“Şam’da Emevi Camii’nde Namaz Kılacağız” Sözünün Ahmet Davutoğlu’na Ait Olduğu İddiası Asılsız
Ahmet Davutoğlu’nun Suriye’de iç savaşın patlak verdiği dönemde “Şam’da Emevi Camii’nde Namaz Kılacağız” dediği iddiası doğru değil. Bahse konu söz Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 5 Eylül 2012 tarihinde yaptığı bir konuşmada dile getirilmiştir.
Tunus’ta 2010 yılında başlamasının ardından diğer Arap ülkelerine sıçrayan “Arap Baharı” sürecinin etkisiyle muhalif güçlerin kalkışmasıyla Suriye de kaostan nasibini almıştı. Suriye’de yaşanan bu kanlı sürecin patlak verdiği ve Suriye’deki Beşşar Esed rejimiyle köprülerin atıldığı ve Esed rejiminin ömrünün haftalarla ölçüldüğünün öne sürüldüğü süreçte, bazı AK Parti kurmaylarının sloganı “Emevi Camii’nde namaz kılacağız inşallah” olmuştu. Ancak, Türkiye siyasetinde kendine unutulmayacak bir yer edinen bu söylemin hangi iktidar partisinden siyasi lider tarafından dile getirildiği konusunda bir karışıklık mevcut.
2009–2014 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı, 2014-2016 yılları arasında Başbakanlık görevini üstlenmiş bulunan, Suriye’de yaşanan iç savaş sürecinde Türkiye’nin Suriye politikasının belirlenmesi ve yürütülmesinde önemli rol oynayan Ahmet Davutoğlu’nun bu sözü söylemiş olduğu iddia edilmektedir. Halbuki, bu sözün asıl sahibi Ahmet Davutoğlu değil, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 5 Eylül 2012 tarihinde yaptığı bir konuşmada “Emevi Camiisinde namaz kılacağız” ifadesini kullanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bahsi geçen konuşmasının “Emevi Camiinde namaz” konulu bölümü şöyleydi:
“CHP yarın Şam’a gidecek yüz bulamayacak göreceksiniz ama inşallah biz en kısa zamanda Şam’a gidecek, oradaki kardeşlerimizle muhabbetle kucaklaşacağız. O gün de yakın. İnşallah Selahaddin Eyyubi’nin kabri başında Fatiha okuyacak, Emevi Camisi’nde namazımızı da kılacağız. Bilali Habeşi’nin, İbn-i Arabi’nin türbesinde, Süleymaniye Külliyesi’nde, Hicaz Demiryolu İstasyonu’nda kardeşliğimiz için özgürce dua edeceğiz”
Bahse konu söz Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 5 Eylül 2012 tarihinde yaptığı bir konuşmada dile getirilmiştir. pic.twitter.com/REX2x3WShY
Açık kaynaklar kullanılarak yapılan taramada, Ahmet Davutoğlu’nun bu sözü söylemiş olduğuna dair bir bulguya rastlayamadık. Kapalı toplantılarda yahut tarafımızca tespit edilemeyen bir konuşmasında Davutoğlu’nun bu ifadeyi kullanmış olması da olası elbette. Ancak, Ahmet Davutoğlu bu ihtimali de dışlayan bir beyanda bulunuyor.
