Süregelen savaşlar, istikrarsız süreçler, ekonomik sıkıntılar ve beklentiler, siyasî gelişmeler gibi birçok nedenle düzensiz göçmenlerin bir hedef yahut durak olarak gördükleri Türkiye’ye geniş kitleler halinde yoğun şekilde yaptıkları kaçak girişlerin son yıllarda yoğunlaştığı, bu durumun da vatandaşların önemli kısmının tepkisini çektiği kamuoyunun malumu.
Ancak sosyal medyada ve haber sitelerinde, düzensiz göçmenlerin ülkemize kaçak giriş anlarına ait olduğu iddiasıyla güncel olmayan, geçmiş tarihli ya da alakasız bazı görüntülerin sıklıkla paylaşıldığına şahit oluyoruz.
Daha önce internet sitemizde ve sosyal medya hesaplarımızda yanlış bağlamla ya da çarpıtılarak sunulan birçok görüntüye değinmiştik.
Her bir görüntüye ayrı inceleme hazırlamak yerine bu tip görüntülere dair iddiaları tek bir yazıda derlemenin fayda sağlayacağını düşündük.
Sığınmacıların ülkemize kaçak girişini yansıttığı iddiasıyla paylaşılan görüntülerden hatalı aktarım içerenlerden tespit edebildiklerimiz şöyle derlenebilir:
Pakistanlıların Türkiye’ye Doğru Göç Ederken Görüntülendiği İddiasıyla Paylaşılan Video
14 Mayıs 2023 seçimleri öncesinde askerlik çağındaki Pakistanlı erkeklerden oluşan kalabalık bir grubun Türkiye’ye yöneldiği iddiasıyla bir görüntü dolaşım sokuldu.
“Genç erkeklerden oluşan yüzlerce kişilik Pakistanlı kaçak göçmen kafilesi, Türkiye’ye doğru yola çıktı. TikTok’ta paylaşım yapan Pakistanlı bir grup, Türkiye’ye doğru yola çıktıklarını belirtti. Yüzlerce kişilik kafilenin tamamının askerlik çağındaki genç erkeklerden oluşması dikkat çekti.”
14 Mayıs 2023 seçimleri öncesinde dolaşıma yeniden sokulan video güncel değil.
Askerlik çağındaki Pakistanlıların Türkiye sınırına doğru ilerlediğini sosyal medya hesaplarından duyurduğu iddiasıyla paylaşılan görüntü 2021 yılı Temmuz ayında, Afganistan’da giderek güçlenen Taliban’dan kaçan Afganların İran üzerinden Türkiye’ye yöneldiği belirtilerek aktarılmıştı.
Jandarma Gözetiminde Afganların Ülkemize Kaçak Giriş Yaptığı Ana Ait Sanılarak Paylaşılan Video
Binlerce Afgan sığınmacının Türkiye’ye kaçak giriş yaptığı anı yansıttığı iddiasıyla aktarılan video ve ilgili paylaşım şöyle:
Jandarma gözetiminde binlerce Afgan ülkeye böyle giriş yapmış. İçlerinde bir tane kadın, çocuk yaşlı yok!
Paylaşımda aktarılan iddianın aksine video, Afganların ülkemize jandarma gözetiminde kaçak giriş yaptığı anı yansıtmıyor. Sınır kapısında kolluk görevi gören jandarmanın kaçak göçmen girişine göz yumduğu iddiası uydurulmuş.
Hatay’ın Reyhanlı ilçesindeki Cilvegözü Gümrük Kapısı’nda kaydedilen görüntü 2021 yılı Temmuz ayında Kurban Bayramı tatili için ülkelerine giden Suriyeli sığınmacıları gösteriyor.
