Category

Doğrulama / Yanlışlama

Category
araba-kapisini-acma-yontemi

Arabanın kapı kilidinin pil, telefon kablosu, mıknatıs, şarj cihazı gibi aletlerle mümkün olduğu iddiası doğru değil. Kadraj dışında duran başka bir kişi otomobil anahtarının açma düğmesine basarak kilidi açtığı, benzer görüntülerin trolleme amacıyla hazırlandığı anlaşılıyor.  Bir kişinin otomobilin kapısının kilidini pil ve kablo ile açtığı iddiasıyla paylaşılan video…

akademi

Akademi kelimesinin kökeni, ismini antik Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Atinalı Akademos’tan alan bir zeytinlikte Platon tarafından kurulan okula dayanmaktadır. Bugünkü konumuz, yalnızca bilginin merkezi değil; aynı zamanda kültürel etkileşim, düşünsel yolculuk ve insanın kendini anlama sürecinin de bir durağı olarak anlam kazanan akademi sözcüğünün kökeni… Platon’dan Günümüze…

noodle-sanilan-sabun

Noodle / spagetti üretimine ait olduğu sanılan görüntü sabun yapımına ait   Bazı vatandaşlar, ucuz ve hızlı yemek kategorisinin favorisi noodle’ın üretim sürecinin gerekli hijyen koşullarını sağlayıp sağlamadığı konusunda şüphe duyuyor. Bu durumun örneklerini, sosyal medya platformlarında hijyenik olmayan noodle üretim sürecini yansıttığı iddiasıyla paylaşılan videolarda görüyoruz. Yine,…

somebody-that-i-used-to-know-gotye

“Tarihin en iyi şarkılarından birini yapıp ortadan kaybolmakla” sıkça eleştirilen Gotye’nin “Somebody That I Used To Know” adlı parçasının başarısının ardından sessizliğe bürünmesinin sebebinin Epstein dosyasına ve evinin bahçesinde ceset bulunmasına dayandığı iddiası uydurulmuş. Belçikalı-Avustralyalı müzisyen, şarkı sözü yazarı ve besteci Wouter “Wally” De Backer (d. 21 Mayıs 1980)…

fransizca-kelimeler

Fransızcada Eş Sesli Kelime Olmadığı İçin Tüm Uluslararası Anlaşmaların Fransızca Hazırlandığı İddiası Doğru Değil Eski; lâkin, fasılalar hâlinde nadir de olsa gündeme gelen bir iddiaya değinelim istedik. Fransızcadaki kelimelerin ikinci bir anlamının olmadığı, bu nedenle uluslararası anlaşmaların Fransızca yapıldığı iddiası şöyle dile getiriliyor: “Fransızca’daki kelimelerin asla ikinci bir…

humeyniyi-bekleyen-kadinlar

Sosyal medya platformlarında yanlış iddialarla paylaşılan geçmişten farklı kadın fotoğraflarına dair tespitlerimizi derleyelim istedik… 1950 ve 2024 yıllarında İstanbul’da kadınların giyimini yansıttığı iddiasıyla paylaşılan kolajdaki soldaki fotoğraf 1950’li yıllarda İstanbul’da Taksim’de, sağdaki fotoğraf ise 2010 yılında Belçika’da kaydedilmiş. https://www.malumatfurus.org/dunden-bugune-kadin-giyimi/ İstanbul Gümüşsuyu’nda 1953 yılında kaydedilen,…

2025 yılı Ramazan ayında kaydedildiği sanılan, Trakya Çorlu’da bir düğünde misafirlere sebille viski ve vodka ikramı yapıldığı iddiasıyla paylaşılan fotoğraf 2023 yılı Ağustos ayında dolaşıma girmişti. Ramazan ayının gelmesiyle sosyal medya platformlarında “oruç tutmadığı için dövüldü” temalı asılsız içeriklerin dolaşıma sokulmasına aşinayız. Bu yılki Ramazan ayının ilk günlerinde…

donald-trump-theodor-herzl

ABD Başkanı Donald Trump’ın ofisine siyonizmin kurucusu Theodor Herzl’ün fotoğrafını astığı iddiasıyla paylaşılan görsel 22 Kasım 2016 tarihinde The New York Times’ın Manhattan’daki ofisinde kaydedilmiş. ABD’de Donald Trump’ın zaferle çıktığı 5 Kasım 2024 seçimlerinin ardından yeni çalışma odasının duvarına siyonizmin kurucusu Theodor Herzl’ün fotoğrafını astığı ileri sürüldü. …

Türk öykücülüğünün en önemli isimlerinden Ömer Seyfettin’in (1884- 6 Mart 1920) Piç adlı öyküsü ile ilgili baştan sona yanlış unsurlar barındıran bir aktarımı ele alacağız. Başlayalım… “Ömer Seyfettin’in ‘Piç’ adlı kitabından güzel, bir o kadar da ilginç bir hikâyeyi paylaşmak istiyorum. Ömer Seyfettin, asker bir yazardır. İstiklal Savaşı’nda bir…

galatasaray-sari-sac-boya-icardi-torreira

Türkiye futbolunda doping testi idrar ve kan örnekleriyle yapılmakta olup, saçın boyanması gerekmesi hâlinde başvurulabilecek saç teli örneği üzerinden doping testini etkisiz hâle getirmemektedir. Süper Lig’de zirve yarışı kızıştıkça sosyal medya platformlarında sıklıkla kurgu iddialar ve asılsız açıklamalar paylaşan hesapların ortaya attığı hususlar taraftarlar tarafından gerçekmiş gibi addediliyor.…

usame-bin-ladin-poker-face

El Kaide Lideri Üsame Bin Ladin’in Lady Gaga’nın Poker Face Adlı Şarkısını Seslendirdiği İddiasıyla Paylaşılan Video İngiliz Sanatçı Alison Jackson Tarafından Hazırlanmış 11 Eylül saldırılarının planlayıcısı olduğu söylenen, 2011’de ABD’li özel harekat ekipleri tarafından Pakistan’da öldürülen, El Kaide’nin kurucusu Üsame Bin Ladin’in Lady Gaga’nın Poker Face adlı parçasını…

