken yakalanan şahsın kulağının kesildiği iddiasıyla aktarılan video, yaklaşık 1 ay kadar önce Meksika’da karteller arası çekişme kaynaklı olduğu vurgusuyla paylaşılmıştı.
TV’de Canlı Yayında Suriyeli Sığınmacının İtfaiye Erinin Cep Telefonunu Çaldığı Anın Görüldüğü İddiası
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay açıklama yaptığı esnada TV ekranının diğer kısmındaki görüntüde Suriyeli bir sığınmacının bir itfaiye erinin cep telefonunu çaldığının görüntülendiği iddiası doğru değil. Ümit Özdağ’ın “İtfaiye erinin cep telefonunu çalan Suriyeli” olarak etiketlediği kişinin Akçakaleli arama kurtarma gönüllüsü Abdulbaki Bozdağ olduğu anlaşıldı. Hedef gösterilen gönüllü, tazminat davası açacağı Ümit Özdağ’dan alacağı parayı depremzedelere bağışlayacağını şu sözlerle açıkladı.
Fenerbahçe’nin Yardım Tırının Yağmalandığı İddiası
Fenerbahçe Spor Kulübü yöneticileri, stadyumlarından deprem bölgesine gönderilen yardım tırlarının yağmalandığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını duyurmuştu.
Fenerbahçe’nin yardım tırını yağmaladığı iddiasıyla kaynağı henüz tespit edilemeyen aşağıdaki görselin paylaşıldığı görüldü.
Yağmacı Sanılıp Saldırıya Uğrayan Vatandaşlar
10 Şubat 2023 günü Hatay’da “yağmacı” yaftasıyla şiddete uğrayan depremzede vatandaşlar sosyal medyada paylaştıkları video ile yağmacı olmadıklarını şu sözlerle aktardı:
“Biz bugünkü videolarda sözde yağmacı diye paylaşılan gençleriz arkadaşlar. Biz yağmacı falan değiliz. Ailemizin acil ihtiyacı olan ilaçları temin edebilmek için kuzenimle indik. Geri dönerken elimizdeki ilaç ve sırt çantasını gösteren güvenlik güçleri kimlik göstermemize rağmen bize yağmacı muamelesi yapıp bina arkasında biz masum depremzedeleri acımasızca darp ettiler. Ardından olay yerinden uzaklaşıp bizi ölüme terk ettiler. Biz daha fazla karalanmak istemiyoruz. Videoların derhal silinmesini istiyoruz. Ve tekrar söylüyorum. Biz yağmacı değiliz. Vatanını seven, ihtiyacımız doğrultusunda orada bulunan Türk gençleriyiz. Türkiye’deki tüm depremzedelere geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Sağlıcakla kalın.”
Bugün Hatay’da “yağmacı” denilerek öldüresiye dövülen ve yağmacı olmadıkları ortaya çıkınca öylece ölüme terk edilen depremzede gençlerimiz… pic.twitter.com/SZqUvC4izX
— Solcu Gazete (@solcugazete) February 10, 2023
Videoda açıklama yapan vatandaşları hedef gösteren paylaşım örneği:
Yardım Tırına Ateş Açtığı Sanılıp Darp Edilen Depremzedelere Yardım Götüren Vatandaşlar
Güvenlik güçlerinin askerî kamuflajlı iki kişiyi yerde sürükleyerek araca bindirdiği ve etraftaki kişileri havaya ateş açarak durdurduğu video haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında “Yardım tırlarını ateş açarak kilometrelerce kovalayan şahıslar kolluk kuvvetleri tarafından yakalandı.” ya da “Elbistan’da askeri kamuflaj giyerek tırları ve enkazı yağmalayan çete yakalandı” gibi notlarla paylaşılmıştı.
Yardım tırına ateş açtığı sanılarak darp edilen kişiler gözaltı işleminin ardından emniyet tarafından serbest bırakılmış.
