Fotoğrafın Filistin’deki bir kampta bulunan Deniz Gezmiş’i gösterdiği iddiası doğru değil
Elinde sten adlı hafif otomatik silahıyla kravatlı, şapkalı, beyaz gömlekli ve pardesülü şekilde bir kapıdan dışarıya doğru koşan erkeğin görüntülendiği fotoğraf sosyal medya platformlarında Deniz Gezmiş’in (28 Şubat 1947 – 6 Mayıs 1972) 1969 yılında Filistin’de İsrail’e karşı savaştığı ana ait olduğu iddiasıyla paylaşılıyor.
Yanlış aktarım içeren paylaşımlardan örnekler:
Arlet Natali Avazyan (@NataliAVAZYAN): “Komünist diye astınız #DenizGezmiş 1969 yılında Filistin’e gidip, Filistinliler ile omuz omuza İsrail’e karşı savaşan. Tepkisini sözde değil fiiliyatta gösteren Deniz Gezmiş’i özlemle anıyoruz. Öyle kefen giyme ile, Miting yapmayla, Olmuyor bu işler …”
Rojbeyan (@Rojbeyann444): “Kim bu diye sorarlarsa; Filistin kamplarında İsrail’e kurşun atan komünist diye astığınız #DenizGezmiş dersiniz. Öyle kafen giyme ile miting yapmayla olmuyor bu işler..”
Deniz Gezmiş, 1969 yılının yaz aylarında Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi (FDHKC) isimli örgütün gerilla kamplarındaydı.
Deniz Gezmiş, Filistin’de aldığı eğitimin ardından Türkiye’de silahlı eylemlere girişmişti.
1969 yılında Filistin Demokratik Halk Cephesi Merkez Komitesi tarafından Deniz Gezmiş için Muhammed Ali kod adıyla hazırlanan kimlik kartına ait olduğu belirtilerek paylaşılan (kaynağından henüz doğrulayamadığımız) görsel şöyle:
Ancak fotoğraftaki Deniz Gezmiş değil.
Sanılanın aksine fotoğraf ne Deniz Gezmiş’i içeriyor ne de 1969 yılında Filistin’de çekilmiş.
Deniz Gezmiş’in Filistin kamplarında İsrail’e karşı çarpıştığı ana ait sanılarak paylaşılan fotoğraf 1964 yılında Kıbrıs’ın Limasol kentinde İngiliz fotoğrafçı Don McCulin tarafından kaydedilmiş.
Fotoğrafın Filistin’deki bir kampta bulunan Deniz Gezmiş’i gösterdiği iddiası doğru değil.
İskoçya Ulusal Galerileri internet sitesinde bahsi geçen fotoğraf hakkında şu açıklamaya yer verilmiş:
“Bu fotoğraf McCullin’in Observer gazetesi tarafından Kıbrıs’taki iç savaşı haber yapmak üzere gönderildiği ilk uluslararası görevi sırasında çekildi. Limasol’da silahlı bir çatışmanın ortasında çekilen fotoğrafta, silahlı bir Türk silahlı adam sinemanın yanından, silahı hazır halde, saldırıya hazır bir şekilde çıkıyor. McCullin, silahlı adamın duvarda keskin bir şekilde tanımlanan gölgesinin de gösterdiği gibi, açık ve koyu tonların keskin bir kontrastını kullanıyor. Bu dramatik bir etki yaratır ve belirleyici anı yakalama becerisini gösterir. Bu özel olayda hazır bulunan tek foto muhabiri oydu ve olup biteni kaydedip dünyaya aktarma konusunda güçlü bir sorumluluk hissediyordu.”
EOKA militanlarına karşı direniş gösteren Kıbrıs Türklerinin görüntülendiği bahsi geçen fotoğraf 28 Şubat 1964 tarihli Life Dergisi’nde yayımlanmış.
Don McCullin, Kıbrıs’ta Limasol’da kaydettiği Türk mücahitlerin EOKA’lı Rum militanlara karşı koyduğu ana ait fotoğrafların hikâyesini şöyle anlatmıştı:
Yine Don McCullin tarafından aynı günlerde kaydedilen, Limasol’da Rum terörüne karşı direnen Kıbrıs Türkleri Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) gönüllülerinin görüntülendiği bir diğer fotoğrafta aynı kişiyi görebiliyoruz.
Söz konusu kişinin TMT gönüllülerinden Enver Korkmaz olduğu anlaşılıyor.
Sabahattin İsmail, “İngiliz savaş muhabiri Don McCullin’in, 1964 Limasol direnişini ölümsüzleştiren ödüllü fotoğrafının hikayesi”ni şöyleanlatmıştı:
“1964’de Kanlı Noel saldırılarının başlaması üzerine genç bir savaş fotoğrafçısı olan Don McCullin Kıbrıs’a gelir. 10 şubat 1964’de Limasol’da Türk bölgesine saldıran Rumlar TMT’nin sokak sokak, ev ev verdiği büyük direniş ile karşılaşır. 13 Şubatta kadar süren saldırılar püskürtülür. 10 TMT’ci ve sivil şehit olur Don McCullin direniş sırasında,kurşun yağmuru içinde, Limasol Şahin sinemasının arka kapısından,elinde Sten makineli tabancası ile ile çıkıp bir başka mevziye koşan TMT’ci Enver Korkmaz’ı, işte aşağıdaki fotoğraf karesi ile ölümsüzleştirir. Kapıda elinde piyade tüfeği ile duran TMT’ci ise Refet Hulusi’dir.Enver Korkmaz, hava soğuk ve yağışlı olduğu için bir yağmurluk giyiyor. Pardesünün altında ise ceketi kravatı görünüyor.Aşağıdaki diğer fotoğrafta ise Enver Korkmaz (şapkalı kravatlı) 2 başka TMT’ci ile sokak köşesinde Rumların Türk bölgesine girmelerini önlemek için direniyorlar Elinde piyade tüfeği tutan TMT’ci Muharrem Besim ve av tüfeği tutan yaşlı mukavemetçi ise Raşid Barudi’dir Savaşta bile kravatını,beyaz gömleğini,ceketini çıkarmayan,ölüme kravatıyla giden kahraman TMT’ciler Don McCullin,bununla yılın fotoğrafı ödülü kazanır Emekli polis çavuşu Enver Korkmaz şimdi 80 yaşına merdiven dayadı Gazimağusa’da yaşıyor.