* İşbu yazı 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü için hazırlanmıştı. Yapılan Çalışmalar, Bugün Yaşayan İnsan Sayısının Ölen İnsan Sayısından Fazla Olduğu İddiasının Gerçeği Yansıtmadığını İşaret Ediyor Küresel nüfus sorunları hakkında farkındalık oluşturma amacıyla her yıl 11 Temmuz günü kutlanan Dünya Nüfus Günü vesilesiyle bugün Dünya üzerinde bugüne kadar…

İlber Ortaylı resim

Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya yanlışlıkla atfedilen sözlerden tespit edebildiklerimizi bir yazıda derlemenin faydalı olacağını düşündük… İlber Ortaylı, ismi ve cismi uydurma sözlerle birlikte sosyal medyada servis edilen isimlerin başında geliyor. Adı kullanılarak açılan parodi hesaplardan yapılan paylaşımlarda yer verilen sözlerin zaman içerisinde İlber Ortaylı’ya ait sanılır hâle geldiği görülüyor…

japon-gazeteci-abdullah-ocalan

Japon gazeteci Takaaki Ishii’nin “Türklerin, azılı bir teröristi sokağa salmayı düşünmesini anlayamıyorum” dediği iddiası doğru değil İmralı Adası’nda tutuklu bulunan terör örgütü PKK’nın lideri Abdullah Öcalan, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) bir heyet tarafından 27 Şubat 2025 günü kamuoyuyla paylaşılan çağrısında PKK’ya, “tüm grupların silah bırakması…

denizalti

Norveçli petrol şirketi Haltbakk Bunkers ABD gemilerine yakıt vermeyeceğini açıklarken, Norveç Savunma Bakanı Tore O. Sandvik, Amerikan askeri güçlerine yönelik tedarikin devam edeceğini belirtti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in 28 Şubat 2025 günkü ABD ziyaretinde Beyaz Saray’daki Oval Ofis’te emsali görülmemiş bir tartışma yaşandı. ABD Başkanı Donald…

harf-inkilabi-gul-gel-kel

Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamaları sırasında Harf Devrimi’nin hayatı kolaylaştırdığını vurgulayan afiş eski dilde yazım farklarını tam olarak doğru şekilde aktarmamış Cumhuriyetin 10. yılı kutlamalarında taşrada bir kutlama kortejinde at arabasının üzerinde taşınan eski harflerle aynı şekilde yazılan üç kelimenin yeni harflerle yazılışının resmedildiği görülen fotoğraf Harf Devrimi’nin zorunlu…

pakistan-nukleer-fuze

Pakistan’ın herhangi bir savaş durumunda nükleer füzeler dahil tüm silahlarının Türkiye’nin emrinde olduğuna dair yaptığı bir açıklama bulunmuyor Günümüzde nükleer silah stoku ve kapasitesiyle dünya çapında önemli bir nükleer güç olarak kabul edilen Pakistan’ın tüm ordusunun bir savaş durumunda Türkiye’nin emrinde olduğunu açıkladığı yönüden iddialar sosyal medyada zaman…

bebek ağlama

Tüm Yeni Doğan Bebeklerin 440 Hz Yüksekliğinde ve La Notasıyla Ağladığı İddiası Doğru Değil Dünyaya yeni gelen bebeklerin ağlamalarının 440 Hertz (hz) frekansında ve La notasında gerçekleştiği yönündeki bilimsel temeli ve gerçeklik payı bulunmayan iddianın sosyal medyada paylaşıldığı görülüyor. Bu iddiayı aktaran sosyal medya paylaşımlarından ve forum girdilerinden örnekler…

kartal

“Karanlık aydınlıktan, yalan doğrudan kaçar, Güneş yalnız da olsa etrafa ışık saçar, Üzülme doğruların kaderidir yalnızlık, Kargalar sürüyle kartallar yalnız uçar” şiirinin Ömer Hayyam’a ait olduğu iddiası doğru değil 11. yüzyılda yaşamış olan İranlı şair, filozof, matematikçi ve astronom Ömer Hayyam da (Gıyaseddin Eb’ul Feth Ömer İbni İbrahim…

dunyaya-carpan-asteroit

Halkın ilgisini cezbettiği için “uzay” konulu afet, kaos ve belirsizlik öngörüsü aktaran içerikler sıklıkla muğlak ya da asılsız iddialarla birlikte paylaşılıyor. Bu durumun son örneğine NASA’nın 2032 yılında Dünya’ya çarpma ihtimalinin olduğunu açıkladığı asteroid konulu içeriklerde şahit olduk. NASA, 2032’de devasa bir asteroidin Dünya’ya çarpma ihtimalinin olduğunu açıkladı.…