Serbest bırakılan kişiler yağmacı olmadıklarını depremzedelere yardımda bulunmak için afet bölgesinde olduklarını şu sözlerle belirtmiş:
“Maraş’tayız. Ben İzmir insanıyım. Ama niye buradayız? Buradaki gariban insana gariban halka yardım etmek için gelmişiz. Aracımıza erzak dolduruyoruz erzak dağıtıyoruz. Bugün başımıza gelen bir olay tüm basına terörist diye çıktı. Biz Elbistan’a erzak götürüyoruz. Bir tane haddiniz bilmez otobüs şoförü bizim kendi şeridimizde giderken ters yöne girmiş kafa kafaya çarpışıp canımızı alıyordu. Onunla tartıştık diye bizi ihbar etmiş. Terörist bunlar diye üzerimizdeki üniformadan dolayı. Ne varmış bu üniformada kardeşim İSTOÇ’ta başka bir şey alacak ya. Biz araca erzak doldurmuşuz bu kıyafetlerle doldurmuşuz. 2 gündür ben bu ellerle enkaz kazıyorum. Arkadaşlarıma yardım ediyorum. Her tarafa erzak dağıtıyorum. Buradaki gariban halka yardım etmek için gelmişiz buraya. Anamıza bacımıza soruyorsunuz. Bazı şerefli polis emniyet güçlerini tenzih ediyorum. Böyle orantısız güç kullanılmaz. Şimdi gecenin bir vakti telefonun ışığıyla belki ağzımızda yüzümüzdeki darbeler belli olmuyor ama üstümüzdeki kandan ne kadar darbe aldığımız belli oluyordur. Bütün halkı galeyana getiren de oradaki polisler bütün bu olayları yapanlar da. Ağzımızı yüzümüzü kırdılar. Yalvarıyoruz onlar yanlış yapıyorsunuz haksızlık yapıyorsunuz biz bu insanlara yardım etmeye geldik 2 gündür enkaz kazıyoruz ceset çıkarıyoruz biz bu aracın içinde yatıyoruz ya erkenden kalkıp çalışıyoruz Elbistan’a erzak gitmeyen köylere erzak getirmeye çalışıyoruz. Ama gördüğümüz muameleye bak. Böyle orantısız güç kullanılmaz. Yazık. Yazık bu çocuklara bizim bu halimize. Buradan İstanbul’a dönmek zorundayız. Her tarafımız perişan durumda. Darp raporu da aldık ama ne fayda. OHAL varmış, orantısız güç kulanıyorlar. Kimse durmadı arkadamızda. Getirdiler emniyete jandarmaya. Polis olayın yanlış olduğunu anlayınca ilk kaçanlar onlar oldu. Çünkü böyle darp kullanılmadı? Bütün internete, sosyal medyaya düştü itibarımızı zedelediler arabamıza zarar verdiler bize zarar verdiler. Ama ne oldu 2 saatte kaçtılar gittiler.”
Suriyelilerin Tır Yağmaladığı Ana Ait Sanılan Eski Tarihli Video
Depremin ardından gönderilen yardım tırlarını yağmalayan Suriyelilere ait olduğu iddiasıyla paylaşılan video, 2016 yılı Eylül ayında Fransa’nın Calais şehrinde kaydedilmiş.
“Video, Türkiye’de deprem yardım tırının yağmalandığını gösteriyor” iddiası
❌ YANLIŞ
📌 Görüntü Türkiye’de değil Fransa’da kaydedildi.
📌 Video, 2016 yılından beri farklı hesaplar tarafından paylaşıldı. https://t.co/W9bdGTihrJ pic.twitter.com/ij8XJxlCBE
— Teyit Hattı (@AA_TeyitHatti) February 11, 2023
Suriyeli Yağmacılara Ait Sanılarak Paylaşılan Cezaevinde Kontrol Altına Alınan Mahkum ve Tutuklulara Ait Video
Suriyeli yağmacıların görüntülendiği sanılarak paylaşılan video daha önce, bastırılan cezaevi isyanına ait olduğu iddiasıyla dolaşıma sokulmuştu.
Söz konusu video Hatay Hapishanesi’nde yakınların haber alamayan ve güvenli bir yerde kalmak isteyen tutukluların isyan ettiği iddiasıyla servis edilmişti.
Hatay Hapishanesi’nde isyan: Jandarma ateş açtı#Deprem‘in yaşandığı Hatay Hapishanesi’nde yakınların haber alamayan ve güvenli bir yerde kalmak isteyen tutuklular isyan etti. İsyan sırasında jandarmanın ateş açması sonrası çok sayıda ölü ve yaralı olduğu belirtiliyor.#Hatay pic.twitter.com/lGFYKSmw9Q
— Umut Gazetesi (@gazeteumut) February 8, 2023
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, yayımladığı açıklama ile Hatay T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görüntülerin Kahramanmaraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na ait olduğunu belirtmiş ve deprem ardından firar teşebbüsünün önlendiğini duyurmuştu.
Yağmacıların Direklere Bağlandığı İleri Sürülen Ukrayna’dan Görüntü
“Yağmacıyı donunu indirip -5 derecede direğe bağlamışlar.” ya da “İnsanlar can derdinde , bu şerefsiz mal derdinde . Yagmacıyı halk yakalayarak direğe bağlamış, sabaha kadar burada bekletilen yagmacı polise teslim edildi” gibi ifadelerle paylaşılan, bir şahsın pantolonu indirilmiş vaziyette direğe bağlandığı görülen görsel 2022 yılı Şubat ayında Rusya’nın işgal harekâtının başlamasının ardından Ukrayna’nın Nikolayev (Mikolayiv) oblastında kaydedilmiş.