Kurban Bayramı’nı ülkelerinde geçirmek için Hatay Valiliği’nin çevrim içi randevu sistemine kayıt yaptırdıktan sonra Cilvegözü Gümrük Kapısı’nda jandarma, gümrük muhafaza ve polis ekipleri tarafından yapılan belge kontrolü sonrası gümrük sahasına giren Suriyeli sığınmacıların basınayansıyan görüntüleri, paylaşılan kayıtla örtüşüyor.
Yaklaşık aynı konumdan çekilen bir başka video ilgili dönemde sosyal medyada “Türkiye’de yaşayan Suriyeli mülteciler. Bayram tatili için Reyhanlı cilvegözü sınır kapısından çıkış yapıyorlar.” notuylapaylaşılmış.
Videoda “Çetinkaya” mağazalarının poşeti, Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin çadırı gibi detaylar da Türkiye’den çıkış yapıldığının emareleri.
İLAVE: Bahsi geçen görüntü 2024 yılı Ağustos ayında Jandarma gözetiminde binlerce Afganın ülkemize alındığı ana ait olduğu iddiasıyla kullanılmış.
İstanbul Gaziosmanpaşa’da Görüntülenen Düzensiz Göçmenler
14 Kasım 2022 günü internet basınında ve sosyal medyada paylaşılan İstanbul Gaziosmanpaşa’da bir kamyon kasasından inen düzensiz göçmenlerin şehre dağıldığı ana ait video, 26 Eylül 2022 günü de gündeme gelmişti.
Güncellik vurgusuyla aktarılan görüntüyü bazı haber siteleri 1,5 ay önce de paylaşmıştı.
Bahse konu görüntü ile ilgili 26 Eylül 2022 günü İstanbul Valiliği tarafından şu açıklama yapılmıştı:
“Bazı sosyal medya platformlarında yer alan, bir kamyonla İstanbul’a getirilen kaçak göçmenlerin Gaziosmanpaşa ilçemizde sokağa indirildiğine ilişkin görüntü ve paylaşımlarla ilgili olarak güvenlik güçlerimizce yapılan çalışmalarda;
Kaçak göçmenlerin sevkinde kullanıldığı tespit edilen 45ADU797 plakalı kamyon sahibi G.Ç ve sürücü H.Ç adlı şahıslar yakalanarak gözaltına alınmış, olayda kullanılan kamyona el konulmuştur.
Gaziosmanpaşa İlçemiz Karadeniz Mahallesinde kamyondan indirilen kaçak göçmenlerin yerleştirildiği tespit edilen 3 farklı adrese yapılan operasyonda 39, ilçe genelinde yapılan diğer çalışmalar ve yol uygulamalarında 104 kaçak göçmen yakalanmış, içinde 13 kaçak göçmen taşıyan bir minibüsün şoförü de gözaltına alınmıştır.
Kaçak göçle mücadele kapsamında Gaziosmanpaşa ilçemizde yapılan çalışmalarda yakalanan toplam 143 kaçak göçmen, haklarında yapılacak adli ve idari işlemler sonrasında sınırdışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğüne teslim edilmiştir.
Göçmen kaçakçılığı suçuna karışan 3 şahıs hakkında adli işlem yapılmıştır.
İlimizde göçmen kaçakçılığının önlenmesine yönelik çalışmalar kararlılıkla sürdürülmektedir.”
Bahsi geçen videoyla ilgili Göç İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, servis edilen 26 Eylül 2022 tarihli görüntüdeki düzensiz göçmenlerin yakalanıp sınır dışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğüne teslim edildiği belirtilmişti.
