“Gemi Limanda Güvendedir Ama Gemiler Limanda Beklemeleri İçin Yapılmaz” Sözünün Sahibi Paulo Coelho Değil John A. Shedd’tir

Albert Einstein, Benazir Bhutto, Paulo Coelho, Mark Twain, John A. Shedd, Jack Canfield ve Grace Murray Hopper gibi isimlere sahipliği mâl edilen ve anonim olduğu da iddia edilen “gemi, limanda güvendedir; ama gemiler bunun için yapılmamıştır” (İngilizce orijinaliyle “a ship in harbor is safe, but that is not what ships are built for“) vecizesi aslında John A. Shedd’e aittir. 

“Gemi, limanda güvendedir; ama gemiler bunun için yapılmamıştır” vecizesinin sahipliğinin sosyal medyada sıklıkla Paulo Coelho’ya izafe edildiği görülmektedir.

“Gemi, limanda güvendedir; ama gemiler bunun için yapılmamıştır” ya da biraz farklı bir söylemle “gemi limanda güvendedir ama gemiler limanda beklemeleri için yapılmaz” şeklinde ifade edilen bu veciz sözü ilk dile getiren kişi ABD’li yazar ve akademisyen John Augustus Shedd‘tir (1859 – 1928). John A. Shedd’in “Kilerimden Tuz” (“Salt from My Attic”) adlı derleme vecizeleri içeren kitabında bu sözün bugün paylaşılan haline ilk defa yer verdiği anlaşılmaktadır.

Grace M. Hopper, bu sözü kullanmış olsa da bu vecizenin sahibi olarak tanımlanamaz. Ancak, bu vecizenin yaygın şekilde bilinir hâle gelmesine en büyük katkı sunan kişinin 1981 yılında verdiği bir röportajda bu sözü kullanmasıyla popülerlik kazandıran Grace M. Hopper olduğu düşünülmektedir.

Paulo Coelho 1986 yılında yaptığı hac yolculuğunu aktardığı “Hac” adlı kitabında kendisine verilen bir parolada yolculuğu simgelemek için “gemi, limanda güvendedir; ama gemiler bunun için yapılmamıştır” sözünü kullanmıştır. Coelho’nun Simyacı adlı kitabına hazırlık nüvesi olarak değerlendirilebilecek Hac adlı kitabının ana temasının “”gemi, limanda güvendedir; ama gemiler bunun için yapılmamıştır” vecizesi olduğu iddia edilebilir. Kitabın Can Yayınlarından çıkan 2. baskısının 36. sayfasında bu söz şöyle geçer:

(…) Tam kılıcımı bulmasını istediğimi söyleyecektim ki, arkamdan İspanyolca’ya çalan bir ses geldi: “Bir dağın yüksek olup olmadığını anlaman için o dağa tırmanman gerekmez”

Parolaydı bu! Arkama dönünce kırk yaşlarında bir adam gördüm; altında hâki bir Bermuda şort, sırtında beyaz, tere batmış bir tişört vardı. Çingene’ye bakıyordu. Saçları ağarmış, teni güneşten kapkara olmuştu. Telaştan, her türlü önlemi elden bırakmış, karşıma çıkan ilk yabancıya teslim olmuştum.

“Gemi limanda güvendedir, ama gemiler limanda beklemeleri için yapılmaz” diye doğru karşılığı verdim” (…)

Paulo Coelho, kitabında geçen bu sözün asıl müellifi değildir. Paulo Coelho’dan çok daha önce bu söz başkaları tarafından dile getirilmiştir.

ABD’nin eski başkanlarında Theodore Roosevelt’in benzer minvalde bir sözü “savaş gemileri limanda paslanıp çürümek için inşa edilmez” (“warships are not built to rust and rot in harbor“) şeklinde dile getirdiği bilinmektedir. Ancak, lafız ve mana itibarıyla Roosevelt’in bu sözün sahibi olmadığı düşünülmektedir.

Bu sözün Albert Einstein, Benazir Bhutto, Mark Twain ve Jack Canfield gibi isimlere ait olabileceğine ilişkin ise herhangi bir kaynakta teyit edilebilecek bir bilgiye rastlanılmamıştır.

Özetle; “gemi limanda güvendedir ama gemiler bunun için yapılmamıştır” deyişinin sahibi olarak Paulo Coelho başta olmak üzere birçok isim zikredilse de, vecizenin gerçek sahibi John A. Shedd’tir.

“Gemi Limanda Güvendedir Ama Gemiler Limanda Beklemeleri İçin Yapılmaz” Sözünün Sahibi Hakkında Yanılan Yazarlar

Şule Ağayar’ın Antalya Ekspres‘teki “Başımı Alıp Gidesim Var” başlıklı 21 Şubat 2019 tarihli yazısından (Paulo Coelho’nun ismini doğru yazsaymış keşke):

"Paolo Cuelho’nun dediği gibi “gemi limanda güvendedir fakat geminin amacı bu değildir”."

Atıf Özgen’in Türkuaz Haber Ajansı internet sitesinde “Güvenli Liman Türkiye!..” başlığıyla yayınlanan 9 Nisan 2019 tarihli yazısından:

"Brezilyalı roman ve şarkı sözü yazarı Paulo Coelha, bir sözünde şöyle der: ‘ Gemi limanda güvendedir, ama gemiler limanda beklemeleri için yapılmaz.,"

Ümmü Yılmaz’ın Gündem.be’deki “Yaşamak, Fırtınalara Karşı Var Gücüyle Mücadele Etmektir” başlıklı yazısından:

 "Bu konuda Paulo Coelho’nun sözleri geliyor aklıma : “Gemi limanda güvendedir, ancak gemiler limanda durmak için yapılmamıştır.”"