ATM / Bankamatik Şifresinin Tersten Girilmesi Durumunda Otomatik Olarak Polise Haber Verildiği İddiası Asılsız
2000’li yılların başlarında e-posta zincirlerinde ve gruplarında, internet forumlarında yaygın şekilde paylaşılan bir şehir efsanesi: ATM’den (automated teller machine – ticarîleşmiş adıyla bankamatik) para çekerken şifrenin tersten girilmesi durumunda polise haber verildiği iddiası…
İddiayı içeren viral şekilde paylaşılan şablon metin şu şekilde:
“Eğer bir gün ATM makinelerinden bir soyguncu tarafından para çekmeye zorlanırsanız; Şifrenizi ters girmeniz halinde (1234 yerine 4321 gibi) Makine parayı veriyor ama bu sırada polis de çağırıyor. Mutlaka sevdiklerinizle paylaşın”
Aynı metin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yapılan uyarıya ait olduğu kisvesiyle de dolaşıma sokulmuştu:
“T.C. MERKEZ BANKASI’ndan bir uyarı..Dağarcığınızda bulunsun… Eğer bir gün ATM makinelerinden bir soyguncu tarafından para çekmeye zorlanırsanız PIN kodunuzu ters girmeniz halinde (Örn. 1234 yerine 4321.. gibi). Makine parayı veriyor ancak bu arada polis de çağırıyor. Bu konuyu çok nadir kişinin bildiği için, mümkün olduğunca çok kişiye bildirelim. T.C. MERKEZ BANKASI”
Sosyal medyanın ve mesajlaşma uygulamalarının yaygınlık kazanmasıyla bu iddia tekrar bu platformlarda da zuhur etmişti.
Yıl oldu 2022. Ekonomik kalkınma, ticari işlemlerde yaşanan artış, teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması gibi unsurlar ödeme araçlarının önemli ölçüde gelişmesini sağladı. Dijital finansal araçlar yaygınlık kazandı. Merkez bankaları dijital para birimlerini ihraç etme planlarına girişti. Mobil uygulamalar üzerinden ödeme hacmi giderek arttı. Dolaşımdaki toplam emisyonun büyük kısmı banknot yerine dijital paraya evrildi. Şifrelenmiş, merkezi olmayan ve bir otorite tarafından denetlenemeyen kripto varlıklar hayatımıza girdi. Bu görünüm karşısında 20. yüzyılın “yeniliği” bankamatiklerin ve banka kartlarının 21. yüzyılda artık yavaş yavaş maziye karışmaya doğru yol aldığı söylenebilir.
Evet… Yıl oldu 2022… Ancak hâlâ, ATM’lerde işlem yaparken şüpheli bir durumla karşılaşılması halinde şifrenin tersten girilmesi ile emniyet güçlerine sinyal gönderildiği sanılabiliyor (Sosyal medya hesaplarımıza gelen doğrulama talepleri bu durumu işaret ediyor)…
Bazı hususları tekrar vurgulamakta fayda var:
Para çekerken şifrenin ters girilmesi halinde ATM’nin polise haber verdiği iddiası zaman zaman sanal alemde tekrar tekrar dolaşıma giren eski bir şehir efsanesi.
Aynı sayılardan oluşan (4444 gibi) ya da tersi de kendisiyle aynı olan (4224 gibi) (simetrik / palindromik) pin kodlarının varlığı düşünüldüğünde, bu yönde bir uygulamanın var olduğu iddiasının anlamsız olduğu daha rahat kavranabilir.
ATM şifresinin tersinden girilmesi polise haber verilmesini sağlamaz.
Bankaların, ATM’den para çekilirken farklı şifre kombinasyonu kullanmasıyla tetiklenen bir güvenlik önlemi bulunmuyor.
Uzmanlar, ATM’lerin polis çağırmasının teknolojik olarak mümkün olmadığını vurgulamıştı.
Konuyla ilgili taraflarına vatandaşlardan bilgi talebinde bulunulduğunu belirten Merkez Bankası yetkilileri, “Bizim vatandaşlara böyle bir çağrımız olmadı. Eğer olsa bunu resmi bir açıklamayla yaparız. Zaten mesajlardaki gibi makinenin polis çağırması teknolojik olarak mümkün değil.” açıklamasını yapmış ve internet üzerinden yayılan bu mesajların dolandırıcıların yeni bir yöntemi olabileceğine dikkat çekmişti.
Snopes, Wafflesatnoon ve Teyit gibi doğrulama girişimleri de bu iddianın doğru olmadığını aktarmıştı.
(Webtekno gibi) birçok kişi ya da girişim de ATM’de şifresini tersten girerek bu hurafeyi ifşa etmişti.
“Soyguncuların sizi ATM’den para çekmeye zorlaması durumunda şifrenizi tersten girerseniz ATM polise haber verir” söylemi bir efsanesi… Ancak, bankaların para çekme makinelerinde işlem yaparken güvenlik endişesi yaşanması durumunda fark edilmeden polise haber verilmesini sağlayan “panik kodu” girişimleri olmuştu.
“SafetyPIN” adlı ters pin sistemi 1994 tılında Joseph Zingher adlı ABD’li iş insanı tarafından bulunmuş ve 1998 yılında patentlenmiş. Bu sistemle, banka kartı sahibinin ATM’de işlem yaparken güvenliğiyle ilgili endişe duyması durumunda şifresini tersten girmesiyle güvenlik birimlerinin haberdar edilmesi sağlanmış. (1001, 2772, 8338 gibi) palindromik pin kombinasyonlarına izin vermeyen bu sistem ticarî açıdan başarı kazanamamış.
ABD’de Georgia ve Kansas gibi bazı eyaletlerde ATM’lerde polise gerektiğinde sinyal gönderilebilmesi için panik şifresi sisteminin yürürlüğe konması yönünde yasa tasarılarının meclislere sunulduğu; ancak, bu tasarıların komite görüşmesi aşamasını geçemediği biliniyor.
