Filler ülkeler arasında havayoluyla taşınırken uçağın dengesinin sağlanması için filin kafesine civcivlerin yerleştirildiği iddiası UYDURMA
Sosyal medya platformlarında kullanıcılar yıllardır anlatılagelen anlamlı / manidar anlatılarla aşina hâle gelip etkileşimler düştükçe, “serin hikâye” nevinden yeni “didaktik, tetikleyici, motive edici” metinler uydurulup gerçek bir vaka gibi paylaşılmaya devam ediliyor.
Bu yaygın olgunun son örneklerinden biri, uçaklarla fil nakillerinde hava aracının dengesini sağlamak için fil kafeslerine civciv konulduğu uydurması oldu.
Kafeslerine yerleştirilen civcivlere zarar vermekten korkan fillerin civcivlere basmamaya çalışarak uçağın dengesinin sağlandığı uydurması, şu metinle paylaşılıyor:
“Bir fili bir ülkeden başka bir ülkeye — örneğin Hindistan’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne — uçakla taşımak gerektiğinde, kafesine… civcivler yerleştirilir.
Evet, doğru okudun… minicik civcivler!
Neden mi?
Çünkü devasa boyutuna rağmen fil, onlara zarar vermekten korkar.
Uçuş boyunca, yanlışlıkla birine bile basmamak için tamamen hareketsiz kalır.
İşte bu sayede uçağın dengesi sağlanır.
Bu bile, filin ne kadar asil bir kalbe sahip olduğunun ilk göstergesidir.
– Bilim insanları bu davranıştan büyülenmiş olacak ki, araştırmalarını filin beynine kadar götürdüler.
Ve orada son derece nadir sinir hücreleri keşfettiler: fuziform hücreler.
Aynı hücreler insanda da bulunur; bunlar öz farkındalık, empati ve sosyal algıdan sorumludur.
Yani başka bir deyişle…
Fil yalnızca bedenen değil, duygusal olarak da büyüktür.
Hisseder, anlar ve sessiz bir bilgelikle hareket eder.
━ Doğaya tutkuyla bağlı olan dâhi Leonardo da Vinci, onun hakkında şöyle yazmıştı:
“Fil, doğruluğu, aklı ve ölçülülüğü simgeler.”
Ve şöyle eklemişti:
Nehre iner ve orada bir tür saygıyla yıkanır, sanki tüm kötülüklerden arınıyormuş gibi.
Eğer yolunu kaybetmiş bir insanla karşılaşırsa, onu nazikçe doğru yola geri götürür.
Asla yalnız yürümez: Her zaman bir grubun içindedir, her zaman bir lider önde gider.
Utangaçtır…
Çiftleşmesini sadece gece yapar, sürüden uzakta. Sonra temizlenir ve tekrar sürüye katılır.
Yolda bir sığır sürüsüne rastlarsa, hortumuyla onları incitmeden kenara çeker…
Genç olanların, onun gidişine tanık olmaması için…
Mahcubiyetle. Merhametle. Onurla.
Üçü de insanda bile artık nadir bulunan erdemler…”
Yapay zekâ uygulamalarıyla hazırlanan “fil kafesinde civcivler” görselleriyle bu uydurma iddiayı aktaran sosyal medya paylaşımları şöyle örneklenebilir:
Sümer Ezgü (@sumerezgu): “Fillere büyük saygı duydum oluyunca!”
Fillere büyük saygı duydum oluyunca!
Bir fili bir ülkeden başka bir ülkeye uçakla taşımak gerektiğinde, kafesine civcivler yerleştirilir.
Çünkü devasa boyutuna rağmen fil, onlara zarar vermekten korkar.
Uçuş boyunca, yanlışlıkla birine bile basmamak için tamamen hareketsiz…
“Fil kafesinde civciv” hikâyesi, açıklama kısmında “internette gördüğünüz bilgi içeriklerinin çoğunun çıktığı profil” tanımı bulunan “Taze Mühendis” adlı hesap tarafından paylaşıldıktan sonra ülkemizde yaygınlık kazanmış.
Taze Mühendis (@TazeBirMuhendis): “Bir fili bir ülkeden başka bir ülkeye , örneğin Hindistan’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne , uçakla taşımak gerektiği zaman kafesine civcivler yerleştirilir. Evet, doğru okudun… minicik civcivler! Neden mi?”
