Fotoğrafta Alexander Graham Bell ve Dünyanın İlk Telefonunun Yer Aldığı İddiası Doğru Değil
Antonio Meucci’nin telefonun mucidi olarak tanınırken Alexander Graham Bell ilk kullanılabilir telefonun geliştiricisi olarak kabul edildiğine ve telefonda kullanılan “alo” ifadesinin kökeninin Alexander Graham Bell’in sevgilisi Allessandra Lolita Oswaldo’nun isminin kısaltmasına dayanmadığına daha önce değinmiştik. Bugünkü konumuz, Alexander Graham Bell’in ve dünyanın ilke telefonunun yer aldığı sanılan aşağıdaki görsel.
Bahse konu fotoğrafı Alexander Graham Bell’i ve elinde tuttuğu tarihteki ilk telefonu yansıttığı vurgusuyla aktaran paylaşım ve metinlerden örnekler sunacak olursak:
Sanılanın aksine fotoğrafta görülen şahıs Alexander Graham Bell (3 Mart 1847-2 Ağustos 1922) değil, 1930 yapımı “İlk Arama” (“The First Call”) adlı kısa filmde Bell’i canlandıran bir aktör.
Bahse konu kısa filmin AT&T Arşiv ve Tarih Merkezi tarafından paylaşılan kaydı şu şekilde:
Kısa filmde Alexander Graham Bell’i canlandıran oyuncunun görüldüğü kareler ile Bell’in fotoğrafları karşılaştırıldığında durum daha net anlaşılabiliyor.
Telefonun mucidine dair iddiayı ele aldığımız yazımızda dile getirildiği üzere Çalışan ilk telefonu Meucci bulmuştur, Graham Bell telefonun ilk patentini alan kişidir.
İtalyan Antonio Meucci, 1849 yılından sonra “konuşan telgraf” (telettrofono) olarak adlandırdığı icadı üzerine çalışmalar yürütmüş, sesi önce elektrik dalgalarına, akabinde telefonun diğer ucunda tekrar ses çeviren aygıtı ilk kez 1860’da başarıyla çalıştırmıştı. Ancak Meucci, yaşadığı finansal sıkıntılar nedeniyle icadını başarıyla zamanında patentleyerek ticari kullanıma sokamamıştı. Yardımcısı Thomas Watson’la 10 Mart 1876 tarihinde ilk telefon görüşmesini yapan Bell ise, aynı yıl başvuru yaparak icadını patentlemişti.
Bell ve Meucci dışında telefon üzerinde uğraşarak başarılı sonuçlar elde eden kişiler de mevcut. İngiliz Elisha Gray ise telefonun gerçek mucidinin kendisinin olduğunu ve Bell’in kendi buluşundan istifade ettiğini belirterek Bell’in patent başvurusunun hemen sonrasında o da bir başvuru yapmıştı. “Telefon” isminin mucidi olan Alman Johan Phillip Reis ise 1861 yılında konuşmaları kısmi başarı ile iletebilecek bir mekanizma geliştirmişti.
Bu aktarımlar ışığında, İlk Arama adlı kısa filmde gözüken telefonun da tarihteki ilk örneği olmadığı çıkarımında bulunabilir (Kısa filmi yayınlayan AT&T Arşiv ve Tarih Merkezi’nin de görülen telefonun dünyanın ilk örneği olduğu yönde bir tespiti bulunmamaktadır).