Bahsi geçen videoyla ilgili Göç İdaresi Başkanlığı (@Gocidaresi) tarafından yapılan açıklamada, servis edilen 26 Eylül 2022 tarihli görüntüdeki düzensiz göçmenlerin yakalanıp sınır dışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğüne teslim edildiği belirtilmiş.https://t.co/hK5M5IUWx3pic.twitter.com/F56clTCTtN
Sınırlarımızdan Giriş Yapan Afganlara Ait Olduğu İddiasıyla Paylaşılan Video
Binlerce Afgan göçmenin İran’ın güneydoğu sınırından kaçak girişine ait kayıt olduğu belirtilerek dolaşıma giren video sınırlarımızda kaydedildiği iddiasıyla aktarılmış (ilgili konum henüz tespit edilemedi)…
Telegram gruplarında paylaşılan görüntü, Türkiye’den sosyal medya kullanıcıları tarafından sınırlarımızda kaydedildiği iddiasıyla aktarılmış.
Afganistan, Pakistan ve İran sınırlarının birleştiği çölde dağlar arasından Türkiye’ye doğru göç eden binlerce Afganın görüntülendiği videolar 2021 yılı Eylül ayında basına yansımıştı.
Türkiye’ye Gelmek İsteyen Afgan Göçmenlere Ait Sanılan Özbekistan’dan Buzkaşi Oyunu Videosu
İran sınırımızdan ülkemize girmeye çalışan Afganlara ait olduğu sanılarak paylaşılan videoda aslında Özbekistan’ın Semerkand şehrindeki Cambay İlçesi’nde kopkari oyununu izleyen kişiler görülüyor.
Görülen arazi yapısı, kişilerin yüz yapısı, arazideki atlı kalabalık ve konuşulduğu duyulan dil gibi özellikler dikkate alınarak yapılan taramada karşımıza Özbek düğünlerinde genellikle geleneksel şekilde oynanan “kopkarı” oyunu çıkıyor.
Videoda Sınırdaki Güvenlik Duvarını Aşarken Görüntülenen ve Afgan Sanılan Sığınmacılar
Afgan göçmenlerin sınırdan kaçak girişine ait sanılarak paylaşılan video güncel değil, 2018 yılından ve Hatay sınırında çekilmiş. Görüntüde Arapça konuşan kitlenin Suriyeli kökenli olduğu anlaşılıyor.
Hatalı aktarımla paylaşılan bu görüntüler dışında, gerçeği yansıtan iddialarla paylaşılan videolara dair tespitlerimizi de sunmuştuk:
Sosyal medyada paylaşılan, kaçak yollarla yurda giriş yapan yabancı şahısların bir araçtan inerek kaçarken görüntülendiği video, Kocaeli’nin Gebze ilçesindeki bir yediemin otoparkından.
22 Mayıs’ta trafik kontrolünde durdurulan aracın parka çekilmesi akabinde kaydedilmiş.
Van’ın Başkale ilçesi Koçdağı köyü yakınlarında düzensiz göçmen kalabalığının görüntülendiği video @RusenTakva tarafından 22 Haziran 2021 günü çekildiği belirtilerek 25 Haziran 2021 tarihinde paylaşılmış.https://t.co/5zLs2jx72M
Van’da sokak arasında koşarak ilerleyen kaçak Afgan göçmenleri gösteren videonun konumunun Hacıbekir, Sürmeli 2. Sk. olduğu tespit edilmiş.https://t.co/5Fs3jQIKJ3
Van’ın İran Sınırındaki Köyde Yaşayan Vatandaşın Paylaştığı Güncel Sanılan Video
“Van’ın sınır köyünde yaşayan vatandaş paylaştı: ‘Her gün binlerce Afgan ve Pakistanlı Türkiye’ye böyle geçiyor.'” notuyla haber sitelerinde ve sosyal medyada paylaşılan video güncel değil 2021 yılından.
Ruşen Takva 2021 yılı Ağustos ayında söz konusu videoyu şu ifadelerle paylaşmıştı:
“Son 4 gündür tüm sınır hattını gezdim. Yapılan haberler sonrası mevcut rotalardan geçişler azaldı ancak devam ediyor. İran sınırında artan göçmen sayısı, yeni rotalara kayıyor. Görüntüler 3 gün önce yeni rotadan geçen göçmenlere ait.”
