Fırat Türküsü’nün Erkan Oğur’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil
Erkan Oğur’un seslendirdiği Fırat Türküsü’nün Eşkiya filminde kullanılmasının ardından türkünün Oğur’a ait olduğu yönünde oluşan algı yanlıştır. Fırat Türküsü aslında anonimdir. Kaynak kişisi İzzet Altınmeşe olan anonim sözleri İhsan Öztürk tarafından derlenmiş ve bestelenen Fırat Türküsü ilk defa yine İzzet Altınmeşe tarafından seslendirilmiştir.
“Fırat” ve “Eşkiya” denildiğinde akla gelen ilk şeylerden biri “Fırat Türküsü” ya da diğer ismiyle “Fırat Ağıtı” oluyor haliyle. “Fırat Türküsü” olmadan Yavuz Turgul’un yönettiği Şener Şen, Uğur Yücel, Yeşim Salkım, Kamran Usluer, Sermin Hürmeriç ve Özkan Uğur gibi ünlü oyuncuların rol aldığı 1990’ların gişe rekortmeni unutulmaz film “Eşkıya”yı düşünemiyor insan! Eşkiya’nın finalinde “Baran”ın sona yaklaştığı anda kulaklarımıza sunulan Erkan Oğur tarafından seslendirilen Fırat Türküsü bir döneme damgasını vurmuş, birçok sanatçının albümü bu türkü sayesinde satış rekorları kırmış, klipleri çekilmiş ve dizi filmlere konu olmuştu.
Filmin ve müziklerinin başarısı, “Fırat Ağıtı”nın Erkan Oğur’a ait olduğu algısını oluşturmuş. Halbuki, Fırat Türküsü’nün söz ve bestesi Erkan Oğur’a değildir. Aslında Fırat Türküsü anonimdir. İzzet Altınmeşe’nin kaynağı olduğu bu anonim sözler 1987 yılında İhsan Öztürk tarafından Elazığ (Harput) yöresinden derlenmiş ve notaya dökülmüş olup, ilk defa İzzet Altınmeşe tarafından seslendirilmiştir.
İzzet Altınmeşe, bu türkü nedeniyle midir bilinmez ama (günümüzde oyunculuk yapan) oğluna “Fırat” Altınmeşe adını vermiştir. İzzet Altınmeşe ve Erkan Oğur dışında İbrahim Tatlıses, Kubat ve Fatih Kısaparmak gibi birçok isim milyonların diline takılan bu türküyü yorumlamıştır.
Hakkında “güzel ama fakir kızın sevdiği erkeğin ailesi tarafından fakir olduğu nedeniyle istenmemesinin ardından sevgililerin Kömürhan Köprüsü’nden Fırat Nehri’ne atlayıp intihar ettikleri“ne dair bir hikâye de bulunan Fırat Ağıtı’nın sözleri şöyledir:
Şu Fırat’ın suyu akar serindir Ölem ölem derdo ölem akar serindir Yarimi götürdü anam kanlı zalimdir Ölem ölem kanlı zalimdir nasıl gülem
Daha gün görmemiş taze gelindir Ölem ölem derdo ölem taze gelindir Söyletmeyin beni anam yaram derindir Ölem ölem yaram derindir nasıl gülem
Kömürhan köprüsü harput’a bakar Ölem ölem derdo ölem harput’a bakar Kör olası zalım fırat ocaklar yıkar Ölem ölem ocaklar yikar nasıl gülem
Ahbapların gelmiş ağıtlar yakar Ölem ölem derdo ölem ağıtlar yakar Söyletmeyin beni anam yaram derindir Ölem ölem yaram derindir nasıl gülem
(Mısra sonlarında seslendirilen “oy oy” bölümünü ve aslında Kömürhan Köprüsü’nün Harput’a bakmadığını da hatırlatmış olalım)
