İzmir Alaçatı, geçmişte BİM’den aldığı reçelleri organik köy reçeli olduğu algısıyla satan esnaflarla gündeme gelmişti. Sosyal medyada Alaçatı’da gıdada hile yapan esnafa ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel yapay zekâ uygulamasıyla hazırlanmış.
Günümüzün nezih ve popüler tatil beldesi, İzmir ilinin Çeşme ilçesine bağlı Alaçatı, her yıl yaz döneminde bölge esnafının organik olduğu iddiasıyla hileli ürün sattığı yönündeki aktarımlarla gündeme geliyor.
Son günlerde sosyal medya platformlarında Alaçatı’da 40 TL’ye BİM’den alınan reçellerin kavanozları değiştirilerek organik köy reçeli olduğu iddiasıyla 100 TL’ye satıldığı iddiası servis edildi.
Léon (@Leonizm351): “Bu teyze BİM’den 40 TL’ye aldığı reçellerin kavanozlarını değiştirerek organik köy reçeli diye 1000 TL’den Alaçatı’da dayamış millete.”
Bu teyze BİM’den 40 TL’ye aldığı reçellerin kavanozlarını değiştirerek organik köy reçeli diye 1000 TL’den Alaçatı’da dayamış millete. pic.twitter.com/p0ziYUMYsr
Alaçatı’da geçtiğimiz yıllarda zincir marketlerden satın alınan hazır reçellerin, ev yapımıymış gibi kavanozlara konularak satılması gibi hadiselerin yaşandığı biliniyor.
Ancak, paylaşılan görsel Alaçatı’da halkı kandıran esnafa ait değil.
Alaçatı’da BİM’den 40 TL’ye aldığı reçellerin kavanozlarını değiştirip 100 TL’ye organik köy reçeli diye satan vatandaşa ait iddiasıyla paylaşılan görsel, yapay zekâ uygulamasıyla hazırlanmış.
Görselin farklı sosyal medya platformlarında izini taradığımızda, üzerinde X’in yapay zekâ aracı Grok’un logosunun bulunduğu daha yüksek çözünürlüklü versiyonuna rastlanabiliyor.
Serpil Irmak: “Alaçatı’da BİM’den 40 tl’ye aldığı reçellerin kavonozlarınını değiştirerek organik diye 1000 tl’ye satan ablanın ellerinden öpüyorum “
Öte yandan, Alaçatı’da bölge halkının BİM gibi zincir marketlerden aldığı reçelleri kendi yapımı gibi pazarlamasından muzdarip bir hayli sayıda örneğe rastlanabiliyor.
Bu yönde sosyal medyaya yansıyan aktarımlardan örnekler şöyle sunulabilir:
Cem BRT (@TemetNosce07): “Bim den aldığı reçeli boş kavanoza boşaltıp ağzını da bezle kapatıp onu da iple bağlayan ve organik ev yapımı reçel diye satan Alaçatı köylüsü olsaydı öve öve bitiremezdi bu kadın aq”
EB (@cesc__): “Alaçatı’da köy kahvaltısı dedin de iyi kitliyorlar size bim’den alınan peynirleri vs. köy ürünü diye fahiş fiyatlara.”
baroo95: “pandemi öncesi yapılan festivallerden birinde satıcılardan bazılarının bim’den a101’den aldıkları fabrikasyon reçelleri kendi kavanozlarına boşaltıp organik diye alış fiyatı üstünden 5-7 katı kâr elde ederek insanlara kakalamaya çalıştıklarını okumuştum bir yazıda.”
Geçmişte, Çeşme’de her yıl geleneksel olarak düzenlenen Alaçatı Ot Festivali’nde bazı satıcıların market zinciri BİM’den temin ettikleri reçelleri kendi ürünleriymiş gibi kavanozlara koyarak sattıkları biliniyor.
Çeşme Ziraat Odası Başkanı Süleyman Özer, 13. Alaçatı Ot Festivali ile ilgili yaptığı açıklamada bu konuda şu sözleri sarf etmiş:
“… Tezgah sayısı fazla olunca bu sefer çok enteresan şeyler de oluyor. Her tezgahta benzer şeyler var. Reçeli BİM’den alıp kavanoza koyup satanlar da var böyle şeyler de olabiliyor ve bunun kontrolünü yapmak çok zor. Tezgahtaki ürünü adam kendi tarlasında mı yetiştirip satıyor, başka yerden tedarik edip de mi satıyor bilemiyoruz. Üretici olmayan insanların da manavlar gibi malzeme temin edip tezgah açanlar da vardı.”
Gelen tepkilerin ardından festival organizasyonu, bu tip durumların önüne geçmek, ürün kalitesini artırmak ve yöresel üreticiyi desteklemek adına bazı tedbirler almış.
Festival organizatörleri, stant tahsis kriterlerini yeniden düzenleyerek Çeşme’de ikamet etmeyen katılımcılara stant vermemiş. Böylelikle hem bölge halkının üretim ve satıştan doğrudan fayda sağlaması hem de festivale özgü ürünlerin özgünlüğünün korunması hedeflenmiş. Ayrıca, her katılımcının sunduğu ürünler festival öncesinde denetime tabi tutulmuş, tüm stantlarda gıda ve bitkisel ürünler detaylı bir şekilde incelenip standartlara uymayanlara izin verilmemiş.
