İnönü Savaşlarının Adını İsmet İnönü’nün Soyadından Aldığı İddiası Doğru Değil

İnönü Savaşlarının adı, muharebelerin gerçekleştiği beldeden kaynaklanmakta olup, Savaşların adının İsmet İnönü ile bir ilgisi yoktur. Aksine, İsmet İnönü’ye soyadı, İnönü Savaşlarından ötürü verilmiştir.

Malumatfuruş.org adresi üzerinden günlük paylaşım yapmak temel hedef; ancak, yeri geldikçe “efsane köşe yazarı hataları”na da yer vermemek olmaz.

Bir örneği, Hilal Kaplan’ın buram buram tarih uzmanlığı kokan (!) 31 Ağustos 2012 tarihli “İstiklâl Savaşı ve sakallılar” başlıklı köşe yazısı da bunlardan biri.

"Tarihî bir kırılma noktası olan savaş, sonradan nedense Başkumandanlık Meydan Muharabesi olarak adlandırılmıştır. Başkumandanın Mustafa Kemâl olmasıyla bir ilgisi var mıdır, bilemiyorum. Ancak ne bizim tarih anlatımımızda ne de dünya tarihinde savaşları sadece kumandanlarıyla anmak pek yoktur. Örneğin Amerikalılar için bir "George Washington Savaşı" yoktur ama "iç savaş" vardır. Ya da İngilizler için "Üçüncü Allenby Savaşı" yoktur ama "Üçüncü Gazze Savaşı" vardır. Görebildiğim kadarıyla edindiği üstün askerî başarılara rağmen tarihimizde bir "Kâzım Karabekir Muharabesi" yoktur ama biraz önce bahsettiğim Başkumandanlık Meydan Muharabesi ile "Birinci ve İkinci İnönü Savaşları" vardır.

Aynı şekilde tarih kitaplarımızda "Kurtuluş Savaşı" olarak adlandırılan savaş "Bağımsızlık Savaşı" yani o dönemki adıyla "İstiklâl Savaşı" olarak geçer. Kurtuluş kelimesinin seçilmesinin düşmandan kurtulmaktan daha öte bir anlamı olabilir mi dersiniz? Örneğin bağımsızlık kelimesinin özne olarak savaşta emeği geçen herkese işaret etmesi ama kurtuluş kelimesinin illâki bir kurtarıcıyı çağrıştırmasıyla bir ilgisi olabilir mi?"

Bu ifadeleri kullanan Hilal Kaplan’ın İnönü Savaşlarının adının, muharebelerin gerçekleştiği beldeden kaynaklandığını ve İsmet İnönü ile bir ilgisi olmadığı gerçeğini bilmemesi ayıplanası bir durumdur.

Birinci İnönü Muharebesi, 6-11 Ocak 1921 tarihleri arasında meydana gelmiştir. II. İnönü Muharebesinde ise Yunan kuvvetlerinin 23 Mart 1921’de başladığı saldırı, 1 Nisan 1921’de durdurularak zafer elde edilmiştir.

Her Türk vatandaşına bir soyadı taşıma yükümlülüğü getiren 2525 sayılı Soyadı Kanunu ise 21 Haziran 1934’te TBMM’de kabul edilmiş ve 2 Temmuz 1934 günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanunun yürürlüğe konmasının ardından Mustafa Kemal Atatürk, İnönü Savaşları esnasında orduyu Garp Cephesi Komutanı ünvanıyla idare eden İsmet Paşa’ya İnönü soyadını vermiştir.

İnönü Savaşlarının adı, muharebelerin gerçekleştiği beldeden kaynaklanmakta olup, Savaşların adının İsmet İnönü ile bir ilgisi yoktur. Aksine, İsmet İnönü’nün soyadı İnönü Savaşlarından ötürüdür.

Not: Hilal Kaplan’ın  31 Ağustos 2012 tarihli köşe yazısı Yeni Şafak Gazetesi’nin elektronik arşivinden kaldırılmış. Ancak arşivlenen sayfadan erişilebileceği unutulmuş herhalde…