Paylaşılan Görsellerin Finlandiya’da Fotoğraflanan “Beyaz Aurora”ya Ait Olduğu İddiası Doğru Değil
Finlandiya’da beyaz renkte kutup ışıklarının görüldüğü iddiasıyla aşağıdaki görsellerin sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz.
Uzay hakkında sıklıkla yanlış bilgi paylaşan bazı profillerde bu görseller “Beyaz Aurora, Finlandiya’da fotoğraflandı” notuyla aktarılmıştı.
Aurora, atmosferin üst katmanlarındaki atomların solar rüzgarların taşıdığı yüklü parçacıklarla çarpışması sonucu ufuk çizgisi boyunca oluşmaktadır. Kuzey Kutbu’nda oluşanlar “Aurora Borealis”, Güney Kutbu’nda oluşanlar “Aurora Australis” olarak adlandırılmaktadır.
Auroraların beyaz renkte olmadığı, genelde yeşil, bazen de mor, mavi ve kırmızı renklerde görüldüğü biliniyor.
Paylaşılan görseller, Auroraların beyaz renkte görüntülendiği anı yansıtmıyor.
Tersine görsel arama yoluyla sanal alemdeki izleri tarandığında paylaşılan fotoğrafların kaynağının yaplakal.com adlı internet sitesi olduğu anlaşılıyor.
Atmosferdeki beyaz ışık dalgaları sanılan görseldeki beyaz dalgalar bir grup genç tarafından beyaz floresan ile pozlanarak hazırlanmış.
Adı geçen internet sitesindeki forumda, floresanlar ile beyaz renkli aurora sanılan ışıkları içeren görsellerin farklı versiyonları paylaşılmıştı.
Sözde bilim sayfalarında yayılan dezenformasyona dikkat çektiği yazısında Ögetay Kayalı, Rasyonalist.org‘daki yazısında görselin arka planına ve Auroraların beyaz renkte görülemeyeceğine şöyle değinmişti:
“Görsel sahte. Bir dakikalık basit bir aramayla, bu dört görselin de yer aldığı kaynak bulunabiliyor. Kaynaktaki diğer fotoğraflarda bir kişinin elinde beyaz floresan bir lambayla bu görselleri çektiği anlaşılıyor. Zaten paylaşımda da bunların Aurora olarak sunulduğu değil, floresan lambayla bir deneme olarak sunulduğu görülüyor. Fakat içlerinden Aurora’ya benzetilebilecek dört tane görselin özellikle seçilip, bu şekilde çeşitli platformlarca paylaşıldığı görülebiliyor.”
“Aurora’ların beyaz renkte ve bu formda olmadığı bilinmektedir. Güneş aktif dönemlerinde koronal kütle atımlarıyla yüklü parçacıkları etrafındaki uzaya yüksek bir hızda fırlatır. Bazen bu atımlar Dünya’nın doğrultusunda olur ve bu yüklü parçacıklar manyetik alanı takip ederek kutup bölgelerinden itibaren atmosfere girer. Bu da orada bulunan atomların uyarılmasına ve foton salınmasına neden olur. Bu olay işin fiziği gereği tek bir dalga boyunda (tek bir renkte, örneğin yeşil veya kırmızı) gerçekleşir. Oysa ki beyaz ışık dediğimiz, tüm dalga boylarını (yani tüm renkleri) bir arada barındıran bir ışıktır (bkz. ışık ve renk). Bu nedenle herhangi bir Aurora’nın beyaz olarak görülmesi mümkün değildir.”
