İtalya’nın başkenti Roma’da lise öğrencilerine verilen öğle yemeğini yansıttığı iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, ABD’deki salata odaklı bir restoran zinciri tarafından farklı ülkelerdeki öğrencilere kafeteryalarda sunulan farklı menüleri tasvir etmesi için hazırlanan temsilî bir görsel
Sosyal medya platformlarında ve haber sitelerinde uzun yıllardır bir görsel, İtalya’nın başkenti Roma’da lise öğrencilerine ücretsiz verilen öğle yemeğine ait olduğu iddiasıyla paylaşılıyor.
“Roka yatağında yöresel balık, domates soslu makarna, caprese salatası, baget ve biraz üzüm” içeren tabldot yemek tabağı görseli şu şekilde:
Söz konusu görsel İtalya’da %98’i yerel olarak yetiştirilen ve üretilen malzemelerle yerel ev yapımı lise öğle yemeğini yansıttığı iddiasıyla son günlerde yeniden dolaşıma sokuldu.
VoW (@voiceofworldco): “İtalya Roma’da lise öğrencilerine verilen öğle yemeği sosyal medyada gündem oldu. Yemek ücretsiz olarak sunuluyor. %98’i yerel olarak yetiştirilen ve üretilen malzemelerle hazırlanıyor.”
Bahse konu görsel çeşitli internet sitelerinde ve basın organlarında, okullarda verilen öğle yemeğine ait olduğu ya da farklı ülkelerin beslenme çantasında nelerin taşındığı ile ilgili olduğu belirtilerek 2015 yılından bu yana kullanılıyor.
“Dünyanın 9 Farklı Ülkesinde Çocuklar Okulda Ne Yiyor”
“İtalya’daki okulların tercihi ise daha çok deniz ürünleri ağırlıklı. Roka yatağında bir çeşit balığın verildiği yemekhanelerde İtalyan mutfağının ünlü salatası caprese salatası da atlanmıyor. Mozzarella peyniri, domates ve taze fesleğen yapraklarıyla hazırlanan bu salatayı yine olmazsa olmaz bir İtalyan klasiği izliyor ve yemeklerde mutlaka bir çeşit makarna yer alıyor. Kepeksiz, düşük randımanlı undan yapılan bir beyaz ekmek çeşidi olan francalanın da olduğu bu menüde de tatlı yok, üzüm var.”
“Farklı ülkelerde çocuklar beslenme çantalarında neler taşıyor? İşte ABD’den Güney Kore’ye, Brezilya’dan Finlandiya’ya ülkelerin okul beslenme çantalarındaki yiyecekler…”
“Sweetgreen, ülkelerin beslenme politikalarından gıda programlarına kadar pek çok konu hakkında araştırmalar yapan bir şirket. Sweetgreen bu kez de farklı ülkelerdeki öğrencilerin öğle yemekleri üzerine bir araştırma yapmış. Genellikle okullarda dağıtılan yemekleri ve öğrencilerin sosyal medyada paylaştıkları fotoğrafları inceleyerek bir ortalama çıkartan şirket, ilginç bir fotoğraf serisi ortaya çıkartmış.”
Görseldeki menü, gerçek bir İtalyan lise öğle yemeği değil, ABD’den Sweetgreen adlı salata odaklı restoran zincirinin tasviri.
“İtalya’da bir devlet lisesinden tipik bir öğle yemeği görseli” sanılan fotoğraf İtalya’da kaydedilmemiş.
Görsel, İtalya’da bir okulda öğle yemeğinin nasıl göründüğünün değil görünebileceğinin bir temsili.
İtalya’da bir öğrencinin öğle yemeğinde hangi yemeklerin bulunacağına dair hazırlanan tasvir, gerçekten okullarda bu menünün öğrencilere ücretsiz olarak sunulduğu iddiasıyla aktarılmaya başlanmış.
Yemek tabağı görseli, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) faaliyette bulunan salata merkezli Sweetgreen adlı restoran zincirinin kendi ürünlerini tanıttığı içeriğinde kullanılmış.
Sweetgreen adlı restoran zinciri, İtalya, Fransa, Fransa, Brezilya, Güney Kore, Yunanistan, Ukrayna, İspanya, ABD gibi farklı ülkelerden tipik okul yemek örneklerinin temsili olduğu vurgusuyla aşağıdaki içerikteki menüleri fotoğraflamış:
İtalya
Roka yatağında yöresel balık, domates soslu makarna, caprese salatası, baget ve biraz üzüm
Finlandiya
Taze meyvelerle bezelye çorbası, pancar salatası, havuç salatası, ekmek ve pannakkau (tatlı gözleme)
Fransa
Biftek, havuç, yeşil fasulye, peynir ve taze meyve
Brezilya
Karışık sebzeli domuz eti, siyah fasulye ve pilav, salata, ekmek ve pişmiş muz
Güney Kore
Balık çorbası, pirinç üzerine tofu, kimchi ve taze sebzeler
Yunanistan
Orzo üzerinde fırında tavuk, yaprak sarma, domates ve salatalık salatası, taze portakal ve nar taneli yunan yoğurdu
Ukrayna
Sosis, pancar çorbası, lahana ve syrniki ile patates püresi (tatlı gözleme)
İspanya
Kahverengi pirinç ve sebzeler üzerinde sotelenmiş karides, gazpacho, taze biber, ekmek ve bir portakal
Amerika Birleşik Devletleri
Kızarmış ‘popcorn’ tavuk, patates püresi, bezelye, meyve tabağı ve çikolatalı kurabiye
Bir Sweetgreen yetkilisi Huffington Post‘a verdiği demeçte, fotoğraflanan yemeklerin okul öğle yemeği programları için farklı hükümet standartlarına ve öğrenciler tarafından sosyal medyada paylaşılan fotoğraflara dayandığını söylemiş.