Ahmet Davutoğlu, AK Parti’ye karşı muhalefet bayrağını aleni şekilde açtığı dönemde “Şam’da Emevi Camii’nde namaz kılacağız” sözünün kendisine ait olmadığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ait olduğunu -isim vermeden- şu sözlerle vurgulamıştı:
“Şam’da Emevi Camii’nde namaz kılacağım’ diye bir ifadem yok. Kimin söylediğini herkes biliyor. Algı operasyonu yapılarak bütün bunlar bizim üzerimize yakıştırılıyor.“
Ahmet Davutoğlu, verdiği bir demeçte “Şam’da Emevi Camii’nde namaz kılacağız” sözünün kendisine ait olmadığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ait olduğunu -isim vermeden- vurgulamıştı. pic.twitter.com/kJyb899b5s
Ahmet Davutoğlu’nun kamuya açık demeçlerinde Emevi Camii’ne atıfta bulunduğunu; ancak bu atıfların iddia edildiği gibi Emevi Camii’nde namaz kılma vurgusu içermediği görülüyor. Örneğin, Batman’da katıldığı bir programda Kur’an-ı Kerim okuyan Şam Emevi Camisi İmamı Minür Abdulcevad’a atıfla Ahmet Davutoğlu şu sözleri söylemiştir:
“Birçok ülke, kapılarını Suriyeli sığınmacılara açtığı için Türkiye’yi eleştirdi. Suriyeli imam Münir kardeşimiz neden Şam’daki Emevi Camisi’nde değil de bugün Batman’dadır? Onlar bir rejim baskısından kaçıp Türkiye’ye sığındılar. Mutlaka bir gün Münir kardeşimizin Emevi Camisi’nde tekrar sesi yankılanacaktır. Böyle bir katliama sesini çıkaramayanlar, bize saldıranlar şunu unutmasınlar; o mazlumların duası yanımızdayken bize hiçbir şey yapamazlar. Bu zalimler karşısında son nefesimiz olana kadar Suriyeli kardeşlerimizin yanında olacağız.”
Suriye politikası konusunda kendisine yöneltilen eleştirilere ilişkin Davutoğlu “Suriye’de tek bir yürek yıkıldıysa onun hüznünü içimde hissediyorum ama gereken her şeyi yaptık. Elimizden geleni yaptık. Yetersiz kaldığımız yerler de oldu” şeklinde bir savunma söyleminde bulunmuştu.
Suriye politikası konusunda AK Partili siyasilerin bir diğer unutulmaz vecizesi ise “İstesek Suriye’yi birkaç saat içinde yerle bir ederiz” olmuştu. Bu söz ise Eski Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış’a aitti. Egemen Bağış, Türkiye’nin bir savaşa girmesi durumunda Suriye’yi kısa sürede yerle bir edebileceğini şöyle öne sürmüştü:
ise “Türkiye eğer savaşmaya çok meraklı bir ülke olsaydı uçağı düşürüldüğünde bir kere Suriye’yi yerle bir ederdi. Türkiye’nin askeri gücü Suriye’yi birkaç saat içerisinde bitirebilecek noktada ama bizim Suriye halkıyla bir sorunumuz yok”
Emevi Camii Hakkında
Suriye’de biri Şam’da diğeri de Halep’te olmak üzere “Emevi Camii” isimli 2 ünlü cami bulunmaktadır. Şam’daki Emevi Camii (Umayyad Mosque),İslam sanatının ayakta kalan en eski ve en büyük örneklerinden biri olarak nitelenmektedir. Selahaddin Eyyubî’nin türbesi, Şam’daki Emevî Camii’nin avlusunda yer almaktadır. Halep’teki Büyük Emevi Camii ise bu şehrin en eski ve en büyük camisidir. Hz. Zekeriya’nın türbesi Halep’teki Emevi Camii’nin avlusunda bulunmaktadır.
“Emevi Camii’nde Namaz Kılacağız” Sözünün Ahmet Davutoğlu’na Ait Olduğunu İddia Eden Yazarlar
Kayseriehaber.com’daki “Davutoğlu ve Bahçeli” başlıklı 23 Temmuz 2019 tarihli yazısında Kadir Dayıoğlu, sözün sahibini karıştırmış:
“Eski Başbakanlarda Ahmet Davutoğlu’nun yeni bir parti kuracağı söyleniyor. Yukarı da Allah var, hazret de bu görüntüyü veriyor… Suriye politikası bağlamında; “bu Cuma Şam Emevi Camii’nde namaz kılacağız!” türünden laflar edince ben de; “keşke tuğla kalınlığında Stratejik Derinlikler kitabı’nı yazacağına Falih Rıfkı merhumun Zeytindağı kitabını okusaydı!”, demiştim…”
Hürriyet Gazetesindeki “Yeni Şafak da Cumhuriyet de ‘tam bir tiyatro’ dedi” başlıklı 16 Nisan 2018 tarihli yazısında Ahmet Hakan, Ahmet Davutoğlu’nun Suriye politikasını eleştirirken “Emevi Camii’nde namaz kılma” hayalini Davutoğlu’nun aktardığı imasında bulunmuş:
“Bir haftada Emevi Camii’nde Cuma namazı kılmak hayalinden İmam Münir’in bir gün mutlaka Emevi Camisi’nde namaz kıldırması hayaline gelinmiş durumda.”
