TV kanallarının alt yazılarına benzer şekilde bilgi yarışması programlarında yöneltilen soruların da değiştirilerek manipülatif biçimde kullanıldığı görülüyor.
ATV’de yayınlanan Kim Milyoner Olmak İster adlı bilgi yarışması temalı programda yöneltilen sorular ve şıklar sıklıkla mizahî ya da dezenformatif paylaşımların hedefi oluyor.
Örnekleri sıralayalım…
2024 yılı Haziran ayında Kim Milyoner Olmak İster’de “Peygamber efendimiz hangisiyle evlenmiştir?” sorusunun “A: Marilyn Monroe, B: Kleopatra, C: Kraliçe Elizabeth ve D: Gelini Zeynep” şıkları ile sunulduğu, başörtülü bir yarışmacının sorunun doğru yanıtını söylemeye cesaret edemediği iddiası aşağıdaki montaj ekran görüntüsü ile dolaşıma girdi.
Montaj görseli gündeme taşıyan paylaşım:
Asi kadın (@Zbeydezen1): “Yarışmacı geliniyle evlenmiş olduğunu biliyor ama cesaret edemiyor söylemeye.”
Bahsi geçen ekran görüntüsü, “İslam neyi yasaklaşmıştır?” sorusu ve “A: Kadın dövmeyi B: Çocuk evliliğini C: Kafa kesmeyi D: Şarap içmeyi” şıkları eklenerek de paylaşılmış.
Montaj ekran görüntüsünü kullanan paylaşımlardan örnekler:
Haluk (@DavaAdamiHaluk): “Kadını dövün değil.! Çocukları s2kin değil.! Kafa kesin değil.! Evet buldum buldum, şarap içmeyin.”
Albayım (@Allbaym): “Dövebilirsin, hatta kafasını kesebilirsin, bile çocukken evlendirbilirsin; ama asla şarap içemezsin.”
Sirius (@vsl_sirius): “Bedir savaşında 5000 melek gönderen Tanrı, Filistin’de tarafmı değiştirdi, yoksa biz şeytani tarafa mı geçtik. Gazze ve bütün bölge İsrail’e teslim edildi, Tanrı İsrail’in yanında mı?”
Kim Milyoner Olmak İster’de “Peygamber efendimiz hangisiyle evlenmiştir?” sorusunun “Marilyn Monroe, Kleopatra, Kraliçe Elizabeth ve Gelini Zeynep” şıkları ile ya da “İslam neyi yasaklaşmıştır?” sorusunun ve Kadın dövmeyi, Çocuk evliliğini, Kafa kesmeyi, Şarap içmeyi” şıkları sunulduğu, başörtülü yarışmacının sorunun doğru yanıtını söylemeye cesaret edemediği iddiası asılsız
Programda yarışmacıya yöneltilen orijinal soru ve şıkları şu şekildeydi:
Yolcu Jeremiah Burke’ün Titanik kazasında ölmeden önce bir şişenin içinde denize bıraktığı ve bir sene sonra ailesinin evinin yakınlarındaki sahilde bulunan notta hangisi yazıyordu?
A: Seni seviyorum Amy
B: Titanik’ten herkese elveda
C: Anne, kedime iyi bak
D: İşte Titanik batıyor
Merve adlı yarışmacı, yayından görüntüsünün manipüle edilerek kullanılmasına sosyal medya hesabı üzerinden şu sözlerle tepki gösterdi:
Yarışmaya katılan kişi benim, hakaret ve kişisel verilerin izinsiz yayımlanması suçundan şikayette bulundum hakkınızda, şu shopa inanıp zeka pırıltısı içermeyen mentionları da hayretle okuyorum ne kadar inanarak boş konuşuyolar görüyosunuz djdkdkkd
Yarışmaya katılan kişi benim, hakaret ve kişisel verilerin izinsiz yayımlanması suçundan şikayette bulundum hakkınızda, şu shopa inanıp zeka pırıltısı içermeyen mentionları da hayretle okuyorum ne kadar inanarak boş konuşuyolar görüyosunuz djdkdkkd https://t.co/l2G13DxVDq
Kenan İmirzalioğlu’nun sunduğu Kim Milyoner Olmak ister adlı programda Türkiye’nin ortalama penis boyunun kaç santimetre olduğu yönünde bir soru sorulduğu iddiasıyla benzer nitelikde bir görüntü dolaşıma sokulmuştu.
Gerçek sanılarak paylaşılan “İstatistiklere göre Türkiye’de ortalama penis boyu kaç santimdir?” sorusuna “A: 15, B: 19, C: 24, D: 32” seçeneklerinin sunulduğu sanılan montaj ekran görüntüsü Kim Milyoner Olmak İster? adlı programın 9 Eylül 2022 günü yayınlanan bölümünden alınmış. Görüntü orijinalinde Pınar Aylin’e “2021 TÜİK verilerine göre, Türkiye’de nüfusu bir milyondan fazla olan kaç il vardır?” sorusu için “A: 15, B: 19, C: 24, D: 32″ şıkları sunulmuş.
Soruların yanı sıra seyirci jokerinin dağılımı da değiştirilmişti.
Sosyal medyada karşılaştığımız görseller bağlamından kopartılarak lanse ediliyor olabilir.
“Kim milyoner olmak ister” adlı programda seyirci jokerinin netice dağılımı bir örnek. pic.twitter.com/McK8atpGrG