İlgili içerikte bu konuda şu ifadelere yer verilmiş:
“Son zamanlarda kaliteli bir öğle yemeğinin nelerden oluştuğu tartışılıyor, bu yüzden dünyadaki tipik okul yemeği örneklerine ve kendi ülkemizdeki duruma bir göz attık. Bu temsiller, mevcut herhangi bir programı eleştirmek için tasarlanmamıştır, bunun yerine dünya çapında dengeli yemeklerin olanaklarını ve kendi arka bahçemizde ne kadar fırsat bulunduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Bu seriyi oluşturmak için, gerçek öğrencilerin yemeklerinden çekip internette paylaştığı fotoğrafların yanı sıra diğer okul öğle yemeği programları hakkında yapılan araştırmalara baktık .”
Sweetgreen, İtalya’da bir okulde kaydedilen öğle yemeği menüsü sanılan görsel hakkında şu açıklamayı sunmuş:
“Note: These images are not intended to be exact representations of school lunches, but instead, are meant to portray different types of foods found in cafeterias around the world. To create this series, we evaluated government standards for school lunch programs, regional cuisine and food culture, and photos that real students had taken of their meals and shared online. Have photos of the food you or your kids are eating at school? Share them with us @sweetgreen!”
“Not: Bu resimlerin okul öğle yemeklerini tam olarak temsil etmesi amaçlanmamıştır, bunun yerine dünyanın dört bir yanındaki kafeteryalarda bulunan farklı yiyecek türlerini tasvir etmesi amaçlanmıştır. Bu diziyi oluşturmak için okul öğle yemeği programları, yöresel mutfak ve yemek kültürü ve gerçek öğrencilerin yemeklerinden çekip internette paylaştıkları fotoğraflarla ilgili devlet standartlarını değerlendirdik. Sizin veya çocuklarınızın okulda yediği yiyeceklerin fotoğrafları var mı? Onları bizimle paylaşın @sweetgreen !”
İtalya’dan sosyal medya kullanıcıları da paylaşılan görseldeki yemek tabağının İtalyan okullarında servis edildiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirtti.
Roma’da okul yemekleri programının, kaliteli ve yerel kaynaklı malzemelere öncelik veren bir kamu gıda tedarik modelini izlediği, yasalara göre Roma’da okul yemekhanesindeki yiyeceklerin %70’i organik olmak zorunda olduğu aktarılmaktadır.
Prof. Dr. Mustafa Öztürk, “Okullarda ücretsiz öğle yemeği” başlıklı 14 Kasım 2022 tarihli İtalya’da tipik bir öğle yemeği menüsünü yansıtan görseli içeren yazısında İtalyan öğrencilere okullarda kafeteryalarda sunulan öğle yemeği hakkında şu aktarımda bulunmuş:
“İtalyan öğrenciler iki çeşit yemek yemek için kafeteryaya koşuyor ve bu çocuklar Roma’da ikamet ediyorsa yemek kanunen yüzde 70 organik olmalı.
Primo makarna yemeğidir, protein ve sebze, ızgara tavuk, lezzetli mozzarella peyniri ve domates salatası ile ikinci olarak servis edilir. Çocuklara tatlı bir bitiş için taze meyve verilir.”
Son günlerde yeniden yayılan görselin yanlış aktarımını Tunç Kuyucu şu sözlerle açıkladı:
Bu fotoğraf İtalya’daki bir okulda çekilmemiş. 2015 yılında Amerikalı vejetaryen bir fast-food zincirinin araştırması ile kendi hazırladığı örneklermiş.
Kaynak burada: https://sweetgreen.tumblr.com/post/103458679563/school-lunches-around-the-world
Fotoğrafları nasıl oluşturduklarını şöyle açıklamışlar:
2015,16,17,18,20,22 hepsinde ara ara viral olmuş bu fotoğraflar. Biri çocukların evden götürdüğü beslenme çantalarında neler var diye sunmuş, diğeri ücretsiz okul yemeği diye.
Bir firmanın kendi ürünlerini yüceltmek için yaptığı gerçeğe pek de dayanmayan “araştırma” 8 yıl sonra kaynağını kaybetmiş, gerçeği göstermeyen, ilginizi hızla çekip algınızı değiştiren bir “haber”e dönüşebiliyor.