Fatih Altaylı ise Habertürk Gazetesinde 14 Aralık 2017 günü yayınlanan “Müslüman olsun yeter mi” başlıklı yazısında bahsi geçen sözün muhatabı olarak Davutoğlu’yu görmüş:
“Dışişleri Bakanlı Ahmet Davutoğlu’nun “Şam’da Emevi Camii’nde cuma namazı kılması” hayal ettiği günler.” “Emevi Camii’nde Davutoğlu’nun namaz kılamayacağı kesinlik kazandı.”
Ak Parti eski milletvekili ve Star Gazetesi köşe yazarı Mehmet Metiner de katıldığı bir TV programında Özcan Yeniçeri’nin “Emevi Camii’nde namaz kılacaktınız” sözlerine “Yine kılacağız inşallah, Esad’ı da almayacağız, Ruhani ile kılarız” şeklinde yanıt vermişti (Yıl oldu 2019, Emevi Camii’nde namaz hayali bir türlü gerçekleşmedi).
Celal Eren Çelik, 19 Temmuz 2020 tarihli paylaşımında Ahmet Davutoğlu hakkında “6 ayda da Şam’da Emevi Camii’nde namaz kılıyordu kendisi…Dediyse yapar:))” ifadelerini kullanarak bahse konu sözü yanlış kişiye atfetmiş.
Hakan Albayrak, Karar Gazetesindeki “Davutoğlu hakkındaki şehir efsaneleri” başlıklı 25 Şubat 2019 tarihli yazısında bu iddiayı doğru şekilde köşesine yansıtmış ve bahse konu sözün gerçek sahibinin Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğunu aktarmıştı.
İLAVE: Ahmet Davutoğlu, Şam’ın muhaliflerin eline geçmesiyle 61 yıllık Baas rejiminin yıkılmasının ardından “Emevi Camii’nde Cuma namazı”nın gündeme gelmesinin ardından tarafına yöneltilen “Emevi Camiinde namaz kılacak mısınız?” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Birileri şöyle bir şey bekledi benden. Gideyim 2 rekat namaz kılayım Emevi Camii’nde ve herkese bak gördünüz mü diyeyim. Ben o kadar ucuz bir adam değilim. Namaz kılacaksam benim açıkta aleni namaz kıldığımı, Kuran okuduğumu kimse görmedi. Birisi bir yerde çektiyse bilmem. Şam’a her gittiğimde ilişkiler iyi gittiğinde Emevi Camii’nde mutlaka namaz kıldım. Çok sevdiğim için Muhiddin Arabî’nin türbesinin bulunduğu camiiye de sabah namazına giderdim. Ama bu benim özel hayatım. Yani oraya gidip de bunu bir şeye dönüştürmek istemem demek istedim. Sayın Erdoğan’ın önce gitmesi makama saygı dolayısıyla doğrudur demek istedim. Aradaki hukuk dolayısıyla hemen hemen bütün şehirlerden bir gelseniz diye davet geliyor bana. O şehre giderim o sırada da cami müsaitse namazı kılarsınız. Namaz bir siyasal araç değil. Ben Şam ile ilgili başka bir şey söyledim hatırlıyor musunuz? Schengen’e de gireceğiz Şamgen’i de kuracağız dedim.
Sürekli “Emevi Camiinde namaz kılacak mısınız?” diye soruluyor.