Bir fili bir ülkeden başka bir ülkeye , örneğin Hindistan’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne , uçakla taşımak gerektiği zaman kafesine civcivler yerleştirilir. Evet, doğru okudun… minicik civcivler! Neden mi? pic.twitter.com/qLzsNcBqCk
Etkileşim için uydurulan mecazî bir hikâye gerçek sanılmış.
Havayoluyla canlı fil taşınırken, hayvanın hareket etmesini engellemek için kafese civcivlerin yerleştirildiği iddiası doğru değil.
Havacılık güvenliği ve hayvan taşımacılığıyla ilgili uluslararası düzenlemelerde “fil kafesine civciv yerleştirme zorunluluğu” gibi bir atıf bulunmuyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından yayımlanan içeriklerde, yönergelerde ve en iyi uygulama belgelerinde, fillerin civcivlerle taşınması gerektiğine dair bir hüküm yer almıyor.
IATA sözcüsü, Snopes’a verdiği yanıtta fillerin uçakla taşınmasında kafede civciv konulması gibi bir zorunluluğun bulunmadığından bahsetmiş.
IATA’nın ve kargo taşımacılığı yapan havayolu şirketlerinin “hayvan nakli” konusundaki gereklilikler aktarımlarında da bu yönde bir bilgiye rastlanamıyor.
Filler Nasıl Taşınır?
Fillerin ülkeler arası taşınması, karayolu, deniz yolu ve çok nadiren de olsa hava yoluyla gerçekleştirilebilen, kapsamlı lojistik, yüksek maliyet ve sıkı güvenlik önlemleri gerektiren bir süreçtir.
Seçilecek yöntem, mesafeye, maliyete, hayvanın durumuna ve yasal düzenlemelere bağlı olarak değişir.
Fillerin karayolu ile taşınması genellikle özel olarak tasarlanmış, güçlendirilmiş ve havalandırmalı konteynerler veya kafesler içerisinde yapılır. Bu konteynerler, hayvanın hareket alanını kısıtlamayacak ancak güvenliğini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Uzun mesafeli kara taşımacılığı genellikle özel tırlar veya trenler aracılığıyla gerçekleştirilir. Özellikle karayolu altyapısının elverişli olduğu bölgelerde bu yöntem tercih edilir.
Deniz yolu ise ülkeler arası fillerin taşınmasında sıkça kullanılan bir diğer yöntemdir. Büyük ve açık güverteli gemiler veya özel olarak modifiye edilmiş kargo gemileri bu amaçla kullanılır. Filler, geminin güvertesinde veya uygun şekilde havalandırılan kapalı alanlarda, yine özel konteynerler içinde taşınır. Deniz yolculukları sırasında hayvanların strese girmemesi ve sağlıklarının korunması için veteriner gözetimi ve düzenli beslenme hayati önem taşır. Deniz taşımacılığı, özellikle kıtalararası veya kara yoluyla ulaşımın zor olduğu bölgeler için ideal bir çözümdür.
Fillerin uzak mesafelere taşınmasında uçaklar da kullanılabilmektedir. Ancak bu, son derece istisnai ve maliyetli bir durumdur. Genellikle çok değerli genetik materyallerin (örneğin nesli tükenmekte olan türlerin transferi) veya kritik sağlık durumlarındaki hayvanların acil transferi gibi özel durumlarda tercih edilir. Yetişkin fillerin boyutları (4 metreye kadar boy ve 7 tona kadar ağırlık) nedeniyle uçakla taşınmaları pratikte mümkün değildir. Genç fillerin taşınması durumunda ise özel kargo uçakları kullanılabilir. Filler için özel olarak tasarlanmış geniş gövdeli kargo uçakları (örneğin Boeing 747 kargo versiyonları) kullanılır. Ayrıca, uçuş sırasında veteriner hekimlerin bulunması ve hayvanın sürekli izlenmesi standart bir protokoldür. Hava yoluyla taşımanın en büyük avantajı hız olsa da, yüksek maliyeti ve sınırlı kapasitesi nedeniyle diğer yöntemlere göre daha az tercih edilir.