Uğur Kardaş ve “Afganlı biri gelip kolunu kesip altınlarını alıyor.” İddiası
TV8’de yayınlanan Masterchef yarışmasının 2018’deki şampiyonu olan Mustafa Uğur Kardaş’ın Adıyaman’da kurtarma çalışmalarına katıldığı sırada sosyal medya hesabından yaptığı yayında, Afganların enkazdan çıkarılan cesetlerin kolunu kesip bilezikleri çaldığını şu sözlerle ileri sürmüştü:
“Yanlış anlamayın ama Allah benim bin belamı versin. Ellerime bakın, İnşaatın altından ceset çıkıyor. Bu cesedi arkaya ayırıyorlar. Gelsin nakil aracı alsınlar diye. Afganlı biri gelip kolunu kesip altınlarını alıyor. Polise diyecek bir şeyim yok. Adamı öldürürler burada zaten. Gelip burada insanlar böyle niye yaşıyor ya. Sinirim bozuldu ya. Çıkan kadının kolunu kesmek Allah bin belanı versin. Artık burada dayanamıyorum ben psikolojim falan kalmadı.”
Gözaltına alınan Kardaş’ın verdiği ifadede “Afgan uyruklu bir kişinin cesetlerin kolunu keserek altın aldığına ilişkin bir olaya şahit olmadım. Ancak şehirde bu tarz iddialar konuşuluyordu.” sözleriyle bu iddiayı başkalarından duyduğu, iddiasını kanıtlayacak herhangi bir somut delilinin olmadığı şeklinde beyanlarda bulunduğu basına yansıdı.
Sosyal Medyaya Yansıyan Benzer Örnekler
Benzer bir şey de Mersin’den Antakya’ya yardıma giden kardeşimin başına geldi. Birlikte gittiği belediye çalışanları müdahale etmese linç edilecekti. Linç kültürü eninde sonunda herkese dokunur kendinizi anlatamazsınız, açıklayamazsınız
Benzer bir şey de Mersin’den Antakya’ya yardıma giden kardeşimin başına geldi. Birlikte gittiği belediye çalışanları müdahale etmese linç edilecekti.
Linç kültürü eninde sonunda herkese dokunur kendinizi anlatamazsınız, açıklayamazsınız https://t.co/MjuRJAmwzq— Seyfi Doğan (@seyfidogan7) February 11, 2023
“Ben Antakya Karaali Mahallesi sakinlerindenim, komşum M. 18 yaşından küçük, yağmacı sanılıp dövüldü hem de boş yere, çocuğun tek amacı yardım etmek”
Gelen mesajı paylaşıyorum: Ben Antakya Karaali Mahallesi sakinlerindenim, komşum M. 18 yaşından küçük, yağmacı sanılıp dövüldü hem de boş yere, çocuğun tek amacı yardım etmek
(Yüzü kapattım, hem reşit değil hem de tekrar hedef alınmasını istemiyorum) pic.twitter.com/QjLpyHg10w
— Neşe İdil (@neseidil) February 11, 2023
Ömer dün gece çocuklarının altında kaldığı enkazın başında saldırıya uğradığını söylüyor. Türkçesi çok iyi değil. Kendini anlatamamış. Burnunu ve başını kırmışlar. Tekrar ediyorum, günlerdir enkaz altındaki çocuklarını kurtarmaya çalışan bir baba dün gece darp edildi
“Yağmacı diye paylaştığınız bu çocuk benim kardeşim ve depremzede. Emniyet güçleri tarafından üstü aranmadan yargısız bir şekilde darp edildi! Hukiki süreç başladı darp raporuda alındı lütfen videoyu kaldırın daha fazla karalamayın bizi! Yağmacı değil depremzedeyiz!”
#YağmacıDeğilDepremzedeyiz ! pic.twitter.com/mQTy9GH0HA
— Semire GÜNDÜZ (@GunduzSemire) February 14, 2023
CHP Hatay Samandağ İlçe Başkanı Turgay Abacı, gelen yardımların yağmalanmaması amacıyla bir depoya alındığını, hakkında paylaşılan “yağmacı” yaftalı görüntünün gerçeği yansıtmadığını belirtti.
KALBİNİZ Mİ KURUDU? HİÇ Mİ VİCDANINIZ YOK…@tele1comtr @halktvcomtr @krtkulturtv @FOXhaber #hatay #samandag pic.twitter.com/1V1JgtHs20
— TURGAY ABACI (@TURGAYABACI3) February 12, 2023